چکیده :
دیابت نوعی بیماری متابولیکی است که در نتیجه عدم توانایی بدن در تولید انسولین کافی یا مقاومت در برابر انسولین ایجاد می شود. آمار مبتلایان به دیابت در سراسر جهان رو به افزایش است. این بیماری درمان دائمی ندارد و تنها می توان با ایجاد تغییر در سبک زندگی مانند تغذیه سالم و ورزش منظم، از پیشرفت آن جلوگیری کرد و یا حتی از بروز آن پیشگیری نمود.
یکی از مواردی که نقش مفیدی در مدیریت و پیشگیری از دیابت دارد، علف گندم یا سبزه گندم است. در این مقاله به معجزه استفاده از علف گندم در بیمارن دیابتی می پردازیم.
علف گندم چیست؟
علف گندم از برگ های تازه جوانه زده گیاه Triticum aestivumبه دست می آید و سرشار از مواد مغذی از جمله ویتامین های A، C و E و همچنین کلسیم، منیزیم، آهن، کلروفیل و اسیدهای آمینه است. این ماده غذایی همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد باکتریای است.
علف گندم به صورت های مختلف مانند آب علف گندم، پودر، مکمل، اسپری، لوسیون، کرم، ژل و … قابل استفاده است و به راحتی و با کمترین هزینه در منزل نیز قابل پرورش است.
فواید علف گندم برای دیابت
- علف گندم و فعالیت ضد دیابتی
هیپوگلیسمی به حالتی اطلاق می شود که سطح قند خون به دلیل فقدان انسولین کافی برای استفاده از گلوکز، خیلی پایین تر از حد طبیعی باشد. این وضعیت می تواند به دلایل مختلف از جمله مصرف بیش از حد داروهای دیابت یا انسولین، افزایش ورزش بدنی همراه با بی توجهی به رژیم غذایی، نوشیدن الکل و حذف وعده های غذایی اتفاق بیافتد و باعث ضعف بدن شود.
حالت متضاد هیپوگلسیمی که به هیپرگلیسمی مشهور است، با افزایش سطح قند خون ایجاد می شود و باعث بروز دیابت یا عوارض دیابت می شود.
مطالعه ای که در سال 2013 بر روی مدل حیوانی مبتلا به دیابت انجام شد، نشان داد که عصاره علف گندم با فعالیت ضد هیپرگلیسمی، خواص آنتی اکسیدانی و اثرات کاهنده چربی خون می توانند خواص ضد دیابتی داشته باشند.
همچنین مطالعه دیگری که بر روی مدل های حیوانی دیابتی در سال 2016 انجام شد، نشان داد که مصرف منظم مکمل علف گندم، اثرات مثبت قابل ملاحظه ای در درمان دیابت دارد.
- علف گندم و خاصیت آنتی اکسیدانی
مطالعات نشان دهنده اثرات آنتی اکسیدانی علف گندم هستند. عصاره علف گندم نسبت به اغلب عصاره ها و سبزیجات، ظرفیت بیشتری در جذب رادیکال های آزاد دارند. بنابراین مصرف آن در بیماران مبتلا به دیابت می تواند باعث کاهش استرس اکسیداتیو مرتبط با دیابت شود.
در شرایط دیابت تشکیل رادیکال های آزاد و افزایش استرس اکسیداتیو می تواند با افزایش مقاومت به انسولین یا اختلال در ترشح انسولین، کنترل دیابت و عوارض آن را سخت تر نماید و مصرف علف گندم می تواند با مکانیسم های مختلف بر آنزیم های مرتبط با اکسیداسیون در بدن عمل نماید.
- علف گندم و خاصیت ضد التهابی
قند خون بالا می تواند خطر التهاب رگ های خونی و آسیب به آن ها را افزایش دهد. مصرف منظم آب علف گندم با خاصیت ضد التهابی خود هم برای بهبود التهاب مزمن مفید است و هم در کاهش التهاب در زخم پا و ساق پا و بهبود سوختگی موثر است.
همچنین تحقیقات نشان می دهند، پلی ساکاریدهای موجود در سبزه گندم به دلیل خواص ضد التهابی از آسیب کبدی جلوگیری می کنند.
- علف گندم و کاهش وزن
بین اضافه وزن و چاقی و افزایش خطر ابتلا به دیابت ارتباط مستقیم وجود دارد. بنابراین یکی از راه های پیشگیری از دیابت، کنترل وزن است.
نتایج مطالعات منتشر شده در سال 2013 نشان می دهند سبزه گندم برای کاهش وزن مفید است. سبزه گندم با تحریک متابولیسم و جلوگیری از پرخوری می تواند راهی ارزان و موثر در کاهش وزن و البته جلوگیری از دیابت باشد.
- علف گندم و التیام زخم پای دیابتی
علف گندم تاثیر مثبتی در التیام زخم ها دارد و در بیماران دیابتی می تواند برای تسکین زخم پای دیابتی استفاده شود. این زخم ها که دردناک و ملتهب هستند به شدت مستعد عفونت می باشند و باید فورا نسبت به درمان آن اقدام شود. کلروفیل موجود در جوانه گندم با فعالیت باکتریواستاتیک در ساخت روغن ها، کرم ها و لوسیون ها و استفاده به عنوان یک پماد مناسب برای درمان و جلوگیری از عفونت باکتریایی زخم به کار گرفته شود. مطالعات تحقیقاتی استفاده از آن را در بهبود زخم ها و ضایعات پوستی تایید می نمایند.
- علف گندم و کاهش سطح کلسترول
یکی از عوارض دیابت می تواند کاهش سطح کلسترول خوب و در عوض افزایش سطح کلسترول بد باشد. در نتیجه خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی افزایش می یابد.
نتایج مطالعات نشان دهنده تاثیر مصرف مکمل علف گندم و کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب و کنترل عوارض دیابت است.
دوز مصرف علف گندم
میزان مصرف علف گندم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به طور کلی می توان 3 تا 6 گرم در روز را در نظر گرفت.
بهتر است برای بهره مندی از مزایای علف گندم، یک لیوان از آب تازه آن را بنوشید. آن را در اسموتی و سایر نوشیدنی هم می توانید به صورت مخلوط، در رژیم غذایی خود بگنجانید.
مکمل علف گندم به صورت قرص و کپسول هم موجود می باشد که آن ها نیز اثرات مفیدی بر بیماران دیابت دارند.
موارد احتیاط مصرف علف گندم
با این که عوارض جانبی یا سمیت خاصی پس از مصرف سبزه گندم مشاهده نشده است، اما در صورت مشاهده موارد زیر، مصرف آن را متوقف کنید:
- آلرژی به علف گندم
درد و تورم از واکنش های آلرژیکی است که در موارد نادر اتفاق می افتد.
- عوارض جانبی علف گندم
عوارض خفیف و شایع عبارتند از: تهوع و سردرد
عوارض جانبی خاص: سرفه، معده درد و تب
آگاهی از علائم حساسیت و عوارض جانبی کمک می کند تا برای جلوگیری از تشدید عوارض مصرف سبزه گندم را متوقف کنید.
مصرف سبزه گندم و مکمل آن برای زنان باردار و شیرده ممنوع است.
مصرف مکمل ها نیز حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود.
