شب خوران؛ مزاحمان خواب یخچال

چکیده :

با یک خاطره جالب می خواهم سندروم خوردن شبانه را برایتان تعریف کنم: چند وقت پیش، از یکی از دوستانم درخواست کردم که یکی دو شب به خانه ما بیاید تا شب را تنها نباشم. چون پدر و مادرم به مسافرت رفته بودند و من از تنها ماندن، آن هم شبانه در خانه وحشت داشم. تماس گرفتم و بهناز(فرد مبتلا به پرخوری شبانه) با خوشحالی دعوت من را قبول کرد. نزدیک غروب زنگ در زده شد، در را که باز کردم بهناز را دیدم، دعوتش کردم بیاید داخل. چایی را که خوردیم با هم مشغول درست کردن شام شدیم. مدام او را در حال ناخنک زدن به غذا می دیدم ولی خجالت می کشیدم چیزی به او بگویم. ناسلامتی مهمانم بود. گذشت و شام آماده شد. عجیب بود سر شام هم خیلی اشتها داشت. البته نوش جانش (چیز دیگری می گفتم قهر می کرد و …). ولی عجیب تر از این پرخوری می دانید چه بود؟ صدایی که نصفه شب مرا بیدار کرد و من با ترس و لرز وقتی خواستم بهناز را بیدار کنم تا با هم دنبال صدا برویم دیدم نیست. قلبم داشت میامد تو دهنم و فکرای ناجور که … . بالاخره به خودم جرات دادم و به سمت صدا رفتم. توی تاریکی شب و نور یخچال، بهناز نشسته بود و مشغول خوردن بود. اما این که تا مرز ترکیدن شام خورده بود!!!
بدون اینکه سرو صدایی ایجاد کنم، آرام رفتم و خوابیدم چون نمی خواستم بخاطر این پرخوری خجالت بکشد.
اما صبح: انتظار داشتم بهناز باز مثل پرخوری شبانه، صبحانه مفصلی بخورد. یک میز، تقریبا برای چهار نفر آماده کردم، اما او خیلی کم خورد و خیلی هم خواب آلو به نظر می رسید!!!. به این فکر کردم که شاید رفتارهای من به او برخورده است، یا صبحانه رو دوست نداشته، بنابراین از او علت سوال کردم :
بهناز: من همیشه همینجوری هستم. تازه از عصر به بعد انگار گرسنه ام. (این تنها بخشی از نشانه های فرد مبتلا به سندروم شب خوری است)

سندروم خوردن شبانه چیست؟

سندروم خوردن شبانه (Night Eating Syndrome(NES)) یکی از اختلالات خوردن است که در دسته اختلالات روانی دسته بندی می شود. در سندروم شب خوری، فرد در وعده های صبحانه و ناهار میل چندانی به غذا ندارد، در عوض هنگام عصر و در طول شب، میل زیادی به خوردن دارد. تا جایی که شخص برای غذا خوردن ممکن است چندین بار مجبور باشد از خواب بیدار شود که خود این مسئله باعث کسالت در طول روز هم خواهد بود. همچنین غذاهای مصرفی در الگوی شب خواری، دارای کالری زیادی می باشد که برای سلامتی مضر هستند و باعث چاقی می شوند.

این افراد به خاطر اینکه احساس می کنند کنترلی روی وعده های غذایی خود ندارند، اغلب دچار احساس شرم و گناه می شوند.

تفاوت سندروم خوردن شبانه با SRED چیست؟

NES مخفف سندروم خوردن شبانه و یک عمل آگاهانه است یعنی فرد دقیقا هوشیار است و می داند که چه چیزی می خورد.

در صورتی که دراختلال اختلال خوردن در خواب SRED مخفف (Sleep- related eating discover) فرد در طول شب اقدام به خوردن نا آگاهانه هر ماده ای حتی سمی که دم دستش باشد، می کند و در روز بعد هم ممکن است یا یادش نیاید یا جزئیات کمی را به خاطر بیاورد.

سندروم خوردن شبانه چگونه تشخیص داده می شود؟

در صورتی که تعریف بالا در شخصی صدق کند، به علاوه در طول هفته دست کم سه بار در شب برای خوردن بیدار شود و این عادت حداقل سه ماه ادامه داشته باشد، این فرد به سندروم پرخوری شبانه مبتلاست. تشخیص دقیق تر به عهده پزشک می باشد.

نشانه های این اختلال تغذیه به شرح زیرند:

بی اشتهایی هنگام صبح
میل شدید به خوردن ما بین شام و خواب
بی خوابی شبانه در 4 الی 5 شب در هفته
فاصله طولانی بین زمان رفتن به رختخواب و خوابیدن (ممکن است نیم ساعت از این پهلو به آن پهلو بشوند تا به خواب عمیق بروند.)
احساس اینکه تا نخوری نمی توانی بخوابی
داشتن احساس شرم، ناراحتی و افسردگی در طول پرخوری شبانه
کسالت و نا کارایی در طول روز

نکته: اگر فردی حداقل سه نشانه از علامت های بالا را داشت برای تشخیص دقیق و درمان باید به پزشک مراجعه کند.

هنگام مراجعه به پزشک، پس از سوال از کیفیت خواب و عادات خوردن، ممکن است یک تست خواب به نام پلی سومنوگرافی از فرد گرفته شود که مواردی چون امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس و سطح اکسیژن خون و … برای مشخص کردن الگوی خواب و اختلالات خواب، مورد بررسی قرار می گیرد.

علت سندروم خوردن شبانه

علت این اختلال تغذیه تا حدودی نامشخص است و پژوهشگران نظرات متفاوتی دارند و عوامل زیر را در بروز آن دخیل دانسته اند:

عوامل جسمی: مانند نقش اختلال چرخه خواب و بیداری و چرخه غذا خوردن یا عدم تامین انرژی بدن

ژنتیک: ژن های خاصی که به اختلال در چرخه های زیستی بدن مرتبطند، می توانند زمینه ساز این اختلال باشند.

عوامل روانی: سابقه افسردگی، اضطراب، استرس روزانه، ابتلا به سایر اختلالات خوردن مثل پرخوری عصبی یا بی اشتهایی عصبی و اختلال پرخوری

رژیم: کاهش غذای روزانه در طول روز و گرسنگی

عوارض سندروم خوردن شبانه

افزایش وزن و چاقی و افزایش خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با چاقی مثل فشار خون و دیابت
افزایش قند خون در صبح به دلیل شب خوری
سنگینی معده و سوزش سر معده
افزایش هورمون گرسنگی
ایجاد مشکلات گوارش مثل یبوست
تاثیر منفی روی پوست
مشکلات روانی مثل افسردگی و انزوای اجتماعی

درمان سندروم شب خوری

یکی از موفق ترین روش های درمان اختلال پرخوری شبانه، درمان شناختی-رفتاری با کمک یک روانشناس است که بر خود شخص نظارت داشته تا عوامل آن کشف و رفتارهای مرتبط با آن کاهش یابد.

افزایش سروتونین بدن: از طریق مواد غذایی حاوی سروتونین مثل ماهی سالمون، تخم مرغ و اسفناج یا ورزش کردن

درمان دیگرنور درمانی (فتو تراپی) است که برای افزایش میزان ملاتونین که هورمونی برای تنظیم ریتم های شبانه است به کار می رود.

سومین درمان، دارو درمانی با داروهای روانپزشکی است مانند: سرترالین، فلووکسامین،پاروکستین

نتیجه گیری :

با توجه به خطراتی که انواع اختلالات خوردن از جمله سندروم خوردن شبانه NES بر سلامت جسم و روان فرد دارند، تاخیر در دریافت درمان نتیجه ای افزایش عوارض بیماری نخواهد داشت. بنابراین با مشاهده علائم غیر معمول در الگوی تغذیه، لازم است فرد نسبت به درمان آن با مراجعه به متخصص، اقدام نماید.

منابع :

منبع 1 | منبع 2 | منبع 3 | منبع 4 | منبع 5

:: برای جستجو تایپ کنید ::