آیا مصرف روی می تواند فشار خون را کم کند؟

آغاز این کشف از کجاست؟

این تاثیر هنگام بررسی نقش روی در عملکرد مغز موش ها به صورت تصادفی کشف شد. در صورتی که مطالعات بیشتری این تاثیر را تائید نماید، این کشف می تواند به تولید داروهای جدیدی برای کنترل فشار خون بالا کمک کند.

نویسندگان مطالعه اخیر دریافته اند که نحوه انبساط و انقباض ماهیچه های اطراف رگ های خونی را سطح کلسیم و پتاسیم موجود در آن ماهیچه ها کنترل می نماید. همان طور که اشاره شد روی نیز در این امر موثر است.

سرپرست نویسندگان این مطالعه، دکتر اسکات آیتون اشاره می کند: روی از مهم ترین یون های فلزی زیست شناسی است و به دلیل اینکه نقش پتاسیم و کلسیم در کنترل فشار خون شناخته شده است، جای تعجب دارد که چرا نقش روی در این امر مورد توجه قرار نگرفته است. وی همچنین می افزاید: در واقع تاثیر روی بر فشار خون، عکس کلسیم است.

مطالعه مذکور در مجله Nature Communications به چاپ رسیده است.

دکتر بتری نویسنده اصلی این مطالعه می گوید: «ما در حال مطالعه و تحقیق بر روی مغز بودیم و نه تاثیر روی بر فشار خون. پس کشف ما در این باره بسیار مهم بود.» در واقع موضوع مطالعه آن ها تاثیر داروهای حاوی روی بر عملکرد مغز در بیماری آلزایمر بود. آن ها طی روند مطالعه، متوجه کاهش شدید فشار خون در موش های تحت درمان با داروهای مربوطه شدند که بسیار غیر منتظره بود.

چگونه می توان از این کشف دفاع کرد؟

اول اینکه ارتباط مستقیمی بین کمبود روی و فشار خون بالا در مدل های حیوانی وجود دارد.

دوم اینکه ژنی که مسئول حفظ سطح روی در سلول هاست نیز با پر فشاری خون و دیگر بیماری های قلبی عروقی در ارتباط است.

البته برای مطالعات انسانی، بین مصرف روی و فشار خون بالا مدرک معتبری وجود ندارد. میزان روی موجود در جریان خون با مقدار آن در سلول ارتباطی ندارد و این مطالعه نشان دهنده آن است که آنچه مهم است میزان روی موجود در داخل سلول هاست.

تاثیر روی بر فشار خون چگونه است؟

زمانی فشار خون بالا می رود که انقباض در سلول های عضلانی صاف در دیواره شریان ها اتفاق بیفتد، در نتیجه رگ هایی که خون در آن ها جریان می یابد باریک می شوند. بنابراین خون به دیواره رگ های باریک فشار وارد می کند و می تواند باعث آسیب یا پارگی شریان های خون شود.

کلسیمی که در عضلات وجود دارد باعث این سفتی رگ هاست. تنظیم کلسیم در بافت ماهیچه ای توسط پتاسیم انجام می شود. میزان کلسیم و پتاسیم تحت تاثیر سلول های اطراف مانند سلول های اندوتلیال و اعصاب حسی می باشد که خود به وسیله کلسیم و پتاسیم موجود در آن ها تنظیم می گردند.

پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که روی می تواند ماهیچه ها، اعصاب حسی و سلول های اندوتلیال را تحت تاثیر قرار دهد و با کاهش کلسیم ماهیچه ها، آن ها را شل نماید. به این ترتیت جریان خون به راحتی انجام می شود و فشار خون کاهش می یابد.

به گفته دکتر وینستون مورگان به مدیکال نیوز تودی، با وجود اینکه پژوهش های دیگر نقش احتمالی روی بر فشار خون را پیشنهاد داده اند، این مطالعه به صورت خاص به این امر می پردازد: هنگامی که روی درون سلولی با استفاده از یونوفورها (ionophores) و کلاتورها (chelators) تغییر می کند چه اتفاقی رخ می دهد؟

یونوفورها انتقال دهنده های شیمیایی می باشند که وظیفه انتقال یون هایی مانند روی را از غشای سلولی برعهده دارند. این در حالی است که کلاتورها آن را به هم متصل می نماید. پیشنهاد پژوهشگران این است که افزایش روی درون سلولی با استفاده از یونوفور احتمالاً باعث کاهش فشار خون در موش های مورد آزمایش شده باشد.

پژوهشگران همچنین طی آزمایش های آزمایشگاهی که بر روی شریان های خونی منتخب انسان و موش انجام شد به این نتیجه رسیدند که وقتی میزان روی موجود در رگ ها توسط کلاتور کاهش می یابد، رگ ها منقبض می گردند.

دکتر مورگان اضافه می کند: نتایج اگر چه هیجان انگیز به نظر می رسند، اما در حقیقت نشان دهنده مکانسیم پیشنهادی هستند. در ضمن آن ها سوال های مهم را بی جواب می گذارند. نویسندگان پژوهش اظهار می کنند که بررسی چگونگی تاثیر روی بر انواع سلول ها و آسیب شناسی های گوناگون، تحقیقات بیشتری می طلبد. نکته دیگر این که، میزان حساسیت رگ های خونی مغز و قلب نسبت به روی در مقایسه با دیگر رگ های خونی بیشتر است.

آیا روی می تواند نوید بخش کاهش فشار خون بالا باشد؟

کشفی که با این مطالعه صورت گرفت ممکن است نشان دهنده راهی امیدوار کننده برای تحقیقات بیشتر باشد. با این وجود، پروفسور دونا آرنت (Donna Arnett) از اساتید اپیدمیولوژی دانشگاه بهداشت عمومی لکسینگتون (Lexington) به مدیکال نیوز تودی MNT:Medical News Today)) هشدار داد که ” اولین مطالعه بر روی شریان های مزانتریک موش ها، نباید مبنای توصیه ای برای شروع مصرف روی در انسان باشد. زیرا هیچ تحقیق انسانی در مورد روی وجود ندارد.”

دکتر مورگان علاوه بر این یادآور شد: «در این مطالعه، زمانی که روی به صورت خارجی افزوده شد، بر تن عروق بی تاثیر بود. (میزان انقباض رگ خونی نسبت به حالت حداکثر گشاد شده آن تن عروقی نامیده می شود) تاثیر زمانی رخ داد که سطوح داخلی سلولی با استفاده از یونوفورها به صورت مصنوعی افزایش پیدا کرد. البته استفاده از یونوفورها به ندرت یک گزینه درمانی است.»

در آخر اگر نقش روی در کنترل فشار خون بالا، توسط تحقیقات بعدی تایید شود، به عنوان راه جدیدی در درمان فشار خون مورد استقبال قرار خواهد گرفت.

طبق گفته دکتر رایت، با وجود این که انواع داروهای کاهنده فشار خون در دسترس هستند. اما افراد زیادی نسبت به آن داروها مقاومت نشان می دهند. علاوه بر این مصرف بعضی از داروها در برخی افراد با عوارض جانبی شدیدی روبرو است.