انسولین درمانی و افزایش وزن؛ علت و راه های جلوگیری

انسولین درمانی و علت چاقی با انسولین

در افرادی که انسولین به عنوان بخشی از درمان مورد استفاده قرار می گیرد، در صورت مدیریت ضعیف دیابت، ممکن است با دریافت گلوکز بیش از حد نیاز توسط سلول ها و تبدیل گلوکز اضافی به چربی، انسولین به عاملی برای افزایش وزن تبدیل شود.

علاوه بر این افراد دیابتی که تحت درمان با انسولین هستند، ممکن است به دلیل ترس از هیپوگلیسمی یا قند خون خیلی پایین، غذای بیشتری مصرف کنند و پرخوری باعث افزایش وزن آن ها شود.

چگونه از افزایش وزن مرتبط با انسولین جلوگیری کنیم؟

1. توجه به کالری مصرفی

اغلب توصیه می شود افراد مبتلا به دیابت مصرف کربوهیدرات را کنترل نمایند. این افراد همچنین باید کل کالری مصرفی را نیز به همان میزان مورد توجه قرار دهند. زیرا مصرف بیش از حد کالری با افزایش سطح قند خون و افزایش ذخیره چربی همراه است و در شرایطی که فرد برای درمان دیابت از انسولین استفاده می کند، این امر بیشتر صادق است.

افراد دیابتی می توانند اندازه وعده ها را کنترل نمایند و شاهد کاهش کالری مصرفی باشند. کارشناسان تغذیه توصیه می کنند در وعده های غذایی بشقاب غذا با سبزیجات غیرنشاسته ای به میزان نصف بشقاب، پروتئین به میزان 1.4 بشقاب و کربوهیدرات نیز به میزان 1.4 بشقاب استفاده شود. (روش بشقاب) نوشیدنی مورد استفاده را نیز از انواع کم کالری انتخاب کنید و از مصرف نوشابه خودداری نمایید. ادامه این روند پس از مدتی باعث می شود بر حسب عادت یاد بگیرید چه مقدار غذا برای شما سالم تر است و دیگر نیازی به اندازه گیری وعده غذایی نخواهید داشت.

2. عدم حذف وعده غذایی

مدیریت وزن ممکن است آن دسته از افراد دیابتی را که تحت درمان با انسولین هستند وسوسه نماید تا با حذف وعده غذایی به کاهش وزن دست یابند. اما حذف وعده غذایی و گرسنگی زیاد می تواند انتخاب مواد غذایی سالم و مغذی کاهش دهد. به علاوه اگر دوز انسولین تنظیم نباشد با حذف وعده غذایی سطح قند خون کاهش می یابد.

3. ورزش منظم

ورزشی منظم علاوه بر حفظ و تقویت سلامت باعث سوزاندن کالری، تنظیم سطح قند خون و همچنین کاهش چربی می شود. این امر می تواند به جلوگیری از افزایش وزن مرتبط با انسولین درمانی کمک نماید.

سازمان بهداشت جهانی به افراد 18 تا 64 ساله توصیه می کند در هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت ورزشی با شدت متوسط (فعالیت ورزشی هوازی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و رقص) داشته باشند.

نتایج بررسی انجام شده در سال 2019 نشان می دهد که فعالیت های ورزشی هدفمند می تواند در افرادی که مبتلا به مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 هستند، مزایای قابل توجهی داشته باشد. البته افراد دیابتی لازم است با پزشک معالج در زمینه ورزش های مناسب با دوز انسولین مصرفی و سطح سلامت خود مشورت کنند.

4. مصرف انسولین طبق دستور پزشک

کاهش خودسرانه دوز انسولین می تواند یکی از راه های اشتباه برای غلبه به انسولین درمانی و چاقی باشد. کاهش انسولین مصرفی با وجود این که می تواند وزن فرد را کاهش دهد اما با افزایش سطح قند خون، فرد بیشتر در معرض خطر عوارض دیابت قرار می گیرد.

برای کاهش انسولین مصرفی می توانید از پزشک در مورد سایر داروهای دیابت مثل متفورمین، اگزناتید و … که در کاهش وزن موثر هستند، راهنمایی بگیرید.

5. ارتباط با پزشک و تیم مراقبت های بهداشتی

ارتباط با افراد متخصص می تواند در افرادی که به دنبال راهی برای جلوگیری از افزایش وزن مرتبط با انسولین هستند مفید باشد. زیرا آن ها راه هایی را توصیه می کنند تا سطح سلامت بهبود یابد و در عین حال عوارض دیابت مثل بیماری های قلبی عروقی و چاقی کاهش یابد.

به طور مثال پزشک متخصص با آزمایش سطح قند خون و انسولین و ارزیابی پروفایل لیپیدی می تواند فرد را در جهت اهداف سلامتی مثل کنترل وزن و پیگیری روند پیشرفت خود کمک نماید.

کدام غذاها در جلوگیری از افزایش وزن مرتبط با انسولین موثر هستند؟

با وجود این که الگوی غذایی واحدی که بتوان برای همه افراد دیابتی توصیه کرد، وجود ندارد و برنامه ریزی وعده های غذایی بر حسب سطح سلامت و نیازهای فردی متفاوت است اما برخی مواد غذایی در جلوگیری از افزایش وزن بیشتر کارآمد هستند.

به طور مثال غذاهایی که کیفیت مواد مغذی بالاتری دارند و به دلیل عدم فرآوری حاوی قند و چربی کمتری هستند با حس سیری بیشتری که ایجاد می کنند، مانع پرخوری می شوند و در کنترل وزن تاثیر بیشتری دارند. موارد زیر می تواند در این زمینه موثر باشد:

• غلات کامل
• میوه ها
• سبزیجات
• ماست
• روغن های گیاهی
• آووکادو و آجیل که چربی های سالم دارند

گروه دیگر مواد غذایی هستند که باید مصرف آن ها به حداقل ممکن کاهش یابد یا از مصرف آن ها پرهیز شود تا شاهد افزایش وزن مرتبط با انسولین درمانی باشید:

• کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید و برنج سفید
• غذاهای فرآوری شده
• غذاهایی که دارای قند افزوده هستند
• چربی های ترانس