چکیده :
دیابت نوع دو که در گذشته با نام های دیابت بزرگسالان و دیابت غیر وابسته به انسولین شناخته می شد، نوعی اختلال درمتابولیسم بدن است. در این بیماری انسولین ترشح شده از لوازالمعده توانایی لازم برای هدایت گلوکز موجود در جریان خون به سمت سلول ها را از دست می دهد و بدن این افراد مقاومت به انسولین را شاهد خواهد بود. در نتیجه سطح قند موجود در خون افزایش می یابد و عدم کنترل این شرایط به مرور زمان عوارض سلامتی را در پی خواهد داشت.
برنامه غذایی که برای دیابت انتخاب می کنید نباید خیلی محدود کننده باشد که باعث شود شما نتوانید در دراز مدت به آن پایبند باشید. رژیم غذایی را انتخاب کنید که با سبک زندگی شما سازگار باشد و در عین مفید بودن، پیروی از آن در طولانی مدت برای شما آسان باشد. در این مقاله با اصول کلی تغذیه دیابت نوع 2 آشنا می شویم.
کدام مواد غذایی برای دیابت نوع 2 مفید است؟
مطالعه ای که در سال 2017 انجام شد نشان داد، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل در افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند می تواند در مدیریت سطح قند خون و وزن کمک کننده باشد و خطر عوارض ناشی از این بیماری چون آسیب عصبی، بیماری قلبی و سکته را کاهش دهد.
رژیم غذایی دیابت نوع 2 بایستی سرشار از مواد مغذی باشد تا میزان کافی فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن تامین شود. فیبر موجود در وعده های غذایی به این افراد کمک می کند مدت طولانی تری احساس سیری داشته باشند و از پرخوری جلوگیری می کند و در مدیریت قند خون کمک خواهد کرد. مصرف چربی های سالم از نوع اسیدهای چرب تک غیر اشباع و چند غیر اشباع نیز نباید فراموش شود.
رژیم دیابت نوع 2 می تواند شامل موارد زیر باشد:
- میوه هایی مثل انواع توت ها، پرتقال، گلابی، هلو و سیب
- سبزیجاتی مثل کدو سبز، خیار، اسفناج، گل کلم و کلم بروکلی
- غلات کامل مانند برنج قهوه ای، کینوا و جو
- حبوباتی مثل لوبیا، نخود و عدس
- آجیل هایی مانند بادام و بادام هندی، گردو، پسته و آجیل ماکادمیا
- دانه ها و تخمه هایی چون دانه چیا و شاهدانه، تخم کتان و تخمه کدو تنبل
- منابع پروتئین حیوانی و گیاهی مانند گوشت قرمز بدون چربی، مرغ بدون پوست، انواع غذاهای دریایی، پروتئین های سویا مثل توفو و تمپه
- چربی های سالم و مفید برای قلب مانند روغن زیتون، روغن کانولا، روغن کنجد و آووکادو
- نوشیدنی هایی مثل آب، آب سبزیجات، قهوه سیاه و چایی که شیرین نشده باشد.
غذاهایی که در دیابت نوع 2 باید از آن ها اجتناب کرد کدامند؟
نگران نباشید تعداد مواد غذایی که به طور کامل باید از مصرف آن ها اجتناب کنید زیاد نیست. فقط برخی از غذاها به دلیل مواد مغذی بیشتر بر بقیه ترجیج داده می شوند، یعنی آن ها از لحاظ مواد معدنی و ویتامین ها غنی تر هستند و یا قند، کلسترول و چربی کمتری دارند.
تحقیقات انجام شده در سال 2019 نشان داد محدود کردن مصرف غذاهایی که حاوی حجم زیادی چربی اشباع، چربی ترانس و قند هستند در رژیم غذایی افراد دیابتی، می تواند باعث بهبود مدیریت قند خون و پیشگیری از عوارض دیابت نوع 2 شود.
لیست غذاهای مضر برای دیابت نوع 2 به شرح زیر است:
- گوشت های پرچربی مانند تکه های گوشت گاو و بره، گوشت خوک، مصرف مرغ با پوست و قسمت های تیره گوشت مرغ مثل گوشت ران
- لبنیات پرچرب از جمله شیر کامل، پنیر، کره و خامه ترش
- شیرینی جات از جمله کیک، کلوچه، بستنی، دسرهای شیرین و آبنبات
- نوشیدنی هایی شیرین شده مثل نوشابه، چای شیرین شده باقند یا شکر، انواع آبمیوه و نوشیدنی های انرژی زا
- شیرین کننده هایی مانند شکر سفید و شکر قهوه ای، ملاس، شربت افرا و عسل
- غذاهای فوق فرآوری شده مانند فست فودها، گوشت های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس، چیپس و ذرت بو داده در مایکرویو
- چربی های ترانس مثل روغن های هیدروژنه و غذاهای آماده شده با چربی های ترانس مثل فست فودها و انواع تنقلات
لزوم شمارش کربوهیدرات در دیابت نوع 2
یکی از روش های بسیار مفید برای مدیریت سطح قند خون، به کارگیری روش شمارش کربوهیدرات در برنامه غذایی دیابت نوع دو می باشد. برای این کار کافی است تعداد گرم کربوهیدرات های مصرفی در هر وعده غذایی را با هم جمع بزنید.
این روش به شما کمک می کند تا میزان گرم کربوهیدراتی که در هنگام استفاده از انسولین برای حفظ سطح ایمن قند خون نیاز دارید را تشخیص دهید. شروع کار را با راهنمایی یک پزشک یا متخصص تغذیه انجام دهید. برچسب مواد غذایی بسته بندی شده و فرآوری شده در این زمینه می تواند شما را راهنمایی کند. کتاب ها و منابع آنلاین مثل اپلیکیشن های مختلف نیز در شمارش کربوهیدرات می توانند مفید باشند.
غذاهی بسیاری حاوی کربوهیدرات هستند که در زیر به مواردی از آن ها اشاره شده است:
- برنج و گندم و غذاهای حاوی غلات
- لوبیا، عدس و سایر حبوبات
- سبزیجات نشاسته ای از جمله سیب زمینی
- میوه ها و آبمیوه ها
- میان وعده های فرآوری شده، نوشیدنی های شیرین و دسرها
نتیجه گیری :
افراد دیابتی باید سعی کنند مصرف چربی های ترانس و اشباع شده، غذاهای حاوی کلسترول و قند بالا را کاهش دهند و آن ها را با مواد غذایی مفیدی که در این مقاله به آن ها پرداخته شد جایگزین نمایند.
پزشک یا متخصص تغذیه می تواند راهنمای شما برای برنامه ریزی و پیروی از یک رژیم غذایی پایدار و طولانی مدت و مناسب سبک زندگی یک فرد دیابتی باشد تا ضمن تامین مواد مغذی بدن، سلامتی شما را تضمین نماید.