دیابت می تواند هر قسمت از بدن حتی سلامت قلب را تحت تاثیر قرار دهد. ابتلا به دیابت و بیماری قلبی ناشی از آن، خطر مرگ و میر را افزایش می دهد. احتمال ابتلا به بیماری قلبی در افراد دیابتی در مقایسه با افراد غیردیابتی 2 برابر بیشتر است و متاسفانه اولین علت مرگ و میر افراد دیابتی نیز بیماری های قلبی عروقی است.
بیماری های قلبی عروقی اشاره به گروهی از مشکلات قلبی دارد که شایع ترین آن بیماری عروق کرونر قلب است. انواع دیگر عبارتند از: مشکلات آریتمی قلب، مشکلات مادرزادی قلب، بیماری های عضله قلب، بیماری های دریچه قلب، عفونت های قلبی مثل اندوکاردیت یا میوکاردیت.
در این مقاله ابتدا به نقش دیابت در افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی می پردازیم و سپس راهکارهای حفظ و بهبود سلامت قلب را بررسی می نماییم.
ارتباط دیابت و بیماری قلبی
_1653947643.png)
رابطه دیابت و بیماری های قلبی را می توان در ابتدا به دلیل سطح قند خون بالا در دراز مدت دانست، گلوکز بالای خون موجب آسیب رگ هایی می شود که خون را از اندام ها به قلب می رسانند. همچنین دیابت از طریق افزایش پلاک های چربی در رگ های خونی باعث اختلال در جریان خون و حتی انسداد رگ ها می شود.
علاوه بر این ابتلا به دیابت خطر افزایش فشار خون، چاقی، سطح غیر طبیعی کلسترول و تری گلیسیرید و کم تحرکی را بالا می برد که همگی از عوامل موثر در افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی هستند.
زمانی که فشار خون بالا باشد فشار بیشتری بر قلب وارد می شود و عروق کرونر قلب دچار ضعف می شوند.
رابطه دیابت و بیماری های قلبی می تواند حتی به دلیل التهاب ناشی از دیابت باشد. مطالعات دیابت نوع 1 را با افزایش نشانگرهای التهابی مرتبط دانسته اند و این وضعیت، خطر تجمع پلاک در رگ ها را افزایش می دهد.
همچنین دیابت نوع 2 نیز می تواند با التهاب مزمن مرتبط باشد. در نتیجه التهاب هم در دیابت نوع 1 و هم در دیابت نوع 2 خطر بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
مدیریت سلامت قلب در بیماران دیابتی
_1653947879.jfif)
اگر چه دیابت و بیماری قلبی ارتباط قوی با هم دارند اما چندین راهکار وجود دارد که می تواند در سلامت قلب افراد دیابتی موثر باشد:
- بررسی سطح کلسترول
توصیه می شود بیماران دیابتی حداقل سالی یکبار سطح کلسترول خون خود را برای جلوگیری از دیس لیپیدمی دیابتی بررسی نمایند. دیس لیپیدمی دیابتی با بالا رفتن سطح کلسترول بد و پایین آمدن سطح کلسترول خوب خطر بیماری قلبی را در شرایط دیابت افزایش می دهد.
- کنترل فشار خون بالا
دیابت و بیماری قلبی مرتبط با آن می تواند به دلیل فشار خون بالا رخ دهد. بنابراین یکی از مواردی که در افراد دیابتی مبتلا به فشار خون بالا باید مرتب چک شود، سطح فشار خون است. (سطح نرمال فشار خون در افراد دیابتی 125/80-120 است)
- مدیریت سطح قند خون
کنترل سطح قند خون و پایش آن نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سلامت قلب دارد. برای این منظور بهتر است هر 3 تا 6 ماه یکبار آزمایش هموگلوبین A1c انجام دهید و در صورتی که سطح هموگلوبین A1c شما بالا باشد، پزشک برنامه درمانی شما را برای جلوگیری از عوارض دیابت تغییر خواهد کرد.
چگونه می توانیم رابطه دیابت و بیماری های قلبی را کاهش دهیم؟
-min (2)_1653948087.png)
وقتی صحبت از ارتباط دیابت و بیماری قلبی می شود این بدین معنی نیست که نمی توان برای کاهش خطر ابتلا به آن کاری انجام داد. علاوه بر اقداماتی که در بالا به آن ها اشاره شد، انجام موارد زیر می تواند خطر بیماری های قلبی عروقی را در فرد دیابتی کاهش دهد:
- سیگار نکشید
مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماری قلبی را 2 تا 4 برابر افزایش می دهد و از 5 مورد مرگ ناشی از سیگار 1 نفر به دلیل بیماری قلبی فوت می کند.
با مصرف دخانیات و عوارضی مانند افزایش التهاب، دیس لیپیدمی و مقاومت به انسولین مدیریت سطح گلوکز خون نیز دشوار می شود.
- داشتن فعالیت بدنی منظم
فعالیت بدنی منظم در افراد دیابتی می تواند باعث بهبود حساسیت به انسولین، کاهش التهاب، افزایش سطح کلسترول خوب، کاهش سطح کلسترول بد و کاهش احتمال تشکیل پلاک های مضر در رگ های خونی شده و مدیریت سطح قند خون را تسهیل نماید و در نهایت موجب افزایش سطح سلامت قلب شود. سعی کنید با مشورت پزشک معالج در هفته 150 دقیقه فعالیت بدنی متوسط داشته باشید.
- پیروی از رژیم غذایی سالم
دیابت و بیماری قلبی ناشی از آن می تواند حاصل رژیم غذایی ناسالم باشد. بنابراین تغییر رژیم غذایی و افزایش مصرف غذاهای گیاهی مانند غلات کامل، حبوبات، میوه ها، سبزیجات، آجیل و دانه می تواند نقش مهمی در سلامت قلب داشته باشد زیرا این منابع غذایی سرشار از فیبر است و سطح کلسترول بد را کاهش می دهند.
همچنین پیروی از رژیم غذایی که سرشار از چربی های امگا 3 مانند انواع ماهی های چرب، آجیل و دانه ها باشد نیز با کاهش التهاب و کاهش سطح تری گلیسیرید برای سلامت قلب مفید خواهد بود.
پرهیز از رژیم های غذایی معمول غربی و دنبال کردن رژیم غذایی متعادل و سالم به دلیل کاهش مصرف نمک از فشار خون بالا و مشکلات قلبی جلوگیری خواهد کرد. رژیم های غذایی که در زمینه سلامت قلب می توانند مفید باشند عبارتند از:
- رژیم غذایی مدیترانه ای
- رژیم غذایی DASH
- رژیم غذایی MIND
هر 3 رژیم مصرف سدیم را به کمتر از 2300 میلی گرم در روز کاهش می دهد.
- کنترل مصرف مواد غذایی با قند افزوده
برخی مواد غذایی مانند نوشابه و قهوه طعم دار، ماست های طعم دار، دسرها و غذاهای فرآوری شده دارای قند افزوده هستند و مصرف آن ها باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و مرگ ناشی از آن ها می شود. زنان باید مصرف قند افزوده را به پایین تر از 24 گرم در روز و مردان به کمتر از 36 گرم در روز برسانند.
- وزن ایده آل
دیابت و بیماری قلبی مرتبط با آن با اضافه وزن و چاقی همبستگی نزدیکی دارد. کاهش 5 تا 10 درصدی وزن با تاثیر مثبت بر مدیریت دیابت و سلامت قلب همراه است.