اگر تا به حال سنگ کلیه داشته اید، حتما درد غیرقابل تحمل آن را تجربه کرده اید. تا زمانی که سنگ کوچک از مجاری ادراری شما عبور کند و از بدن خارج شود، درد به صورت موجی ظاهر می‌شود. پیشگیری از سنگ کلیه پیچیده نیست، اما نیاز به اراده و کارکرد هوشمندانه دارد. سنگ های کلیه زمانی تشکیل می شوند که برخی مواد شیمیایی به اندازه زیاد در ادرار متمرکز شوند و کریستال ها را تشکیل دهند. کریستال ها به توده های بزرگتر (سنگ) تبدیل می شوند.
اگر سنگ در جایی گیر کند و جریان ادرار را مسدود کند، باعث درد می شود. بیشتر سنگ ها زمانی ایجاد می شوند که کلسیم با اگزالات ترکیب شود.
سنگ همچنین می تواند از اسید اوریک که محصول جانبی متابولیسم پروتئین است، تشکیل شود.
در اینجا پنج راه برای کمک به جلوگیری از سنگ کلیه و دفع سنگ کلیه وجود دارد که عبارتند از:
1.دفع سنگ کلیه; آب زیادی بنوشید
نوشیدن آب اضافی یکی از روش های پیشگیری از سنگ کلیه است. آب مواد موجود در ادرار را که منجر به ایجاد سنگ می شوند را رقیق می کند. سعی کنید در روز مایعات کافی برای دفع 2 لیتر ادرار که تقریباً هشت فنجان استاندارد است، بنوشید. ممکن است استفاده از برخی نوشیدنی های مرکبات مانند لیموناد و آب پرتقال کمک کند.
سیترات موجود در این نوشیدنی ها به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک می کند. در واقع ساده ترین روش برای درمان سنگ کلیه، مصرف روزانه بیش از هشت لیوان آب آشامیدنی است.
نوشابه، شربت و آب میوه های صنعتی شکر بسیار زیاد، ویتامین و املاح معدنی بسیار کمی دارند. به عبارت دیگر مقدار انرژی بالایی دارند و درعین حال، به ندرت حاوی مواد مغذی هستند.
چای و قهوه نیز می توانند تامین کننده بخشی از مایعات بدن باشند اما کافئین موجود در آن ها ادرار آور است و احتمال کاهش آب بدن وجود دارد. بنابراین، بهترین نوشیدنی برای سرعت بخشیدن به روند دفع سنگ کلیه، نوشیدن آب زیاد است. مایعات زیاد، موجب افزایش ادرار می شود و به حرکت سنگ در مسیر خروجی کمک می کند.
بخوانید : 6 گروه مواد غذایی برای داشتن رژیم غذایی سالم
2. جلوگیری از سنگ کلیه; غذاهای غنی از کلسیم مصرف کنید
یکی دیگر از راه های پیشگیری از سنگ کلیه مصرف غذاهای غنی از کلسیم است. کلسیم موجود در رژیم غذایی به اگزالات در روده شما متصل می شود و در نتیجه مقدار اگزالاتی را که در جریان خون جذب شده و سپس توسط کلیه دفع می شود، کاهش می دهد.
این امر غلظت اگزالات را در ادرار کاهش می دهد، بنابراین احتمال کمتری وجود دارد که بتواند به کلسیم ادرار متصل شود. این امر منجر به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه می شود.
طبق نظر کارشناسان به طور کلی بهتر است کلسیم از مواد غذایی دریافت شود. اما اگر از مکمل هایی که برای محافظت از استخوان ها تجویز شده است استفاده می کنید معمولاً توصیه می شود آن ها را همراه یک وعده غذایی مصرف کنید.
با این وجود افراد با کلیه های سنگ ساز که خودشان مکمل های کلسیم مصرف می کنند، می توانند از پزشک درباره ضرورت مصرف این مکمل ها سؤال بپرسند.
3.رژیم غذایی با سدیم بالا را محدود کنید
یکی از روش های پیشگیری از سنگ کلیه کاهش مصرف سدیم است. رژیم غذایی با سدیم بالا می تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود زیرا میزان کلسیم را در ادرار افزایش می دهد. بنابراین، رژیم غذایی کم سدیم برای افراد مستعد سنگ توصیه می شود.
دستورالعمل‌های فعلی پیشنهاد می‌کنند که کل مصرف سدیم روزانه را به ۲۳۰۰ میلی‌گرم محدود کنید. اگر سدیم در گذشته در ایجاد سنگ کلیه در شما نقش داشته است، سعی کنید میزان مصرف روزانه خود را به 1500 میلی گرم کاهش دهید.
این برای فشار خون و قلب شما نیز مفید خواهد بود. در واقع رژیم غذایی که دارای میزان زیاد نمک است، خطر ابتلا به سنگ کلیه کلسیمی را افزایش می دهد.
وجود نمک زیاد در ادرار مانع از انتقال مجدد کلسیم از ادرار به خون می شود. این سبب بالا رفتن میزان کلسیم ادرار می شود و ممکن است منجر به تشکیل سنگ کلیه شود.
خوردن نمک کمتر به پایین نگه داشتن سطح کلسیم ادرار کمک می کند. هرچه سطح کلسیم ادرار کمتر باشد، خطر ابتلا به سنگ کلیه نیز کمتر می شود.
برای کم کردن مصرف سدیم، با دقت برچسب های مواد غذایی را بخوانید. غذاهایی با سدیم بالا عبارتند از:
-
غذاهای فرآوری شده مانند چیپس و کراکر
-
سوپ های کنسروی
-
سبزیجات کنسروی
-
گوشت های نیمه آماده
-
چاشنی ها
-
غذاهای حاوی مونو سدیم گلوتامات
-
غذاهای حاوی نیترات سدیم
-
غذاهای حاوی بی کربنات سدیم (جوش شیرین)
همچنین بهتر است از گیاهان تازه یا مخلوط چاشنی گیاهی بدون نمک، برای طعم دادن به غذاها به عنوان جایگزین نمک استفاده کنید.
بخوانید : رژیم غذایی گیاهخواری و فواید بی نظیر آن
4. پیشگیری از سنگ کلیه; پروتئین حیوانی را محدود کنید
یکی دیگر از روش های پیشگیری از سنگ کلیه محدود کردن پروتئین حیوانی است. مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی، مانند گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و غذاهای دریایی، سطح اسید اوریک را افزایش می دهد و می تواند منجر به سنگ کلیه شود.
یک رژیم غذایی با پروتئین بالا همچنین سطح سیترات ادرار را کاهش می دهد، سیترات یک ماده شیمیایی موجود در ادرار است که به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک می کند. اگر مستعد ابتلا به سنگ هستید، مصرف روزانه گوشت خود را به مقداری محدود کنید که بیشتر از یک بسته کارت بازی نباشد. این نیز یک اقدام سالم برای قلب است.
5. از غذاهای سنگ ساز پرهیز کنید
چغندر، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و اکثر آجیل ها سرشار از اگزالات هستند که می تواند در ایجاد سنگ کلیه نقش داشته باشد. اگر از سنگ کلیه رنج می برید، پزشک می تواند به شما توصیه کند از این غذاها اجتناب کنید یا آنها را در مقادیر کمتر مصرف کنید.
برای بقیه افراد، غذاها و نوشیدنی های خاص بعید است که باعث ایجاد سنگ کلیه شوند، مگر اینکه در مقادیر بسیار زیاد مصرف شوند.
برخی از مطالعات نشان داده اند افرادی که دوزهای بالایی از ویتامین C را به صورت مکمل مصرف می کنند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه هستند. این ممکن است به این دلیل باشد که بدن ویتامین C را به اگزالات تبدیل می کند.
مخلص کلام; پیشگیری از سنگ کلیه
سوالات متداول:
برای جلوگیری از سنگ کلیه چه نخوریم؟
غذاهایی که حاوی اگزالات هستند مانند چغندر، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و اکثر آجیل ها سرشار اگزالات هستند که می توانند موجب ایجاد سنگ کلیه شوند.