چکیده :
خیار میوه ای از خانواده کدو است که طعم و عطر مطبوعی دارد و مغذی است. خیار در دنیای آشپزی استفاده های متنوعی دارد. هم به عنوان میوه مصرف می شود و هم در دستور سالادها، نوشیدنی ها، دسرها و حتی غذاها حضور دارد. با وجود این همه گستردگی در مصرف خیار، آیا افراد دیابتی می توانند خیار بخورند؟ آیا آن ها می توانند مانند سایر افراد از طعم بی نظیر و ملایم خیار در وعده های غذایی خود لذت ببرند؟ در ادامه به این موضوع می پردازیم.
ارزش غذایی خیار
کربوهیدرات کل: 3.6 گرم
قند: 1.7 گرم
فیبر: 0.5 گرم
پروتیئن: 0.7 گرم
چربی کل: 0.1 گرم
سدیم: 2 میلی گرم
پتاسیم: 147 میلی گرم
کلسیم:1.2 درصد
آهن: 1.6 درصد
ویتامین A 2.1 درصد
ویتامین C: 4.7 درصد
خیار همچنین دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی است که از بدن در برابر آسیب های سلولی محافظت می کند و در پیشگیری از بیماری ها موثر است. این آنتی اکسیدان هاعبارتند از:
- فلاونوئیدها
- لیگنان ها
- تری ترپن ها
شاخص گلیسمی خیار
یکی از معیارهایی که نشان می دهد مصرف خیار در رژیم غذایی افراد دیابتی بی خطر است، شاخص گلیسمی است. شاخص گلیسمی یا GI نشان می دهد مواد غذایی مصرفی، چه مقدار می توانند بر سطح قند خون تاثیر بگذارند. هر چه عدد GI غذایی بالاتر باشد، تاثیر بیشتری بر افزایش قند خون خواهد داشت. غذاهایی که دارای شاخص گلیسمی کمتر از 55 هستند، در دسته مواد غذایی با GI پایین طبقه بندی می شوند و خوشبختانه خیار با شاخص گلیسمی 15 یکی از آن ها است. بنابراین افراد مبتلا به دیابت بدون نگرانی از افزایش قند خون می توانند خیار را در وعده ها و میان وعده های برنامه غذایی دیابت خود بگنجانند.
فواید خیار برای دیابت
-
خیار و کاهش وزن
یک عدد خیار با وزن 300 گرم دارای 45 کالری است. در واقع خیار یک میوه کم کالری، کم قند و با کربوهیدرات پایین محسوب می شود. بیشتر وزن آن را آب تشکیل می دهد. خیار از میوه های غیرنشاسته ای است و سیر کننده و مغذی است. بنابراین خیار می تواند برای افراد دیابتی چاق که به دنبال گزینه های سیر کننده و کم کالری هستند، یک میان وعده عالی باشد. زیرا در کاهش وزن آن ها موثر است.
-
خیار و خاصیت آنتی اکسیدانی
آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که از بدن در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو محافظت کنند. استرس اکسیداتیو در بروز بیماری های مزمن مثل سرطان، بیماری قلبی و بیماری های خود ایمنی و تشدید دیابت موثر است.
خیار سرشار از آنتی اکسیدان است و می تواند بدن را از خطرات استرس اکسیداتیو حفظ نماید و به بهبود عملکرد سلول ها کمک کند.
طی مطالعه ای که در سال 2010 انجام شد، دو مورد از آنتی اکسیدان های موجود در خیار با نام های فلاونوئید ها و تانن ها در مبارزه با رادیکال های آزاد موثرتر شناخته شدند.
-
خیار و هیدراته نگه داشتن بدن
96 درصد از وزن خیار را آب تشکیل می دهد و می تواند یکی از گزینه های مناسب برای تامین آب بدن افراد دیابتی باشد. مصرف آب کافی برای تنظیم دمای بدن، انتقال مواد مغذی و دفع مواد زائد ضروری است.
برای تامین آب مورد نیاز فعالیت های بدن، هر فرد باید 8 لیوان یا 2 لیتر آب دریافت کند. خیار از جمله میوه هایی است که می تواند هم در نوشیدنی شما استفاده شود و هم در میان وعده هایتان. به این ترتیب ضمن دریافت مواد مغذی، بخشی از آب بدن نیز تامین می شود.
-
خیار و سلامت دستگاه گوارش
میزان بالای آب موجود در خیار و هیدراتاسیون بدن و همچنین فیبر آن ممکن است به حرکات منظم روده و جلوگیری از یبوست کمک کند. همچنین مطالعات نشان می دهند، فیبر موجود در خیار که پکتین نام دارد علاوه بر افزایش سرعت حرکات ماهیچه های روده، با تغذیه باکتری های مفید روده، در سلامت دستگاه گوارش موثر است.
مطالعات انجام شده درباره مزایای خیار برای دیابت
- مطالعه سال 2011: موش های دیابتی 9 روز پس از مصرف عصاره دانه خیار با کاهش قند خون روبرو شدند.
- مطالعه سال 2012: فیتونوترینت های خیار در موش های دیابتی منجر به کاهش سطح قند موش شد.
- مطالعه تحقیقاتی سال 2014: خیار می تواند در مدیریت و درمان دیابت موش ها، نقش موثری داشته باشد.
نکته قابل توجه در تمام مطالعات این است که ماده مورد آزمایش، عصاره خیار است و تمام آزمایش ها بر روی موش ها انجام شده است.در نتیجه برای تایید این تاثیرات، نیازمند آزمایش های بیشتر انسانی و بررسی تاثیر مصرف میوه خیار است.
البته این به معنای رد فواید خیار برای افراد دیابتی نیست. مطالعه انجام شده در سال 2011 توسط دانشگاه نیوکاسل پیشنهاد کرد: رژیم غذایی کم کالری که بر مصرف سبزیجات غیرنشاسته ای تمرکز دارد، ممکن است در جلوگیری از دیابت نوع 2 موثر باشد. (انجمن دیابت آمریکا خیار را یکی از سبزیجات غیرنشاسته ای می داند که در سیری و کاهش اشتها موثر است.)
خطرات مصرف بیش از حد خیار در افراد دیابتی
- هضم ضعیف و سوء هاضمه
- لخته شدن خون به دلیل ویتامین K موجود در خیار
- آلرژی
- مسمومیت
بهترین زمان مصرف خیار
بهتر است خیار را 15 تا 20 دقیقه قبل از صرف ناهار بخورید. همچنین می توانید در صبحانه و یا میان وعده ها نیز از خیار استفاده کنید. اما به دلیل وجود مقادیر زیادی آب در بافت خیار، مصرف آن در شب می تواند روند هضم را در هنگام خواب مختل کند و توصیه می شود از خوردن خیار در شب خودداری کنید.
