چکیده :
وقتی صحبت از روزه و روزه داری به میان می آید، ناخودآگاه ذهن به سمت ماه رمضان می رود و روزه ای که شامل پرهیز از خوردن و آشامیدن از سحر تا غروب خورشید است. اگر چه این نوع روزه بیشتر به اعتقادات معنوی وابسته است. با این وجود هستند افرادی که، روزه را با هدف سلامتی انتخاب می کنند و معتقدند که روزه داری برای سلامتی مفید است.
_1649016496.jpg)
ارتباط روزه داری و سلامت
-
آیا روزه داری برای سلامتی مفید است؟
شواهد تعدادی از تحقیقات نشان می دهد که روزه داری متناوب می تواند در کاهش وزن، کاهش کلسترول و فشار خون نقش داشته باشد. همگی آن ها از جمله فاکتورهایی هستند که به بهبود سلامت جسمی کمک زیادی می کنند.
مطالعات متعدد در سال های اخیر نشان می دهند که روزه داری متناوب که شامل محدودیت یا پرهیز مصرف غذا و نوشیدنی ها به صورت دوره ای است، برای سلامتی سودمند است. همین امر باعث تبدیل این رژیم به یکی از محبوب ترین رژیم های غذایی در سراسر جهان شده است.
یکی از معروفترین انواع روزه داری متناوب، رژیم غذایی 5:2 است. در این نوع روزه داری فرد در طی 2 روز از هفته کالری مصرفی را به میزان 25 درصد معمول کاهش می دهد. زنان 500 کالری در روز و مردان 600 کالری در روز دریافت می کنند.
دکتر مایکل موسلی (Dr. Michael Mosley) در کتاب خود که با موضوع روزه داری متناوب است، اشاره می کند که رژیم 5:2 علاوه بر کاهش وزن، مجموعه ای از مزایای سلامتی دیگر برای افراد را به ارمغان می آورد. وی همچنین می افزاید: «مطالعات پیرامون روزه داری متناوب نشان می دهد که نه تنها سطح فشار خون و کلسترول در افرادی که از این رژیم پیروی می نمایند بهبود می یابد، بلکه حساسیت به انسولین نیز رو به بهبودی می رود.»
به عنوان مثال Medical News Today در ژوئن سال 2014 نتیجه مطالعه ای را منتشر نمود که نشان می داد، روزه داری دوره ای (منظور روزه داری در یک روز از هفته فقط با مصرف آب) می تواند با کاهش ریسک ابتلا به دیابت در افرادی که در معرض خطر ابتلا به آن هستند مرتبط باشد.
یا پژوهشی دیگر که نشان داد که روزه داری در دوره های طولانی تر (2 تا 4 روز) می تواند در تقویت سیستم ایمنی موثر باشد. بنابراین این رژیم می تواند به پیشگیری از آسیب سلولی ناشی از عواملی مانند شیمی درمانی و پیری کمک نماید. در بیان کلی، چرخه های روزه داری توانایی ایجاد یک سیستم ایمنی جدید را دارا می باشند.
-
روزه چگونه می تواند زیربنایی برای سلامتی باشد؟
بدن شما در طول ساعات رژیم روزه داری متناوب نمی تواند انرژی مورد نیاز خود را از غذا دریافت نماید و مجبور می شود پس از گذشت 8 ساعت از آخرین وعده غذایی، برای تامین انرژی از سوخت کتون استفاده نماید.
وقتی ذخیره گلوکز به اتمام می رسد، بدن از چربی به عنوان منبع انرژی استفاده می کند که نتیجه آن کاهش وزن است. مصرف چربی به عنوان سوخت می تواند در حفظ عضلات و کاهش کلسترول موثر باشد. فایده دیگر چربی سوزی، سم زدایی از بدن است. زیرا طی این فرآیند سمومی که در چربی ها ذخیره شده است حل و از بدن خارج می شود. نتیجه آن که، رژیم روزه داری در بهبود سلامتی موثر است.
دکتر لونگو یکی از پزشکان حاضر در مطالعه ای که روزه داری طولانی مدت را در بازسازی سلول های ایمنی مفید می دانست اشاره می کند: «زمانی که احساس گرسنگی به شدت افزایش می یابد، بدن تمام تلاش خود را برای صرفه جویی در انرژی به کار می بندد و یکی از راه حل های بدن، بازیافت گروهی از سلول های ایمنی است که دیگر نیازی به آن ها نیست. مثل سلول هایی که آسیب دیده اند.»
تیم تحقیقاتی این مطالعه دریافتند که یک دوره 6 ماهه متشکل از چرخه های مکرر 2 الی 4 روزه بدون غذا در موش ها می تواند سلول های قدیمی ایمنی را نابود کند و سلول های جدیدی برای جایگزینی آن ها تولید نماید.
نکته دیگری که محققان این تیم تحقیقاتی دریافتند این بود که روزه داری 3 روز قبل از شیمی درمانی در بیماران سرطانی می تواند آن ها را ازآسیب های سیستم ایمنی که از عوارض این روش درمانی است محافظت نماید. این اثر در این مطالعه به بازسازی سلول های ایمنی نسبت داده شده است.
با وجود این همه مزایای سلامتی روزه داری، جای تعجب نیست اگر شما تصمیم بگیرید لذت خوردن را کنار بگذارید و آن را امتحان کنید. شما در این راه تنها نیستید این رژیم در سرتاسر دنیا مورد استقبال گسترده ای قرار گرفته است.
اما هنوز برای تصمیم گیری زود است. چرا که برخی محققان و متخصصین معتقدند علی رغم فواید ذکر شده برای این رژیم غذایی محبوب، برخی افراد باید به طور کامل از آن اجتناب نمایند.
_1649016567.jpg)
ضررهای روزه داری چیست؟
بدن فرد طی روزه داری با کم آبی مواجه می شود. دلیل عمده آن هم عدم دریافت آب از مواد غذایی است. به همین خاطر به مسلمانان توصیه می شود که قبل از روزه، آب فراوان بنوشند. در دیگر رژیم های روزه داری نیز افراد باید مراقب دریافت کافی آب باشند.
اگر الگوی تغذیه فردی که تصمیم به شروع رژیم روزه داری نموده است، شامل سه وعده اصلی صبحانه، ناهار و شام و همچنین میان وعده هاست، روزه داری یک چالش بزرگ محسوب می شود. چرا که روزه می تواند باعث افزایش سطح استرس و اختلال خواب در این افراد شود و نتیجه کم آبی، کم خوابی و گرسنگی نیز چیزی نیست جز سر درد.
همچنین وقتی شما در طول روزه داری به غذا فکر می کنید یا بوی غذا احساس می کنید با تحریک مغز، اسید معده بیشتری ترشح می شود و سوزش سر دل موجب ناراحتی شما خواهد شد.
در مورد تاثیر روزه داری متناوب بر کاهش وزن نیز با وجودی که بسیاری از پژوهشگران این رژیم را در کاهش وزن موفق می دانند، برخی محقیقن رژیم متناوب روزه داری را در کاهش طولانی مدت کاهش وزن شکست خورده می دانند.
اظهارات دکتر مدلین فرنستروم، دکترای مرکز مدیریت کاهش وزن بدین شرح است:«روزه داری متناوب بیشتر موجب از دست دادن مایعات بدن است تا کاهش وزن واقعی »
نظر دکتر تالمج یکی از متخصصین تغذیه نیز اینگونه است: «تجربه من در مورد رژیم روزه داری متناوب این است که این رژیم حتی در کوتاه مدت نیز نمی تواند کمکی به کاهش وزن نماید.»
روزه داری متناوب برای چه افرادی ممنوع است؟
برخی از متخصصان نگران این مسئله هستند که رژیم متناوب روزه داری مانع دریافت 5 وعده میوه و سبزی توصیه شده روزانه شود. برخی نیز احتمال می دهند این نوع رژیم ممکن است اختلالات خوردن یا پر خوری را در افراد افزایش دهد.
البته دکتر موزلی معتقد است هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد رژیم روزه داری 5:2 با اختلالات خوردن مرتبط باشد. پیشنهاد وی این است: افرادی که از اختلالات خوردن رنج می برند از روزه داری متناوب خودداری نمایند.
افراد کم وزن، افراد زیر 18 سال، افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و افرادی که تحت عمل جراحی بوده اند و دوره نقاهت را می گذرانند و همچنین زنان بار دار نیز باید از رژیم روزه داری متناوب بپرهیزند.
چگونه روزه داری متناوب را شروع کنیم؟
با وجود خطرات روزه داری متناوب که در بالا به آن ها اشاره شد، برخی از متخصصان تغذیه مدعی هستند این رژیم در صورتی که با مشورت پزشک و به درستی پیاده شود می تواند برای سلامتی فرد مفید باشد.
