دیابت می تواند توانایی بدن برای تعادل دمایی را از بین ببرد، به طوری که افراد شاهد تعریق دیابتی بیش از حد، بسیار کم یا تعریق در زمان های خاص باشند. تعریق غیرطبیعی می تواند ناشی از سطح قند خون بالا یا پایین، عدم تعادل هورمونی، استرس و مشکلات قلبی عروقی باشد.
ارتباط دیابت و تعریق غیر طبیعی علامتی است که بررسی مجدد مدیریت دیابت مانند کنترل سطح قند خون را می طلبد.
به دلیل اهمیت موضوع، در این مقاله با انواع مشکلات تعریق در افراد دیابتی آشنا می شویم و پس از آشنایی با دلایل بروز آن نحوه مدیریت یا پیشگیری از تعریق دیابتی را می آموزیم.
چند نوع تعریق دیابتی وجود دارد؟
مشکلات تعریق در افراد دیابتی شامل 4 نوع به شرح زیر است:
-
تعریق در افراد دیابتی; هایپرهیدروزیس
در این وضعیت بدن فرد بدون توجه به سطح فعالیت یا دمای بدن دچار تعریق بیش از حد می شود. دیابت به دلیل تاثیر بر سطح قند خون موجب بروز هایپرهیدروزیس عمومی می شود.
-
تعریق دیابتی; تعریق چشایی
شاید تجربه تعریق پس از خوردن یک غذای تند را داشته باشید، این همان تعریق چشایی است. البته این نوع تعریق نادر در افراد دیابتی یکی از نشانه های ظاهری دیابت شیرین است و فرد پس از خوردن و آشامیدن دچار تعریق بیش از حد در صورت، پوست سر و گردن و گاهی در قفسه سینه می شود. (نوع غذا و نوشیدنی مهم نیست و این یک واکنش دیابتی است) این نوع تعریق با سایر عوارض دیابت مانند نوروپاتی، نفروپاتی و شرایطی دیگری که باعث اختلال سیستم عصبی خودمختار می شود، همراه است، در دیابت طولانی مدت دیده می شود و اغلب جدی گرفته نمی شود.
-
تعریق شبانه
این نوع تعریق دیابتی می تواند ناشی از قند خون پایین یا هیپوگلیسمی است. در شب بدن از انرژی کربوهیدرات هایی که در طول روز مصرف کرده است، برای بازسازی و ترمیم خود استفاده می کند. حال اگر در طول روز کربوهیدرات کافی مصرف نشده باشد، آدرنالین باعث تنگ شدن رگ های خونی و فعال شدن غدد عرق و تعریق شبانه می شود.
فرد دیابتی باید سطح قند خون خود را قبل از خواب چک کند و در صورت نیاز از کربوهیدرات مناسب برای تنظیم گلوکز خون استفاده نماید. چرا سطح قند خون در شب پایین می آید و فرد دچار تعریق دیابتی شبانه می شود؟
علاوه بر عدم مصرف کربوهیدرات کافی که در بالا به آن اشاره شد، دلایل زیر نیز در بروز هیپوگلیسمی نقش دارند:
- زیاده روی در مصرف انسولین
- حذف کردن یک وعده یا میان وعده غذایی
- انجام فعالیت ورزشی بدون در نظر گرفتن دوز داروها
- مصرف بیش از اندازه داروهای تولید کننده انسولین
- مصرف الکل
-
آنهیدروزیس
عدم تعریق یا تعریق کم (آنهیدروزیس) نوع دیگری از مشکلات تعریق در افراد دیابتی است که می تواند به دلیل آسیب اعصاب کنترل کننده غدد عرق اتفاق افتد. در چنین شرایطی حتی زمانی که بدن نیاز به تعریق و کاهش دمای درونی دارد، قادر به عرق کردن نیست زیرا غدد عرق سیگنالی برای تعریق دریافت نمی کنند.
آنهیدروزیس در دیابت نوع 1 می تواند در قسمت های تحتانی بدن بیشتر اتفاق بیفتد. حال آن که بخش های فوقانی در معرض تعریق بیش از حد قرار دارد. این افراد ممکن است جریان خون ضعیفی در زیر پوست داشته باشند، چنین شرایطی با تشدید گرمای بدن می تواند موجب افزایش احتمال گرمازدگی در فرد شود.
برای خنک کردن بدن در آنهیدروزیس می توان از دوش آب سرد، نوشیدن آب و مایعات خنک، تنظیم دمای محیط و پرهیز از فعالیت های شدید در محیط گرم کمک گرفت. در صورت نیاز نیز حتماً به پزشک مراجعه شود.
چه رابطه ای بین دیابت و تعریق وجود دارد؟
_1654639462.jfif)
عمده ترین دلایل تعریق غیرطبیعی در افراد دیابتی به شرح زیر است:
- سطح پایین قند خون
- آسیب عصبی ناشی از دیابت
وقتی سطح قند خون در فرد زیر 70 میلی گرم در دسی متر باشد، بدن قند خون بسیار پایین را به عنوان یک موقعیت جنگ و گریز تلقی می کند و در واکنش به این وضعیت با ترشح آدرنالین یا اپی نفرین تعریق بیش از حد رخ می دهد. علاوه بر این، هیپوگلیسمی می تواند با تاثیر بر فعالیت سیستم عصبی خودمختار واکنش هایی مثل تعریق را از کنترل خارج کرده و تعریق در افراد دیابتی را تشدید نماید. فرد دیابتی که مکرراً دچار هیپوگلیسمی می شود، باید به پزشک مراجعه کند.
از طرف دیگر بالا بودن بیش از حد قند خون به مدت طولانی موجب آسیب عصبی مرتبط با دیابت یا نوروپاتی دیابتی می شود. نوروپاتی می تواند غدد عرق را تحت تاثیر قرار دهد و با ارسال پیام اشتباه یا عدم ارسال پیام، زمینه بروز مشکلات تعریق دیابتی مثل تعریق بیش از حد (هایپرهیدوز) یا خیلی کم را ایجاد کند.
روش های درمانی و پیشگیری از تعریق دیابتی چیست؟
_1654639540.jfif)
موارد زیر می تواند در کاهش یا کنترل تعریق در افراد دیابتی موثر باشد:
- مصرف داروهای ضد تعریق: این داروها دارای دوز بالایی کلرید آلومینیوم هستند و با مسدود کردن منافذ عرق، مانع تعریق می شوند. افراد ممکن است با مصرف داروهای ضد تعریق دچار تحریک پوستی شوند.
- داروهای مسدود کننده عصب: این ضد تعریق ها از دسته داروهای خوراکی هستند که با مسدود کردن پیام رسان های شیمیایی موسوم به استیل کولین، موجب کنترل تعریق در افراد دیابتی می شوند. عوارض جانبی شایع داروهای مسدود کننده عصب شامل: مشکلات مثانه، تاری دید، کم آبی و خشکی دهان است.
- تزریق بوتاکس: بوتاکس با مسدود کردن سیگنال های عصبی تولید کننده عرق، می تواند تعریق دیابتی را درمان کند. بوتاکس به صورت کوتاه مدت موجب ضعف عضلانی در محل تزریق و اطراف آن می شود.
- سایر روش ها: جراحی و درمان با جریان برق و تجویز داروهای ضد افسردگی.
- مدیریت خانگی تعریق دیابتی: توجه به بهداشت بدن، پوشیدن لباس و کفش با الیاف طبیعی، تعویض روزانه لباس ها، پوشیدن کفش با تهویه مناسب، انتخاب لباس و کفش ورزشی با الیافی که عرق را به خود جذب می کند، عدم استفاده مداوم از یک جفت کفش ( یک روز در میان کفش ها را تعویض کنید)
