توصیه های مهم غذایی در رژیم دیابت بارداری

کربوهیدرات چیست؟

کربوهیدرات ها یکی از سه منبع اصلی غذایی محسوب می شوند و بسیار پر مصرف هستند. فرمول شیمیایی آن ها ترکیبی از اکسیژن، کربن و هیدروژن است.

کربوهیدرات موجود در مواد غذایی هضم شده و تبدیل به گلوکز و فروکتوز می شوند. وجود گلوکز در خون برای تامین انرژی و سوخت سلول های بدن مادر و جنین الزامی است. اما زنان مبتلا به دیابت بارداری بایستی سطح قند خون را مورد توجه قرار دهند. یکی از روش های کنترل قند خون در محدوده نرمال، نظارت بر میزان کربوهیدرات مصرفی در برنامه غذایی دیابت بارداری است.

کربوهیدرات در مواد غذایی زیر یافت می شود:

• لبنایت از جمله شیر و ماست
• میوه ها و آبمیوه ها
• برنج و غلات و محصولات تهیه شده از آن ها مثل نان و ماکارونی
• حبوبات از جمله لوبیا، عدس و نخود
• شیرینی جات مانند کلوچه، کراکر و بیسکویت و آبنبات
•  دسرها
• عسل
• نوشیدنی های شیرین مثل نوشابه
• سیب زمینی، ذرت، کدو حلوایی

شمارش کربوهیدرات در دیابت بارداری چرا و چگونه؟

میزان کربوهیدرات موجود در مواد غذایی بر حسب گرم اندازه گیری می شود. شمارش کربوهیدرات کمک می کند تا بر میزان مصرف کربوهیدرات ها در دیابت بارداری نظارت داشته باشیم. برای این منظور برچسب های بسته بندی مواد غذایی می تواند افراد را راهنمایی کند. علاوه بر میزان کربوهیدرات، مهم است که زنان مبتلا به دیابت بارداری اندازه وعده را نیز در نظر بگیرند.

زنان بارداری که دیابت بارداری را تجربه می کنند، باید برای بررسی رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه مشورت نمایند. این ملاقات به منظور شمارش کربوهیدرات موجود در وعده های غذایی و میان وعده ها انجام می پذیرد. علاوه بر این، نحوه محاسبه میزان کربوهیدرات های موجود در غذاهای مصرفی، نیز آموزش داده می شود.

کدام توصیه های تغذیه ای به کنترل قند خون در دیابت بارداری کمک می کنند؟

زنانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند توصیه های رژیمی زیر را مورد توجه قرار دهند:

• برنامه غذایی روزانه باید دارای 3 وعده اصلی و 2 یا 3 میان وعده باشد.
• خوردن های خارج از کنترل در زمان کوتاه باعث افزایش بیش از حد قند خون می شود. یکی از راه های جلوگیری از پرخوری حذف نکردن وعده های غذایی است.
• نیازهای تغذیه یک خانم باردار در دوران حاملگی افزایش می یابد و مادر و جنین نیازمند تغذیه متعادل هستند. رژیم غذایی مناسب دوران بارداری را انتخاب کنید تا از تامین مواد مورد نیاز بدن اطمینان حاصل کنید.

کدام مواد غذایی به کنترل قند خون دیابت بارداری کمک می کنند؟

 لیست غذاهای مناسب دیابت بارداری به شرح زیر است:

• کاهش مصرف غذاهای نشاسته ای

نشاسته در بدن به گلوکز تبدیل می شود و نباید در مصرف آن در دیابت بارداری زیاده روی شود. این به معنی حذف مواد نشاسته ای از وعده های غذایی نیست، بلکه میزان متعادل از آن حدود یک پیمانه مواد غذایی نشاسته ای یا در صورت مصرف نان، دو تکه نان در هر وعده غذایی گنجانده شود.

• یک فنجان شیر در هر وعده

مصرف شیر در یک تغذیه سالم به ویژه برای تامین کلسیم ضروری است. با این حال شیر یکی از منابع کربوهیدرات است و مصرف بیس از حد آن در یک وعده غذایی در دیابت بارداری باعث افزایش بیش از حد قند خون می شود.

• محدود کردن مصرف میوه و سبزی

با وجود اینکه میو ها و سبزیجات سرشار از مواد معدنی و انواع ویتامین ها هستند، اما به دلیل قند طبیعی بالایی که دارند باید مصرف آن ها در رژیم غذایی مخصوص دیابت بارداری محدود شود. استفاده از میوه های کنسرو شده هم ممنوع است. میزان مصرف میوه روزانه را به نصف فنجان از میوه های مختلف کاهش دهید.

• توجه به وعده صبحانه

به دلیل نوسانات طبیعی سطح هورمون، کنترل سطح قند خون در صبح ها می تواند چالش برانگیز باشد. استفاده از غلات تصفیه شده، شیر و میوه ها می توانند این امر را مشکل سازند. در صورتی که خانم های باردار مبتلا به دیابت بارداری پس از مصرف موارد مذکور در وعده صبحانه شاهد افزایش بیش از حد سطح قند خون شدند، باید آن ها را حذف کنند و صبحانه ای که حاوی پروتئین و مواد غذایی نشاسته ای است را جایگزین نمایند.

• مصرف آبمیوه ممنوع

آبمیوه دارای میزان زیادی کربوهیدرات است و به دلیل مایع بودن به سرعت قند خون را بالا می برد، بنابراین مصرف آن در طول مدت دیابت بارداری ممنوع است.

• کاهش مصرف شیرینی و دسر

شیرینی ها، کیک ها، کلوچه ها و آبنبات ها حاوی میزان بالایی از کربوهیدرات های تصفیه شده و چربی هستند، در حالی که ارزش غذایی پایینی دارند.

علاوه بر این، از مصرف نوشابه ها و نوشیدنی هایی که با قند شیرین شده اند نیز خودداری کنید.

• خودداری از قندهای افزودنی

گاهی مواقع برای اینکه طعم شیرینی به غذاها داده شود از شکر، عسل یا شربت استفاده می شود. مصرف آن ها در رژیم غذایی دیابت بارداری ممنوع است. به جای آن ها می توان از شیرین کننده های مصنوعی مثل آسپارتام استفاده کرد که گزینه سالم تری برای این نوع دیابت است.

دقت داشته باشید که ممکن است برخی مواد غذایی برچسب “بدون قند” خورده باشند در حالی که دارای مقدار قابل توجهی کربوهیدرات کل هستند. برای محاسه میزان گرم کربوهیدرات، لازم است برچسب آن ماده غذایی مطالعه شود.

اما برخی مواد غذایی “بدون قند” مانند نوشابه های رژیمی همچنان فاقد کربوهیدرات هستند، بنابراین بر قند خون فرد تاثیری ندارند.