دیابت بارداری، نوعی دیابت است که 7 درصد از زنان باردار را در دوران حاملگی درگیر می کند. در صورتی که این دیابت در خانم ها تشخیص داده شود، جای نگرانی نیست. زیرا اغلب می توان آن را توسط ورزش و رژیم غذایی دیابت بارداری کنترل کرد و این یعنی نوید یک بارداری و زایمان سالم و پایان دادن به نگرانی ها و استرس های یک خانم مبتلا به قند بارداری.
دیابت بارداری چیست؟
یکی از انواع دیابت که تحت عنوان دیابت بارداری شناخته می شود، تنها در زنان باردار و در طول حاملگی مشاهده می شود. در واقع در زمانی که بارداری به اتمام می رسد این نوع دیابت نیز پایان می یابد.
زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری در طول حاملگی قند خون بالای غیر طبیعی را تجربه می کنند. در دوران بارداری طریقه استفاده بدن از انسولین تغییر می یابد. (انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می شود و در فرآیند جذب و استفاده قند توسط سلول ها نقش دارد.) بدن خانم های باردار به طور طبیعی نسبت به انسولین مقاومت پیدا می کند تا گلوکز بیشتری به جنین برسد.
اما در برخی از زنان این فرآیند مسیر اشتباهی پیش می گیرد، یعنی یا بدن انسولین کافی برای انتقال گلوکز تولید نمی کند و یا بدن به انسولین پاسخ مناسب نمی دهد. در این شرایط سطح قند خون به صورت غیر طبیعی بالا رفته و دیابت بارداری رخ می دهد.
پس از تشخیص دیابت بارداری چه بکینم؟
در صورتی که دیابت بارداری در خانمی تشخیص داده شد یا اگر در معرض خطر ابتلا به آن بود باید برای مشورت با یک متخصص تغذیه که تخصص تغذیه دوران بارداری را دارد اقدام نماید. جلسات مشاوره برای تنظیم و پیاده سازی رژیم غذایی دیابت بارداری یعنی وعده های غذایی، میان وعده ها و در کل تغذیه سالم مناسب مادر و جنین انجام می پذیرد.
در دیابت بارداری چه بخوریم؟
تمرکز تغذیه بر یک الگوی غذایی متعادل و سالم است:
- در هر وعده غذایی از مواد غذایی پروتئین دار استفاده کنید.
- مصرف روزانه میوه ها و سبزیجات را در برنامه رژیم غذایی دیابت بارداری مورد توجه قرار دهید.
- مصرف غذاهای فرآوری شده را محدود یا حذف کنید.
- توجه به اندازه وعده ها و عدم حذف آن ها از پرخوری جلوگیری خواهد کرد.
الگوی غذایی دیابت بارداری باید شامل پروتئین به همراه ترکیب مناسب از کربوهیدرات های کامل و چربی های سالم باشد.
مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده و همچنین مقادیر بالای کربوهیدرات، باعث افزایش سطح قند خون خواهد شد. میزان تحمل کربوهیدرات در بین خانم های مبتلا به دیابت بارداری بسیار متفاوت است.
اما در حالت کلی رژیم غذایی که کمتر از 40 درصد کل کالری آن از کربوهیدرات ها تامین شود، برای مدیریت سطح نرمال قند خون عالی است. میزان تحمل به کربوهیدرات از فردی به فرد دیگربسته به وزن، داروهای مصرفی و کنترل قند خون متفاوت خواهد بود.
استفاده از پروتئین در وعده های غذایی در این نوع دیابت باعث می شود، فرد مدت بیشتری احساس سیری کند و احتمال پرخوری آن دسته از مواد غذایی که ارزش غذایی پایین و مواد مغذی کمتری دارند، کاهش یابد.
غذاهای سرخ شده بسیار وسوسه کننده هستند و مقاومت در برابر هوس خوردنشان کار دشواری است. یکی از راه های غلبه بر مصرف مواد غذایی سرخ کردنی فراهم کردن جایگزین های سالم است.
در مورد مصرف کربوهیدرات ها حتما کربوهیدرات های پیچیده مانند برنج قهوه ای، غلات کامل، حبوبات، کدو حلوایی و سیب زمینی شیرین را انتخاب کنید.
لیست غذاهای مناسب رژیم دیابت بارداری
استفاده از وعده ها و میان وعده های سالم برای کنترل بهینه سطح قند خون ضروری است. در زیر به نمونه هایی از غذاها و میان وعده های مناسب که در دیابت بارداری می توانند در نظر گرفته شوند اشاره شده است:
- سبزیجات تازه و منجمد: مصرف سبزیجات می تواند به صورت خام، بخارپز و تفت داده شده باشد. سبزیجات ترکیب شده با پنیر یا هوموس که منابع پروتئینی هستند می تواند یک میان وعده خوشمزه باشند.
- املت های گیاهی که با تخم مرغ کامل یا سفیده آن درست شده باشد. تخم مرغ کامل سرشار از مواد مغذی و سفیده غنی از پروتئین است.
- بلغور جو دو سر پخته را می توان همراه با تخمه کدو تنبل و انواع توت ها مصرف کرد.
- مصرف میوه های تازه با یک مشت کوچک آجیل یا یک قاشق از کره تهیه شده از آجیل ها
- گوشت سینه بوقلمون و مرغ
- نان تست سیب زمینی شیرین با گوجه گیلاسی و پوره آووکادو می تواند یک صبحانه خوشمزه برای دیابت بارداری باشد
- ماهی های پخته شده به ویژه ماهی های چرب مانند سالمون و قزل آلا
- ماست یونانی شیرین نشده همراه با سیب خرد شده، تخمه آفتابگردان یا دارچین
بخوانید : توصیه های مهم غذایی در رژیم دیابت بارداری
آیا در دیابت بارداری می توان میوه خورد؟
بله، فقط باید مصرف میوه در حد اعتدال باشد. یکی از مواردی که در مصرف میوه ها در رژیم دیابت بارداری باید مد نظر قرار گیرد، میزان کربوهیدرات آن هاست. برای شمارش میزان کربوهیدرات میوه ها می توانید از متخصص تغذیه کمک بگیرید.
از بین میوه ها انواع توت ها یک انتخاب عالی هستند. زیرا قند کم و فیبر بالایی دارند. ترکیب توت و ماست یا بلغور پخته جو دوسر می تواند یک غذای خوشمزه و سالم باشد.
کدام مواد غذایی را در دیابت بارداری نخوریم؟
اگر چه اجتناب از برخی مواد غذایی می تواند دشوار باشد ولی جایگزین های سالم و خوشمزه ای هم هست که می تواند دوران بارداری سالمی را تضمین نماید:
- از مصرف غذاهای فرآوری شده که حاوی قند زیادی هستند خودداری کنید. مثال بارز آن نان های تهیه شده از آرد سفید است.
- فست فود
- الکل
- غذاهای سرخ کردنی
- شیرینی جاتی مثل کلوچه، کیک
- نوشیدنی های شیرین مثل نوشابه، آبمیوه و نوشیدنی های شیرین
- آبنبات
- برنج سفید و ماکارونی که جزء غذاهای بسیار نشاسته ای هستند.
- غلات شیرین شده مانند گرانولای شیرین و بلغور شیرین شده جو دو سر
