دیابت نوع 2 یکی از بیماری های مزمن شایع در سرتاسر جهان است. این بیماری حدود 537 میلیون نفر از جمعیت20 تا 79 ساله جهان را در سال 2021 درگیر کرده است و پیش بینی می شود تا سال 2030 این آمار به 643 میلیون نفر برسد. علاوه بر این آمار افزایشی، شمار افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند نیز رقم قابل توجهی است. لذا آشنایی با علائم و نشانه های اولیه دیابت نوع 2 می تواند در تشخیص دیابت نوع دو موثر باشد.
افراد مبتلا به پیش دیابت سطح قند خون بالایی را تجربه می کنند و در صورت عدم توجه و درمان پیش دیابت ظرف 5 سال آینده این وضعیت، به دیابت نوع 2 تبدیل خواهد شد. دیابت نوع 2 می تواند با علائم اولیه خفیف و به تدریج شروع شود، بدون این که فرد متوجه این عارضه شود.
در این مقاله به علائم و نشانه های اولیه دیابت نوع 2 و لزوم تشخیص زود هنگام آن می پردازیم. همچنین عوامل خطر بروز این بیماری را ذکر می کنیم.
علائم و نشانه های اولیه دیابت نوع 2
-
تکرر ادرار
زمانی که سطح قند خون بالا می رود کلیه ها با فیلتر کردن آن، قند اضافی را توسط ادرار دفع می نماید. این امر می تواند دفع ادرار را به ویژه در شب افزایش دهد.
-
افزایش احساس تشنگی
به دلیل تکرر ادرار و حذف قند اضافی از طریق کلیه ها، حجم آبی که بدن از دست می دهد افزایش می یابد و با گذشت زمان بدن دچار کم آبی می شود و فرد احساس تشنگی بیش از حد معمول خواهد داشت.
-
احساس گرسنگی دائم
احساس گرسنگی مداوم نیز همانند تشنگی زیاد از علائم اولیه دیابت نوع 2 می باشد.
غذا در دستگاه گوارش به گلوکز تجزیه می شود تا در بدن به عنوان سوخت سلول ها استفاده شود. در افراد دیابتی روند انتقال گلوکز به سلول ها دچار اختلال می شود و مقدار کافی گلوکز به سلول ها منتقل نمی شود. بنابراین حتی اگر به تازگی غذا خورده باشید باز هم احساس گرسنگی می کنید.
-
احساس خستگی زیاد
در دیابت نوع 2 قند کافی به سلول های بدن منتقل نمی شود و این امر می تواند بر سطح انرژی فرد تاثیر بگذراد و شخص احساس خستگی زیادی داشته باشد.
- تاری دید
قند خون بیش از حد در دیابت نوع 2 با آسیب به مویرگ های خونی چشم، می تواند باعث تاری دید موقت یا دائمی در یک چشم یا هر دو چشم شود. در صورت عدم توجه به این بیماری و تشدید آسیب به رگ های خونی، تاری دید می تواند تبدیل به نابینایی شود.
-
کند شدن روند بهبود زخم ها
در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 اعصاب و رگ های خونی به دلیل سطح بالای قند خون دچار آسیب می شوند و با مختل شدن گردش خون روند بهبود کوچکترین بریدگی ها و زخم ها ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد و حتی منجر به عفونت شود.
-
سوزن سوزن شدن، بی حسی یا احساس درد در دست ها یا پاها
یکی دیگر از علائم اولیه دیابت نوع 2 که به دلیل قند خون بالا و تاثیر آن بر گردش خون و آسیب به رگ ها اتفاق می افتد، احساس گزگز یا بی حسی در دست ها و پاهاست. چنین وضعیتی اصطلاحاً نوروپاتی نامیده می شود و عدم توجه به آن می تواند عوارض جدی تری به دنبال داشته باشد.
-
لکه های پوستی تیره
بیماری پوستی آکانتوز نیگریکانس که با لکه های پوستی تیره و نرم و مخملی در کشاله ران، زیر بغل و گردن همراه است، می تواند یکی دیگر از نشانه های اولیه دیابت نوع 2 باشد.
-
خارش و عفونت قارچی
قند اضافی در خون و ادرار می تواند به عنوان غذای مخمرها و باکتری ها و زمینه عفونت در نواحی گرم و مرطوب پوست مثل دهان، زیر بغل و نواحی تناسلی باشد. عفونت، نواحی آسیب دیده را دچار خارش، سوزش، درد و قرمزی می کند.
-
کاهش وزن غیرعادی
وقتی بدن نتواند انرژی مورد نیاز خود را از غذا تامین نماید، شروع به سوزاندن ذخایر چربی و ماهیچه ای می کند. بنابراین ممکن است با وجود عدم تغییر در سبک زندگی فرد دچار کاهش وزن شود.
اهمیت تشخیص زود هنگام
با تشخیص زود هنگام دیابت نوع 2 فرد می تواند با دریافت به موقع درمان های مناسب، تغییر سبک زندگی و کنترل قند خون سطح سلامت و کیفیت زندگی خود را ارتقاء دهد و عوارض دیابت را کاهش دهد.
در نقطه مقابل عدم تشخیص این بیماری و افزایش مداوم سطح قند خون با عوارض شدید دیابت و گاه تهدید زندگی فرد همراه است. از عوارض مهم دیابت می توان موارد زیر را نام برد:
- بیماری های قلبی عروقی
- سکته مغزی
- آسیب به کلیه ها که تا دیالیز و پیوند کلیه هم پیش می رود
- مشکلات بینایی
- مشکلات جنسی در زنان و مردان
- آسیب عصبی یا نوروپاتی
- فشار خون بالا
- زخم پا
- گاستروپارزی دیابتی یا فلج معده
- آلزایمر
- پوسیدگی دندان
- سندروم هیپراسمولار هیپرگلیسمی که باعث افزایش مداوم و شدید سطح قند می شود.
هر چه زمان تشخیص و توجه به سطح قند خون بالا در دیابت نوع 2 با تاخیر باشد، خطر عوارض بالا بیشتر خواهد بود.
عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2
عوامل زیر می توانند احتمال ابتلای فرد به دیابت را افزایش دهند:
- سبک زندگی کم تحرک یا بی تحرک
- سن 45 سال و بالاتر
- چاقی و اضافه وزن
- رژیم غذایی ناسالم
- فشار خون بالا
- سطح بالای کلسترول و تری گلیسیرید
- سابقه خانوادگی دیابت
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- پیش دیابت
- سابقه دیابت بارداری، بیماری قلبی یا سکته مغزی
- نژاد آفریقایی آمریکایی، بومی آلاسکا، اسپانیایی یا لاتین تبار، آسیایی آمریکایی، بومی هاوایی یا جزایر اقیانوس آرام و سرخپوست آمریکایی بیشتر در معرض خطر هستند.