راهنمای تغذیه انجمن دیابت آمریکا برای دیابت نوع 1و 2

دستورالعمل تغذیه بیماران دیابتی شامل چه مواردی است؟

آنچه که انتخاب یک برنامه غذایی مناسب دیابت را تحت تاثیر قرار می دهد، اهداف متابولیک فرد مانند سطح قند خون، سطح فشار خون و چربی او می باشد. در واقع فرد باید فهرستی از مواد غذایی را انتخاب کند که علاوه بر سالم بودن، کم قند، کم چربی، کم نمک و با شاخص گلیسمی پایین باشد.

• توصیه ای برای میزان کربوهیدرات در دستورالعمل های تغذیه ای افراد دیابتی وجود ندارد. ولی آن ها برای مصرف کربوهیدرات ها در رژیم غذایی خود باید از غلات کامل، حبوبات، محصولات لبنی، میوه ها و سبزیجات استفاده کنند. مصرف چربی، نمک و قند نیز محدود می گردد.
• در مورد مصرف چربی ها میزان خاص روزانه ای در نظر گرفته نشده است. نکته قابل توجه در رژیم غذایی دیابت، جایگزینی چربی های سالمی چون تک غیر اشباع و چند غیر اشباع به جای چربی های ترانس و چربی های اشباع  و یا کاهش مصرف چربی های ناسالم است. مصرف چربی ها باید در حد اعتدال باشد، زیرا چربی بخشی از رژیم های غذایی است و مصرف آن به دلیل نقش هایی که در بدن دارد ضروری است. رعایت این نکته به ویژه برای آن دسته از دیابتی ها که قصد کاهش وزن دارد باید مورد توجه قرار گیرد.

بخوانید: دیابت نوع 1 | آشنایی با صفر تا صد شایع ترین نوع دیابت در کودکان

راهنمای جدید تغذیه افراد دیابتی:

• پرهیز یا کاهش مصرف نوشیدنی هایی که با افزودن قند شیرین شده اند. از جمله شیرین کننده هایی که برای این منظور استفاده می شود شربت ذرت با فروکتوز بالاست که باعث افزایش وزن و بالا رفتن ریسک بیماری قلبی عروقی می شود.
• محدود کردن مصرف سدیم به میزان کمتر از 2300 میلی گرم در روز.  میزان سدیم مصرفی در بیمارانی که به طور همزمان فشار خون بالا و دیابت دارند کمتر خواهد بود.
• دستورالعمل تغذیه افراد دیابتی نشان می دهد مصرف مکمل های امگا 3 تاثیر مثبتی بر دیابت ندارد بنابراین برای دریافت امگا 3 و بهره مندی از مزایای سلامتی آن باید حداقل 2 وعده در هفته ماهی مصرف شود.
• راهنمای تغذیه افراد دیابتی نشان می دهد، هیچ گونه شواهد علمی مبنی بر سودمندی مصرف مکمل های معدنی یا ویتامین ها برای افراد دیابتی که کمبودی در این زمینه ندارند، وجود ندارد.

مصرف مکمل ها تنها برای بیماران دیابتی که کمبود ویتامین و مواد معدنی دارند، توصیه می شود. این راهنما مصرف مکمل های گیاهی را توصیه نمی کند.

توصیه دستورالعمل ها، مصرف غذاهای سالم، مصرف داروها در صورت نیاز برای کنترل سطح فشار خون و ورزش منظم را به عنوان نکات کلیدی مدیریت بیماری دیابت است.

بخوانید: دیابت نوع 2 | تمام آنچه برای سلامتی خود باید بدانید

اهداف دستورالعمل تغذیه بیماران دیابتی چیست؟

• پیشگیری یا تعویق عوارض دیابت از طریق تغذیه سالم
• کاهش وزن و حفظ وزن نرمال
• کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید
• بالا بردن سطح کلسترول خوب (HDL)
• فشار خون کمتر از90/140
• هموگلوبین A1c کمتر از 7 درصد
• کنترل بهینه فشار خون
• کنترل بهینه سطح قند خون
• مصرف چربی های سالم و مفید
• بهره مندی از رژیم غذایی سالم در بیماران دیابتی و مصرف غذاهای سالم برای اطمینان از تامین مواد مغذی به میزان کافی
• آشنایی افراد دیابتی با ابزارهای علمی برای برنامه ریزی وعده های غذایی و به کارگیری آن ها
• لذت بردن از تغذیه سالم همراه با اهداف مثبت سلامتی و محدودیت مصرف غذاهای مضر

در دستورالعمل های تغذیه افراد دیابتی، نیازهای فردی نسبت به مواد مغذی که بر اساس ترجیحات شخصی و فرهنگی، راحتی دسترسی به مواد غذایی سالم، موانع تغییر و توانایی ایجاد تغییرات رفتاری مورد توجه قرار می گیرد.

بخوانید: دیابت و رژیم دیابتی + نمونه رژیم غذایی دیابتی

تغذیه درمانی افراد دیابتی چیست؟

پس از تشخیص دیابت در فرد، بهتر است شخص توسط یک متخصص تغذیه ویزیت شود تا برای مصرف مواد غذایی مفید و مضر دیابت راهنمایی شود. جلسات مشاوره ادامه می یابد تا روند رعایت رژیم غذایی و بهبود شرایط فرد تحت کنترل باشد. متاسفانه تنها نیمی از افراد دیابتی از این جلسات مشاوره استفاده می نمایند.

مطالعه ای که بر روی بیش از 18000 فرد مبتلا به دیابت انجام شد، نشان داد در طی 9 سال گذشته تنها 9 درصد افراد، حداقل یک مشاوره با پزشک تغذیه داشتند. بخشی از این آمار پایین به دلیل عدم آگاهی بیماران و حتی پزشکان از دسترسی به این امکان بوده است.

تغذیه درمانی در واقع اشاره به استفاده از غذا به عنوان بخشی از درمان بیماری ها از جمله دیابت است. معمولاً تغذیه درمانی را یک متخصص ارائه می نماید. البته یک پزشک و پرستار و دیگر متخصصان مراقبت های بهداشتی که آشنایی با تغذیه افراد دیابتی داشته باشد نیز می تواند راهنمایی لازم را انجام دهد.

تغذیه درمانی متشکل از ارزیابی شرایط تغذیه فعلی بیمار، تشخیص تغذیه، مشاوه و آموزش تغذیه و بررسی های تغذیه است. نظارت بر تغذیه با مراجعه های بعدی امکان پذیر است. طی جلسات مشاوره فرد برای انتخاب غذاهای سالم، ورزش منظم و مراقبت های پزشکی مشاوره می گیرد.

خود مراقبتی و مدیریت دیابت چگونه انجام می گیرد؟

هر فرد دیابتی باید نسبت به آموزش نکات خود مراقبتی و مدیریت دیابت از جمله آموزش دستورالعمل های تغذیه دیابت، دقت لازم را داشته باشد. زیرا این آموزش ها برای کاهش علائم و عوارض دیابت بسیار مهم هستند.

یکی از موارد خود مراقبتی در بیماران دیابتی، تعادل انرژی یا توجه به کالری دریافتی ضمن یک رژیم غذایی سالم به ویژه در افرادی است که با اضافه وزن یا چاقی مواجهند.

کاهش وزن متوسط بر سطح قند خون، فشار و چربی خون تاثیر زیادی دارد. برای این منظور تغذیه درمانی، ورزش و تغییر سبک زندگی می تواند موثر باشد.

تحقیقات نشان می دهد بیش از 75 درصد از دیابتی ها دارای اضافه وزن و حدود نیمی از آن ها چاقند. به دلیل ارتباط وزن و مقاومت به انسولین، کاهش وزن در بهبود مقاومت به انسولین و بهبود شرایط بیماری موثر خواهد بود. هر چه کاهش وزن بیشتر باشد، کنترل دیابت بهتر خواهد بود. از رژیم هایی که برای کاهش وزن می تواند مورد توجه قرار گیرد رژیم غذایی مدیترانه ای است که به کاهش وزن 8.4 کیلوگرم در طول یکسال منجر خواهد شد.

در افراد دیابتی با فشار خون بالا نیز رژیم غذایی DASH که به کاهش مصرف سدیم تمرکز دارد، می تواند مشکلات قند خون این افراد را کاهش دهد.