سنگ های کلیه در مجاری ادراری به روش های مختلفی تشکیل می شوند. کلسیم می تواند با مواد شیمیایی مانند اگزالات یا فسفر در ادرار ترکیب شود. اگر این مواد به قدری غلیظ شوند که جامد شوند، ممکن است این اتفاق بیفتد.
سنگ کلیه همچنین می تواند در اثر تجمع اسید اوریک ایجاد شود. تجمع اسید اوریک توسط متابولیسم پروتئین ایجاد می شود. مجاری ادراری شما برای دفع مواد جامد طراحی نشده است، بنابراین جای تعجب نیست که دفع سنگ کلیه بسیار دردناک است. خوشبختانه، معمولاً می توان از طریق رژیم غذایی مناسب سنگ کلیه از آنها جلوگیری کرد که در ادامه به این موضوع می پردازیم.
برای سنگ کلیه چه بخوریم و چه بنوشیم؟
اگر می‌خواهید از سنگ کلیه جلوگیری کنید، آنچه می‌خورید و می‌نوشید به همان اندازه مهم است که نباید بخورید و بنوشید. در اینجا چند قانون مهم وجود دارد که باید در نظر داشته باشید و انها عبارتند از:
هیدراته بمانید: مایعات، به ویژه آب، به رقیق شدن مواد شیمیایی تشکیل دهنده سنگ کلیه کمک می کند. سعی کنید حداقل 12 لیوان آب در روز بنوشید.
مصرف مرکبات خود را افزایش دهید: مرکبات و آب می توانند به کاهش یا جلوگیری از تشکیل سنگ به دلیل سیترات طبیعی کمک کنند. منابع خوب مرکبات شامل لیمو، پرتقال و گریپ فروت است.
مقدار زیادی کلسیم (و ویتامین D) بخورید: اگر کلسیم دریافتی شما کم باشد، سطح اگزالات ممکن است افزایش یابد. بهتر است کلسیم خود را از غذا دریافت کنید تا از مکمل ها، زیرا مکمل ها با تشکیل سنگ کلیه مرتبط هستند. منابع خوب کلسیم عبارتند از شیر، ماست، پنیر دلمه و انواع دیگر پنیرها. منابع گیاهی کلسیم شامل حبوبات، توفو حاوی کلسیم، سبزیجات سبز تیره، آجیل، دانه ها و ملاس سیاه است.
اگر طعم شیر گاو را دوست ندارید، شیر بدون لاکتوز، شیر سویا غنی شده یا شیر بز را امتحان کنید. همچنین مطمئن شوید که هر روز از غذاهای حاوی ویتامین D بالا استفاده کنید. ویتامین D به بدن کمک می کند کلسیم بیشتری جذب کند. بسیاری از غذاها با این ویتامین غنی شده اند. همچنین در ماهی های چرب مانند سالمون، قارچ و پنیر یافت می شود.
نمک را محدود کنید: سطوح بالای سدیم در بدن می تواند باعث افزایش تجمع کلسیم در ادرار شود. از افزودن نمک به غذا خودداری کنید و برچسب روی غذاهای فرآوری شده را بررسی کنید تا ببینید چقدر سدیم دارند.
فست فودها می توانند سرشار از سدیم باشند، اما غذاهای معمولی رستوران نیز همینطور هستند. همچنین به آنچه می نوشید توجه داشته باشید. برخی از آب سبزیجات سرشار از سدیم هستند.
مصرف پروتئین حیوانی خود را کاهش دهید: بسیاری از منابع پروتئین مانند گوشت قرمز، گوشت خوک، مرغ و تخم مرغ میزان اسید اوریک تولید شده را افزایش می دهند. خوردن مقادیر زیاد پروتئین همچنین یک ماده شیمیایی به نام سیترات را در ادرار کاهش می دهد. وظیفه سیترات جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه است.
جایگزین های پروتئین حیوانی شامل کینوآ، توفو (کشک لوبیا)، هوموس، دانه های چیا و ماست یونانی است. از آنجایی که پروتئین برای سلامت کلی مهم است، با پزشک خود در مورد میزان مصرف روزانه صحبت کنید.
مراقب اگزالات ها باشید: اگزالات را عاقلانه بخورید. غذاهای حاوی این ماده شیمیایی ممکن است تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند. اگر قبلاً سنگ کلیه داشته اید، ممکن است بخواهید اگزالات را از رژیم غذایی خود به طور کامل کاهش دهید یا حذف کنید.
اگر سعی می کنید از سنگ کلیه جلوگیری کنید، با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص کند که آیا محدود کردن این غذاها کافی است یا خیر. اگر غذاهای حاوی اگزالات می خورید، همیشه یک منبع کلسیم را با آنها بخورید یا بنوشید. این به اگزالات کمک می کند تا در طول هضم، قبل از رسیدن به کلیه ها، به کلسیم متصل شود. غذاهای سرشار از اگزالات عبارتند از:
شکلات
چغندر
آجیل
چای
ریواس
اسفناج
چغندر سوئیسی
سیب زمینی های شیرین
کولا ننوشید: از نوشیدنی های کولا پرهیز کنید. کولا سرشار از فسفات است، ماده شیمیایی دیگری که می تواند باعث تشکیل سنگ کلیه شود.
مصرف شکر اضافه شده را کاهش یا حذف کنید: قندهای افزوده قندها و شربت هایی هستند که به غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده اضافه می شوند. ساکارز و فروکتوز اضافه شده ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. مراقب میزان قندی که می خورید، در غذاهای فرآوری شده، مانند کیک، در میوه ها، در نوشابه ها و در آب میوه ها باشید. سایر نام‌های رایج شکر افزوده شامل شربت ذرت، فروکتوز متبلور، عسل، شهد آگاو، شربت برنج قهوه‌ای و شکر نیشکر است.
نکاتی در مورد رژیم غذایی سنگ کلیه
داشتن سنگ کلیه خطر ابتلای مجدد به آن را افزایش می دهد مگر اینکه به طور فعال برای پیشگیری از آن تلاش کنید. این بدان معناست که داروهایی را که برای این منظور برای شما تجویز شده است مصرف کنید و مراقب آنچه می خورید و می نوشید باشید.
اگر در حال حاضر سنگ دارید، پزشک آزمایش‌های تشخیصی را انجام می‌دهد تا نوع شما را مشخص کند. سپس آنها یک برنامه غذایی خاص مانند رژیم DASH را برای شما تجویز می کنند. نکاتی که کمک خواهد کرد عبارتند از:
روزانه حداقل دوازده لیوان آب بنوشید
مرکبات مانند پرتقال بخورید
حداقل سه بار در روز در هر وعده غذایی از یک غذای غنی از کلسیم استفاده کنید
مصرف پروتئین حیوانی خود را محدود کنید
نمک، شکر اضافه شده و محصولات حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا را کمتر مصرف کنید
از خوردن غذاها و نوشیدنی های سرشار از اگزالات و فسفات خودداری کنید
از خوردن یا نوشیدن هر چیزی که باعث کم آبی بدن شما می شود، مانند الکل خودداری کنید.