بررسی تاثیر 4 رژیم غذایی محبوب جهانی بر دیابت نوع 2

آیا رژیم غذایی کتو برای دیابت نوع 2 مفید است؟

رژیم غذایی کتو، رژیمی کم کربوهیدرات است که تمرکز آن بر مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین و چربی مثل گوشت، مرغ، تخم مرغ، انواع غذاهای دریایی، آجیل، دانه ها و پنیر است. انواع سبزیجات غیر نشاسته ای مثل کلم، گل کلم، کلم بروکلی، کلم پیچ و دیگر سبزیجات برگدار نیز قسمتی از رژیم غذایی کتو را تشکیل می دهند.

این برنامه غذایی افراد را در زمینه مصرف غذاهای پرکربوهیدرات از جمله غلات، حبوبات، میوه ها، سبزیجات ریشه ای و شیرینی جات محدود می نماید. در این رژیم فرد تنها می تواند روزانه 20 تا 50 گرم کربوهیدرات مصرف کند.

بررسی 9 مطالعه در سال 2017 در زمینه تاثیر رژیم های غذایی کم کربوهیدرات بر دیابت نوع دو، نشان داد که این نوع برنامه های غذایی می توانند باعث بهبود مدیریت قند خون در افراد مبتلا شوند، ضمن اینکه به بهبود سطح HDL یا همان تری گلیسیرید خوب خون نیز کمک می نمایند.

مطالعه ای دیگری که در سال 2018 بر روی رژیم کتوژنیک انجام شد نتایج مشابهی در پی داشت؛ افراد مورد مطالعه بهبود سطح قند خون و کاهش مقاومت به انسولین را تجربه کردند.

البته رژیم های کم کربوهیدرات مانند رژیم غذایی کتو می توانند حجم زیادی چربی های اشباع داشته باشند و راه حل کاهش این چربی ها محدود کردن مصرف گوشت قرمز و پنیر پرچرب است.

نکته آخر این که: محدودیت مصرف کربوهیدرات در رژیم های کم کربوهیدرات، دریافت فیبر کافی را با چالش مواجه کرده است، چاره آن هم استفاده از سبزیجات برگ دار، آجیل ها و دانه هاست.

آیا رژیم غذایی مدیترانه ای برای دیابت نوع 2 مفید است؟

رژیم غذایی مدیترانه ای، نوعی الگوی تغذیه ای است که تمرکز آن بر مصرف مواد غذایی گیاهی مانند میوه ها و سبزیجات، حبوبات، غلات کامل، دانه ها، آجیل ها و روغن زیتون است. مصرف گوشت قرمز در این برنامه غذایی محدود شده است و بخش کوچکی از آن به محصولات لبنی، ماهی، مرغ و تخم مرغ اختصاص دارد.

طرفدارن این رژیم، پیروی از این برنامه غذایی را به دلیل تاکید بر مصرف مواد غذایی گیاهی در تامین ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر مفید می دانند. همچنین مصرف چربی های سالم و محدود کردن چربی های اشباع و ترانس را در کاهش کلسترول موثر می دانند.

مطالعه ای که در سال 2014 بر روی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ساکن آمریکا انجام شد نشان داد پیروی از رژیم مدیترانه ای نسبت به دیگر رژیم های غذایی معمول مردم آمریکا، باعث کاهش سطح قند خون می شود. این افراد همچنین کاهش وزن، کاهش فشار خون و کلسترول را نیز تجربه نمودند.

طبق آماری که در سال 2017 منتشر شد افرادی که به صورت طولانی مدت از رژیم غذایی مدیترانه ای پیروی می نمایند با کاهش 20 تا 23 درصدی خطر ابتلا به دیابت نوع دو و 28 تا 30 درصدی خطر ابتلا به مشکلات قلبی مواجهند.

آیا رژیم غذایی DASH برای دیابت نوع 2 مفید است؟

رژیم غذایی DASH یا Dietary Approach to Stop Hypertension جهت کاهش فشار خون طراحی شده است.

این رژیم همانند رژیم مدیترانه ای بر مصرف مواد غذایی گیاهی مثل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، آجیل و دانه ها تمرکز دارد. بخشی از آن هم به محصولات لبنی کم چرب، مرغ و ماهی اختصاص دارد. محدویت های رژیم غذایی DASH مربوط به گوشت قرمز، شیرینی جات، غذاهای دارای چربی اشباع شده، نمک و قند فراوان است.

نتایج مطالعه ای که در سال 2017 منتشر شد، پیروی از رژیم غذایی DASH را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به عنوان یک برنامه سرشار از مواد مغذی مفید دانست.  این رژیم می تواند فواید زیر را نیز به همراه داشته باشد:

• کاهش فشار خون
• کاهش کلسترول خون
• کاهش مقاومت به انسولین
• کاهش وزن بدن

مطالعه دیگری که در سال 2019 بر روی 80 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد نشان داد که پیروی از رژیم DASH به مدت 12 هفته باعث کاهش قابل ملاحظه ای در سطح تری گلیسیرید و کلسترول این افراد می شود. این مسئله در دراز مدت می تواند نقش پیشگیری کننده در برابر عوارض دیابت را داشته باشد.

آیا رژیم وگان برای دیابت نوع 2 مفید است؟

رژیم غذایی وگان نوعی رژیم گیاهخواری است که تمرکز بر مصرف مواد غذایی گیاهی دارد و فرد نمی تواند هیچ گونه ماده غذایی تهیه شده از منابع حیوانی مانند گوشت، لبنیات، تخم مرغ و … را مصرف کند.

پروتیئن مورد نیاز در این رژیم از منابع گیاهی تامین می شود. مانند:

• توفو
• تمپه
• عدس
• لوبیا
• آجیل
• دانه ها

پیروان این رژیم طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات را مصرف می نمایند.

بررسی که در سال 2014 بر روی 6 تحقیق انجام شد، نشان داد که رژیم گیاهخواری می تواند در کاهش قند خون ناشتا و مدیریت طولانی مدت سطح قند خون موثر باشد.

مطالعه دیگری در سال 2018 نشان داد که رژیم غذایی که بر مصرف منابع گیاهی بیشتر و کاهش محصولات حیوانی تمرکز دارد می تواند در کاهش خطر مقاومت به انسولین و پیشگیری از دیابت و پیش دیابت مفید واقع شود.

اما پیروی از رژیم وگان در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می تواند با چالش روبرو باشد و تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن از جمله پروتئین، ویتامین و مواد معدنی طی این رژیم وگان را سخت نماید. این امر لزوم ارتباط با متخصص تغذیه و پیروی اصولی این رژیم زیر نظر وی را می طلبد.