فواید رژیم کتوژنیک بر سطح سلامتی افراد مختلف چگونه است؟ رژیم کتوژنیک با محدودیت کربوهیدرات و افزایش مصرف چربی سالم و استفاده متعادل از پروتئین همراه است. این الگوی تغذیه ای یکی از محبوب ترین رژیم های غذایی است.
با این حال ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا رژیم کتوژنیک برای من مفید است؟ در این مقاله از سایت سلامتی من سعی کردیم به بهترین مزایای رژیم کتوژنیک و تاثیر آن بر بهبود سطح سلامتی بدن بپردازیم تا دید شما را نسبت به این رژیم بهتر کنیم.
مفید بودن رژیم کتوژنیک در لاغری
یکی از اصلی ترین فواید رژیم کتوژنیک و محبوبیت آن در عصر حاضر را می توان کمک به لاغری عنوان کرد. این رژیم با کاهش مصرف کربوهیدرات ها علاوه بر این که احساس سیری در فرد ایجاد می کند، ممکن است هورمون های محرک گرسنگی را کاهش دهد.
تحقیقات نشان می دهد مزایای رژیم کتوژنیک در لاغری در مقایسه با رژیم های کم چرب در کوتاه مدت بیشتر است و افرادی که رژیم کتو را برای تناسب اندام انتخاب می کنند، وزن بیشتری از دست می دهند. به طور مثال در طول 6 ماه این رژیم می تواند 2.2 کیلوگرم بیشتر از رژیم های کمک چرب به لاغری افراد کمک کند. در طول یک سال نیز این تفاوت به 1 کیلو می رسد. همان طور که از اعداد مشخص است، تفاوت کاهش وزن تا شش ماه موثرتر است و پس از آن تفاوت بین رژیم های غذایی ناچیز است.
فواید رژیم کتوژنیک در لاغری افراد به ویژه در هفته های اول با افزایش متابولیسم، کاهش اشتها و کاهش سطح انسولین اتفاق می افتد.
یکی از راه های افزایش متابولیسم می تواند پیروی از رژیم های خاص مانند کتوژنیک باشد. مفید بودن رژیم کتوژنیک بر این فرآیند مهم بدن، تنها به کاهش وزن فرد محدود نمی شود و سلامتی و پایداری کل بدن را افزایش می دهد.
به جرات می توان گفت گرسنگی بدترین عارضه یک رژیم غذایی است. علی رغم محدودیت های موجود در رژیم کتو وقتی فرد مصرف کربوهیدرات را کاهش می دهد و پروتئین و چربی بیشتری دریافت می کند، به طور خودکار اشتها و کالری کمتری دریافت می کند.
علاوه براین محدودیت مصرف کربوهیدرات با تاثیر بر کاهش سطح گلوکز موجب کاهش سطح انسولین می شود. این امر در افراد چاق موجب کاهش وزن بدن، توده چربی و در عین حال حفظ توده بدون چربی می شود.
بخوانید : استپ وزنی در رژیم کتوژنیک; چرا وزن کم نمی کنم؟
فواید رژیم کتوژنیک بر سلامت قلب
تری گلیسیریدها نوعی مولکول های چربی می باشند که در جریان خون در گردش هستند و یکی از معیارهای سنجش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی محسوب می شوند. کنترل سطح تری گلیسیرید خون به عنوان یکی از راه های سلامت قلب است. اصلاح سبک زندگی به طرق مختلف می تواند تاثیر قابل توجهی بر این فاکتور خطرساز داشته باشد.
زمانی که فرد از رژیم کتوژنیک پیروی می کند، تری گلیسیریدها تمایل به کاهش شدید پیدا می کنند. به ویژه در افراد کم تحرک، کاهش مصرف کربوهیدرات و مزایای رژیم کتوژنیک بر سلامت قلب به دلیل چاقی، ورزش نکردن و ریسک بالای بیماری های قلبی بیشتر قابل توجه است.
یکی دیگر از فواید رژیم کتوژنیک بر سلامت قلب افزایش سطح کلسترول HDL است. لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL که به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود، در رژیم های سالم کم کربوهیدرات و پر چرب مانند کتوژنیک افزایش می یابد و در سلامت قلب موثر است.
شاید برای خیلی از افراد این سوال پیش آید که چگونه افزایش مصرف چربی می تواند سلامت قلب را بهبود بخشد؟ رژیم کتوژنیک بر مصرف چربی های سالم تاکید دارد. از طرف دیگر ممکن است پیروی از آن به دلیل تولید انسولین کمتر و در نتیجه جلوگیری از تولید کلسترول توسط بدن فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری های قلبی مانند فشار خون و قند خون بالا و شریان های سخت شده را کاهش دهد.
بخوانید: حقایقی در مورد چربی ها و سلامت قلب
درمان چندین اختلال مغزی با رژیم کتوژنیک
صرع چهارمین بیماری شایع در جهان است که افراد مبتلا به آن به دلیل اختلال سیستم عصبی مرکزی دچار تشنج های مکرر و بدون تحریک اولیه می شوند. زمانی که فرد مبتلا، به این رژیم با اثر ضد تشنجی روی می آورد، در واقع سوخت مغز به چربی تغییر پیدا می کند و سطح گلوگز در بدن کاهش می یابد.
مفید بودن رژیم کتوژنیک بر این بیماری ثابت شده است و از مدت ها قبل برای بهبود کودکان مبتلا به صرع که به درمان های دارویی مقاوم بوده اند، استفاده می شده است. مطالعات نشان می دهد، بیش از نیمی از کودکان با دریافت رژیم کتوژنیک، شاهد کاهش 50 درصد به بالای حملات صرع بودند و در 16 درصد آن ها به طور کامل حملات برطرف شده است.
فواید رژیم کتوژنیک در افرادی که به آلزایمر و پارکنیسون هستند، نیز قابل مشاهده است. احتمال می رود این تاثیر به دلیل کتون هایی باشد که برای تامین انرژی مورد نیاز بدن سوزانده می شوند. در واقع با ایجاد انرژی بیشتر در مغز به ویژه در قسمت هایی که گلوکز به دلیل مقاومت به انسولین به آن ها دسترسی ندارد، باعث بهبود عملکرد مغز می شود. پس رژیم کتوژنیک ممکن است با حفاظت از سلول های مغز شما در برابر آسیب احتمالی در کاهش اثرات مشکلات مغزی اشاره شده، موثر باشد.
یکی دیگر از مزایای رژیم کتوژنیک را می توان در بیماران مبتلا به ام اس مشاهده کرد. این بیماری التهابی که به سلول های عصبی در مغز و نخاع آسیب وارد می کند، تحت تاثیر رژیم کتو بهبود پیدا می کند. به طور کلی رژیم کتوژنیک موجب کاهش سطح استرس اکسیداتیو و افزایش سطح آنتی اکسیدان میشود. همین عامل محافظت از سلول های مغزی را بهبود می بخشد و علائم ام اس را کنترل می کند. علاوه بر این ممکن است بدن افراد مبتلا به درستی از سوخت گلوکز استفاده نکند و نسبت به کتون واکنش بهتری داشته باشند.
در نهایت کاهش وزن ناشی از رژیم کتو می تواند در بیماران چاق مبتلا به ام اس در کاهش عوارض کمک کننده باشد.
اگر چه فواید رژیم کتوژنیک در بیماری ام اس در آزمایشات اثبات شده است اما رژیم کتوژنیک ممکن است با شرایط تمام بیماران ام اس سازگار نباشد. زیرا خستگی ناشی از پیروی از این رژیم می تواند، کاهش سطح انرژی آن ها را که علامت شایع بیماری است، تشدید نماید. علاوه بر این مطالعات انجام شده اثرات کوتاه مدت این رژیم را بررسی کرده است. محققان معتقدند، پیروی طولانی تر از 6 ماه برای این افراد نیازمند تحقیقات بیشتر و بررسی دقیق و طولانی مدت است تا فواید و مضرات رژیم کتوژنیک بر این بیماری بیشتر آشکار شود.
بخوانید: پاسخ به 12 سوال پرتکرار در رژیم کتوژنیک
فواید رژیم کتوژنیک در بهبود علائم سندورم تخمدان پلی کیستیک
سندورم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نوعی اختلال هورمونی در زنان است که با افزایش هورمون های مردانه و اختلال در عملکرد طبیعی تخمدان ها همراه است. رژیم غذایی پر کربوهیدرات در افرادی که مبتلا به این مشکل هستند، می تواند عوارضی مانند افزایش وزن و مشکلات پوستی ایجاد کند.
از طرف دیگر ممکن است به دلیل تاثیر رژیم کتو در کاهش سطح انسولین احتمال ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک کاهش یابد. زیرا انسولین در ایجاد PCOS نقش قابل توجهی دارد.
با این وجود مطالعات بالینی چندانی در ارتباط با رژیم کتوژنیک و PCOS وجود ندارد و تنها آزمایشی که به صورت اختصاصی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است، در سال 2005 بر روی 5 زن به مدت 24 هفته بوده است. طی این تحقیق زنان میزان کربوهیدرات مصرفی را به 20 گرم و کمتر کاهش دادند.
این مطالعه نشان داد که از جمله مزایای رژیم کتوژنیک بر این سندروم می تواند تاثیر بر میانگین کاهش وزن به میزان 12 درصد، تستوسترون آزاد 22 درصد و سطح انسولین ناشتای 54 درصد را به همراه داشته باشد. یکی از نتایج حیرت انگیز این مطالعه بارداری دو زن علی رغم مشکلات ناباروری قبلی بود.
چندین مطالعه دیگر به صورت غیراختصاصی در این مورد انجام شده است. پژوهشگران در کل هشدار داده اند که خواص رژیم کتوژنیک بر نشانگرهای PCOS نمی تواند آن را به عنوان یک درمان عمومی برای تمام زنان مبتلا به این سندروم تبدیل نماید.
مفید بودن رژیم کتوژنیک در کمک به درمان برخی سرطان ها
در سال های اخیر رژیم کتوژنیک یکی از الگوهای غذایی مورد توجه در درمان و کنترل سرطان بوده است. اما نقش کمکی و اثرات مثبت آن بر تومورهای سرطانی تنها در برخی انواع سرطان اثبات شده است و فواید رژیم کتوژنیک می تواند در سرطان های خاص به افراد بیمار کمک کند تا در کنار شیمی درمانی و پرتو درمانی یک درمان مکمل ایمن و مناسب داشته باشند.
پیروی از رژیم کتو با ایجاد سطح بالای استرس اکسیداتیو در سلول های سرطانی نسبت به سلول های سالم، سبب مرگ آن ها می شود. از طرف دیگر این رژیم می تواند با کاهش قند خون، خطر عوارض انسولین را نیز کمتر نماید. چرا که هورمون انسولین به دلیل تحریک رشد سلول ها با برخی سرطان ها ارتباط دارد.
بخوانید : عوارض رژیم کتوژنیک; خطرات کوتاه مدت و بلند مدت رژیم کتوژنیک
کاهش قند خون و سطح انسولین در رژیم کتوژنیک
فواید رژیم کتوژنیک در بیماران مبتلا به دیابت به طور ساده از محدودیت مصرف کربوهیدرات شروع می شود زیرا سطح انسولین را کاهش می دهد. مصرف پروتئین تاثیر جزئی بر گلوکز و انسولین دارد و مصرف چربی هیچ تاثیر قابل توجهی بر آن دو ندارد. این به معنی کنترل گلیسمی و توزیع بهتر انرژی در طول روز است.
در درجه بعد در افراد مبتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 که دچار اضافه وزن و چاقی هستند، پیروی از این رژیم علاوه بر کنترل قند خون در کاهش وزن نیز موثر است.
کاهش مصرف داروها را می توان سومین علت محبوبیت این رژیم در بین بیماران دیابتی دانست. البته لازم به ذکر است که برای بهره مندی از مزایای رژیم کتوژنیک در کنترل دیابت باید حتماً با پزشک خود مشورت کنید. زیرا اگر چه کتوژنیک می تواند مصرف برخی داروهای دیابت را کاهش دهد. در عین حال می تواند احتمال بروز حالت هیپوگلیسمی را افزایش دهد. زیرا مصرف ناکافی کربوهیدرات در افرادی که از انسولین استفاده می کنند، می تواند خطرناک باشد.
در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 توصیه می شود که رژیم غذایی کم چرب و سرشار از کربوهیدرات با غلات کامل داشته باشند. از این رو در این بیماران پیروی از رژیم کتوژنیک ممنوع است. اگرچه در برخی منابع این گروه حتی شاهد بهبود علامت دیابت بوده اند، اما مفید بودن رژیم کتوژنیک بر دیابت نوع 1 نیاز به مطالعه و تایید محققان دارد.
بخوانید : میوه های مجاز در رژیم کتوژنیک; خوشمزه های کم کالری و کم قند
بهبود آکنه با پیروی از رژیم کتوژنیک
آکنه به دلایل مختلف بروز می کند. زمانی که این مشکل پوستی با رژیم غذایی و قند خون مرتبط باشد، می توان با تغییر الگوی تغذیه شاهد خواص رژیم کتوژنیک در بهبود آکنه بود. سبک زندگی امروزی با تغذیه بیشتر از کربوهیدرات های تصیفه شده و فرآوری شده همراه است که موجب تغییر باکتری های روده می شود. همچنین تعادل قند خون را به هم می زند. مجموعه دو عامل می تواند بر سلامت پوست تاثیر منفی بگذارد.
افزایش مصرف چربی در رژیم کتوژنیک می تواند در برخی افراد منجر به تولید سبوم بیشتر روی پوست شود.
سخن پایانی
در این مقاله از سایت سلامتی من سعی کردیم به مجموعه ای از بهترین فواید رژیم کتوژنیک بپردازیم. تمامی آن ها نتایجی هستند که بر طبق مطالعات و پژوهش های انسانی به دست آمده اند. با این وجود مفید بودن رژیم کتوژنیک برای هر شخص را پزشک می تواند تایید کند.
سوالات متداول در مورد فواید رژیم کتوژنیک
آیا رژیم غذایی کتوژنیک برای همه مفید است؟
اگرچه مطالعات نشان دهنده طیف گسترده ای از فواید رژیم کتوژنیک است. با این حال برای افرادی که از داروهای فشار خون استفاده می کنند. همچنین برای بیماران دیابتی که انسولین مصرف می کنند و زنان باردار و شیرده به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
مضرات رژیم کتوژنیک چیست؟
از مهمترین مضرات رژیم کتوژنیک که می تواند به دلیل پیروی دراز مدت یا غلط آن رخ دهد، می توان به سنگ کلیه، کمبود مواد مغذی، کم آبی بدن، مشکلات گوارشی، آنفولانزای کتو، آسیب به استخوان ها و مشکلات خواب اشاره کرد.
آیا رژیم کتوژنیک در دراز مدت توصیه می شود؟
خیر. علی رغم فواید رژیم کتوژنیک، پیروی درازمدت از آن می تواند عوارض سلامتی بسیاری در فرد ایجاد کند.
منابع