12+1 ماده غذایی گیاهی برای شروع تغذیه نوزادان

شروع آشنایی نوزادان با مواد غذایی به غیر از شیر چه زمانی است؟

اینکه نوزاد در چه سنی از شیر گرفته شود و یا مواد غذایی جامد چگونه شروع شود، متفاوت است. با وجود این که متخصصان شروع آشنایی نوزادان با مواد غذایی به غیر از شیر را 6 ماهگی توصیه می کنند اما این سن به آمادگی و نیازهای تغذیه ای کودک مرتبط است.

به عنوان مثال نوزادانی وجود دارند که سایر غذاها را از 4 ماهگی شروع می کنند. باز هم تاکید می کنیم که این سن برای نوزادان متفاوت است. مراجعه و مشاوره با پزشک اطفال بهترین راه برای زمان شروع غذا برای کودک است.

نوزاد از لحاظ رشدی وقتی آماده شروع غذاست که بتواند به تنهایی یا با حمایت یک نفر دیگر بنشیند، سر و گردن خود را کنترل کند، اشیاء را به دهان ببرد و هنگامی که به او غذا داده می شود، بتواند دهانش را باز کند و با زبانش فشار وارد نماید و بتواند بدون رفلاکس یا با کمترین میزان آن، غذایی که در دهانش گذاشته شده را با هدایت به پشت زبان، قورت دهد.

زمانی که کودک به این مرحله رسید، می توانید از دو روش برای شروع غذای کودک استفاده کنید: روش سنتی و روش رهبری. در روش سنتی، کودک به تدریج با غذاهای جامد آشنایی پیدا می کند و ابتدا با انواع پوره های صاف شروع می شود. بعد نوبت غذاهای انگشتی و در آخر لقمه های کوچک است.

در روش رهبری، کودک را تشویق به مصرف غذا می کنیم. مثلا برای این منظور از غذاهای انگشتی استفاده می شود و به کودک فرصت داده می شود تا خودش غذا را بخورد.

اگر از والدینی هستید که بسیار پر مشغله هستید یا به دنبال تنوع زیاد برای غذای کودک خود می باشید، باید بگوییم که صنعت غذای کودک پیشرفت زیادی کرده است و غذاهای تجاری سالم زیادی برای کودکان در دسترس است. حتی نمونه های ارگانیک آن.

تهیه غذای کودک در منزل هم ساده است. کافی است یک مخلوط کن داشته باشید تا بتوانید غذای کاملاً طبیعی و بدون مواد نگهدارنده و افزدونی های خطرناک تهیه کنید.

در مورد چگونگی ترکیب غذای کودک باید بگوییم که ترکیبی از غلات، گوشت، حبوبات، میوه و سبزیجات مناسب هستند. بعد از معرفی تک تک آن ها و آشنایی نوزاد با آن ها، می توانید از ترکیب آن ها استفاده کنید و طعم های جالبتری را ایجاد کنید.

لیست مواد غذایی گیاهی مناسب نوزادان

1. کدو تنبل

برش و خرد کردن کدو تنبل ممکن است یک چالش باشد. برای پوست کندن راحت تر آن را به چند قطعه تقسیم کنید و بعد پوست آن را بگیرید. سپس آن را به تکه های کوچک ببرید و بپزید. می توانید با له کردن آن و تبدیل کدو تنبل به پوره، آن را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید یا آن را به صورت تکه های کوچک سرو کنید تا کودک با دست بتواند آن را بخورد.

کدو تنبل غنی از ویتامین A است. بسته به نوع کدو آن ها دارای ویتامین های E، B6، C هستند. فیبر، آهن، پتاسیم و مقادیر زیادی کاروتنوئید هایی مانند لوتئین و زآگزانتین از دیگر ترکیباتی هستند که آن ها یافت می شوند. کاروتنوئیدها برای مبارزه با رادیکال های آزاد مفیدند.

2. هویج

هویج دارای رنگ های مختلف سفید یا طلایی، قرمز، ارغوانی، نارنجی، زرد است. البته تراکم مواد مغذی آن ها بیشتر وابسته به خاکی است که در آن رشد می کند تا رنگ آن. یکی از بهترین راه های شروع تغذیه کودک با سبزی، میوه و سبزیجات، استفاده از پوره هویج است. هویج آلرژی کمتری ایجاد می کند و هضم آن هم راحت است.

هویج نارنجی تیره بیشترین مقدار ویتامین A، هویج رنگ ارغوانی دارای آنتوسیانین، رنگ زرد دارای لوتئین و هویج قرمز حاوی لیکوپن می باشد. در حالت کلی هویج سرشار از بتاکاروتن، پتاسیم، ویتامین K1، فیبر و انواع آنتی اکسیدان هاست.

3. نخود فرنگی

استفاده از نخود فرنگی های تازه و یا فریز شده در رژیم غذایی نوزاد بر نوع کنسروی آن برتری دارد. زیرا نوع کنسروی آن حاوی مقدار زیادی سدیم است. برای مصرف، در ابتدا آن را به صورت پوره در اختیار نوزاد قرار دهید، چرا که ممکن است نخود فرنگی به دلیل شکل گرد در گلوی کودک گیر کند و خطر خفگی به همراه داشته باشد. به مرور که کودک به غذای خرد شده عادت کرد می توانید خود نخود فرنگی را بدون ظرف برای کودک سرو کنید تا کودک مجبور شود آن ها را دانه دانه مصرف کند نه مشت مشت.

نخود فرنگی سرشار از ویتامین های A، K، C و ویتامین های گروه B، آهن، روی، فولات است. فیبر، نوعی اسید چرب امگا 3 به نام اسید آلفا لینولیک و پروتئین و در آخر مواد مغذی گیاهی که خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد، از دیگر ترکیبات موجود در نخود فرنگی است.

4. گل کلم

گل کلم را می توانید به صورت برشته، بخار پز یا آب پز تهیه و آن را پوره کنید و در غذای کودک استفاده کنید یا اگر فرزندتان به غذای جامد کامل عادت کرده است، می توانید قطعات پخته آن را بدون پوره کردن به او بدهید. بین روش های پخت، بخار پز کردن باعث حفظ بیشتر مواد مغذی گل کلم خواهد شد.

گل کلم سرشار از ویتامین های C و K است. مواد معدنی موجود درآن پتاسیم، منیزیم و کلسیم است. گل کلم دارای فیبر و گلوکوزینولات هایی است که وقتی تجزیه می شوند، تبدیل به ترکیباتی می شوند که خواص ضد ویروسی، ضد التهابی و ضد باکتریایی دارند. 

5. کلم برولی

کلم بروکلی به همان روش گل کلم آماده می شود. همان طور که می دانید کلم بروکلی یکی از بهترین منابع مواد مغذی است. فقط به این نکته دقت کنید که در بعضی از نوزادان می تواند ایجاد گاز کند. این نکته را در نظر داشته باشید و وقتی متوجه چنین علامتی در نوزاد خود شدید، شروع کلم بروکلی را در رژیم غذایی نوزاد به تعویق بیاندازید.

ویتامین C کلم بروکلی به اندازه یک پرتقال می باشد. به علاوه این سبزی سرشار از کلسیم، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، تیامین، نیاسین، فولات، ریبوفلاوین و ویتامین های A ، K، E، B6 وB12 است. از دیگر مواد شیمیای مفید طبیعی کلم بروکلی می توان سولفورافان را نام برد.

6. چغندر

 چغندر در سه رنگ قرمز، زرد، سفید و بعضی اوقات با خطوط صورتی موجود است. رنگ های تیره در گیاهان اغلب نشانی از خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بالاست. هنگامی که از چغندر قرمز در رژیم غذایی کودک استفاده می کنید، ممکن است رنگ مدفوع و ادرار به رنگ قرمز روشن در بیاید که جای نگرانی نیست و امری طبیعی است.

چغندر دارای ویتامین های C و A، پتاسیم، منگنز، فولات، کاروتنوئیدها و بسیاری از مواد مغذی می باشد که خواص آنتی اکسیدانی دارند. علاوه بر این نیترات موجود در چغندر به کاهش فشار خون کمک می کند. فیبر موجود در آن هم باعث هضم بهتر غذا می شود.

7. خیار

هنگامی که قصد استفاده از خیار در رژیم غذایی کودک خود را دارید، دو نکته را رعایت کنید: اول اینکه پوست آن را جدا کنید، چرا که علاوه بر اینکه خطر خفگی برای کودک دارد می تواند حتی بعد از شست و شو آلوده به باقیمانده آفت کش ها باشد. دوم جدا کردن دانه هاست. بعد از این دو کار می توانید پوره آن را درست کنید یا آن را رنده کنید.

خیار سرشار از ویتامین K است. ویتامین C، فیبر، منیزیم، پتاسیم و منگنز از دیگر مواد موجود در خیار هستند. البته این میوه به دلیل ترکیبات آنتی اکسیدانی خود از جمله تانن ها و فلاونوئیدها معروف است. آن ها در مبارزه با رادیکال های آزاد نقش دارند.

8. کدو حلوایی

اگر به دنبال یک غذا با طعم شیرین و سالم و در عین حال مقرون به صرفه برای کودکتان هستید، پیشنهاد می کنیم پوره کدو حلوایی را امتحان کنید. تهیه پوره آن بسیار آسان است، کافیست پس از برش، آن را پوست بگیرید، به قطعات کوچک تقسیم کنید و بعد از بخار پز کردن، آن را پوره کنید و در رژیم غذایی نوزاد خود بگنجانید.

کدو حلوایی سرشار از ویتامین های A و C است و علاوه بر این حاوی فیبر، پتاسیم، منیزیم، منگنز، پیریدوکسین، فولات، نیاسین، تیامین و ویتامین E  است. کدو حلوایی دارای ترکیبات آنتی اکسیدان از جمله بتاکاروتن است.

9. فلفل دلمه ای

فلفل دلمه ای از گیاهان خانواده شب بو است که آلکالوئیدهای آن می تواند در افراد باعث ایجاد حساسیت شود (البته آلرژی به فلفل دلمه ای به ندرت اتفاق می افتد). برای مصرف آن در رژیم غذایی کودکان بهتر است آن را بپزید.

مواد مغذی فلفل دلمه ای  بسته به رنگ های آن متفاوت است. در کل سرشار از ویتامین های C و A است و محتوای ویتامین B6  آن قابل ملاحظه است.

10. اسفناج

طعم اسفناج ممکن است خیلی خوشایند نباشد، حتی برای بچه ها. اما آن ها نسبت به طعم های جدید سازگاری بیشتری نشان می دهند. چون تازه شروع به تجربه و یادگیری انواع طعم ها کرده اند. بنابراین این سن، بهترین زمان برای عادت دادن آن ها به بعضی طعم ها، مثل طعم اسفناج است با این امید که این عادت تا بزرگسالی باقی بماند.

اسفناج سرشار از ویتامین های A، C و K1 است. علاوه بر این حاوی آهن، کاروتنوئیدها، فیبر نامحلول، کلسیم و اسید فولیک است. از ترکیبات گیاهی موجود در اسفناج می توان لوتئین، کامفرول، نیترات،کورستین و زآگزانتین را نام برد.

11. لوبیا

استفاده از لوبیا یکی از بهترین انتخاب ها در رژیم غذایی کودکانی که تازه شروع به غذا خوردن کرده اند، می باشد. به دلیل اینکه سرشار از مواد مغذی است، به راحتی پوره می شود و ترکیب خوبی با طعم های دیگر دارد. از بین انواع لوبیا می توانید لوبیا چشم بلبلی، لوبیا چیتی، لوبیا گاربانزو (نخود) و لوبیا کانلینی را انتخاب کنید. این انتخاب ها به دسترسی شما بستگی دارد.

لوبیاها، یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی هستند. دیگر مواد مغذی موجود در لوبیا کلسیم، فولات، پتاسیم، روی و منیزیم است. فیبری که در لوبیا وجود دارد، کمک زیادی به سیستم گوارشی کودک خواهد کرد.

12. گوجه فرنگی

استفاده از پوره گوجه فرنگی بدون پوست، به ویژه در شروع غذای نوزادان عالیست. رنگ جذاب و طعم جالبی دارد. بعد از اینکه کودک شما به بافت و طعم پوره گوجه فرنگی عادت کرد، می توانید گوجه فرنگی های بدون پوست را خرد کنید و به رژیم غذایی نوزاد خود اضافه نمایید.

گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C، پتاسیم و فولات می باشد. کاروتنوئیدهای موجود در گوجه فرنگی عبارتند از لیکوپن، بتاکاروتن، فیتوئین و گاماکاروتن. فلاونوئیدها، فیتواسترول و ویتامین E و چندین ویتامین محلول در آب، دیگر مواد مفید در گوجه فرنگی هستند.

13. سیب زمینی شیرین

سیب زمینی شیرین  با طعمی شیرین، بافت نرم و رنگ خاصی که دارد، یکی از بهترین غذاها برای کودک شماست. مصرف آن برای کودک شما ضرری ندارد. استفاده از آن در رژیم غذایی کودک مقرون به صرفه است  و تهیه آسانی نیز دارد. می توانید سیب زمینی شیرین را بخار پز کنید یا بجوشانید یا حتی تفت دهید و بعد آن را به صورت پوره درآورید.

سیب زمینی شیرین سرشار از ویتامین های A، C و D و ویتامین های گروه B از جمله تیامین (B1) است. علاوه بر این سرشار از مواد معدنی کلسیم، آهن، فسفر، پتاسیم، روی و منیزیم است. کاروتنوئید ها دیگر ترکیبات گیاهی موجود در سیب زمینی شیرین هستند که نقش محافظت از سلول های بدن در برابر آسیب های روزانه را بر عهده دارند.