آیا رژیم غذایی مدیترانه ای با بیماری کبد چرب مقابله می کند؟

آیا رژیم غذایی مدیترانه ای به پیشگیری از کبد چرب کمک می کند؟

شواهد نشان می دهد که پیروی از یک رژیم غذایی مدیترانه ای ممکن است به پیشگیری از NAFLD کمک کند. یک مطالعه شامل 548 فرد در معرض خطر NAFLD نشان داد که رعایت بیشتر اصول رژیم غذایی مدیترانه ای از NAFLD پیشگیری می کند.

 مطالعه دیگری که رژیم غذایی 3220 بزرگسال در ایران را ارزیابی کرد، نشان داد که پیروی از رژیم غذایی مدیترانه ای با کاهش احتمال NAFLD مرتبط است، این اثر در زنان و در آن هایی که وزن «اضافی» را در ناحیه میانی بدن خود نداشتند، آشکارتر بود.

 رژیم غذایی مدیترانه ای ممکن است این اثر محافظتی را در برابر NAFLD داشته باشد زیرا سابقه اثبات شده آن در بهبود بسیاری از عوامل خطر مرتبط با این بیماری از جمله:

• چاقی

• دیابت نوع 2

• سندرم متابولیک

• بیماری قلب و عروقی

علاوه بر این، بسیاری از غذاهای فردی که در رژیم غذایی مدیترانه ای گنجانده شده اند، مانند روغن زیتون، آجیل، سبزیجات غیر نشاسته ای، غلات کامل و میوه ها، برای پیشگیری یا درمان NAFLD مفید هستند.

روغن زیتون برای کبد چرب

روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب تک غیراشباع و ترکیبات گیاهی مفیدی به نام پلی فنول است که اثرات آنتی اکسیدانی در بدن دارد. مصرف چربی های تک غیراشباع مانند روغن زیتون با سطح مطلوب کلسترول، تری گلیسیرید و قند خون (گلوکز) و همچنین داشتن دور کمر مطلوب همراه است.

ماهی چرب

رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از اسیدهای چرب امگا 3، نوعی چربی غیراشباع چندگانه، از غذاهای دریایی مانند ماهی سالمون ، ماهی خال مخالی و ماهی تن است. رژیم غذایی کم امگا 3 و امگا 6 بالا، چربی غیر اشباع غیر اشباع دیگری که معمولا در روغن های گیاهی تصفیه شده یافت می شود، یک عامل خطر برای NAFLD است.

 رژیم غذایی سرشار از چربی های امگا 3 می تواند سایر عوامل خطر برای NAFLD از جمله بهبود تنظیم قند خون، التهاب و استرس اکسیداتیو را کاهش دهد.

غلات کامل در رژیم مدیترانه ای 

غلات کامل حاوی فیبر و پلی فنل بیشتری نسبت به همتایان تصفیه شده یا “سفید” خود هستند. فیبر در دستگاه گوارش تجزیه نمی شود و بنابراین کالری بدن را تامین نمی کند و نقش مهمی در کاهش وزن با حمایت از احساس سیری در یک رژیم غذایی کم کالری ایفا می کند. برای افراد مبتلا به چاقی، کاهش وزن اغلب یک اقدام توصیه شده برای جلوگیری از NAFLD است .

میوه ها و سبزیجات در رژیم مدیترانه ای

میوه ها و سبزیجات دارای مواد مغذی زیادی هستند ، به این معنی که حاوی بسیاری از ترکیبات تقویت کننده سلامت برای کالری کمی هستند. آنها منابع خوبی از فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و پلی فنول ها هستند. افرادی که مقادیر زیادی میوه و سبزیجات مصرف می کنند کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع 2 هستند 

آیا رژیم مدیترانه ای می تواند کبد چرب را بهبود بخشد؟

تحقیقاتی برای حمایت از پیروی رژیم غذایی مدیترانه ای برای کسانی که با کبد چرب زندگی می کنند، وجود دارد. در حال حاضر هیچ دارویی وجود ندارد که مستقیماً کاهش چربی در کبد را هدف قرار دهد، بنابراین رویکرد اصلی درمانی برای کبد چرب الکلی و غیر الکلی، تمرکز بر سبک زندگی است. 

کاهش وزن، یعنی حتی از دست دادن فقط 5 تا 10 درصد از وزن بدن، ثابت ترین راه برای بهبود نتایج کبد چرب در افراد دارای اضافه وزن است. اما تغذیه سالم ، حتی در صورت عدم کاهش وزن، ممکن است برای کبد چرب نیز مفید باشد.

 رژیم غذایی مدیترانه ای به طور خاص شامل غذاهایی است که می توانند تجمع چربی در کبد و در واقع چربی ذخیره شده در آن را کاهش دهند و به طور بالقوه پیشرفت بیماری را معکوس کنند.

 یک مطالعه با مقایسه اینکه چگونه سه نوع رژیم غذایی مدیترانه ای بر افراد مبتلا به سندرم متابولیک تأثیر می گذارد نشان داد که هر سه با بهبود علائم مرتبط هستند، در حالی که به نظر می رسد رژیم غذایی مدیترانه ای با شاخص گلیسمی پایین بیشترین بهبود را ایجاد می کند.

یک مطالعه در سال 2021 شامل 294 نفر کاهش قابل توجه چربی کبد را در افرادی که از رژیم مدیترانه ای همراه با ورزش پیروی می کردند، نشان داد، فواید بیشتری در افرادی مشاهده شد که رژیم مدیترانه ای خود را با پلی فنول های گیاهی اضافی از گردو، چای سبز و علف اردک تکمیل کردند.

 رژیم مدیترانه ای همچنین حساسیت بدن به انسولین را بهبود می بخشد، از مدیریت قند خون حمایت می کند و از تجمع چربی در کبد جلوگیری می کند، این مهم است زیرا کسانی که با کبد چرب زندگی می کنند ممکن است پاسخ خاموشی به انسولین داشته باشند، هورمونی که مسئول انتقال گلوکز (یا قند) از خون به سلول ها برای استفاده برای انرژی است.

 پاسخ خاموش به انسولین، علاوه بر سطح قند خون بالا، به این معنی است که گلوکز برای ذخیره به کبد منتقل می شود، گلوکز اضافی در کبد به چربی تبدیل می شود. یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که رعایت دقیق رژیم غذایی مدیترانه ای با بهبود پاسخ انسولین در افراد مبتلا به NAFLD مرتبط است.

نکاتی برای پیروی از رژیم غذایی مدیترانه ای برای کبد چرب

در مورد پیروی از رژیم غذایی مدیترانه ای هیچ قانون سختگیرانه ای وجود ندارد، زیرا این رژیم تحت تأثیر غذاهای چندین کشور است. اصول کلی الگوی غذایی مدیترانه ای شامل تاکید بر غلات کامل، میوه ها و سبزیجات، حبوبات ، ماهی و روغن زیتون است.

1. غلات تصفیه شده را با غلات کامل جایگزین کنید. سعی کنید نیمی از غلات خود را کامل نگه دارید، غلات کامل شامل غذاهایی مانند جو، گندم سیاه، برنج قهوه ای و نان سبوس دار است.

2. دو تا سه وعده ماهی چرب در هفته بگنجانید . یک وعده ماهی به اندازه کف دست شما است، بر روی اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی سالمون، ماهی خال مخالی و ساردین تمرکز کنید.

3. روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات بخورید . دستورالعمل های غذایی توصیه می کند که روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات مصرف کنند . انتخاب هایی مانند گوجه فرنگی، کلم بروکلی، خیار، گل کلم، سیب، انواع توت ها و انگور خوب است.

4. روزانه از روغن زیتون استفاده کنید . یک بطری روغن زیتون در دست داشته باشید تا از آن برای پخت و پز یا به عنوان سس سالاد استفاده کنید.

5. گوشت فرآوری شده و قرمز را محدود کنید. رژیم غذایی مدیترانه ای دارای گوشت فرآوری شده و قرمز کم است، مصرف مکرر این غذاها با بیماری قلبی، دیابت نوع 2 و افزایش سطح کلسترول مرتبط است. گوشت قرمز فرآوری نشده مانند گوشت گاو یا بره را برای خوردن در مواردی انتخاب کنید.

6. قندهای اضافه شده را کاهش دهید . مصرف زیاد قندهای افزوده شده، به ویژه از شکر و شربت ذرت با فروکتوز بالا، با افزایش خطر ابتلا به NAFLD مرتبط است و ممکن است پیامدهای بیماری را بدتر کند.

پیروی از رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند شامل غذاهای فرهنگی غیر مدیترانه ای باشد. انتخاب یک الگوی غذایی که ریشه در اصول رژیم غذایی مدیترانه ای دارد، به معنای کنار گذاشتن غذاهای فرهنگی نیست، در واقع، مهم است که عادات غذایی شما حاوی غذاهایی باشد که دسترسی محلی به آنها آسان باشد و از نظر فرهنگی یا شخصی برای شما معنادار باشد.

سایر مداخلات سبک زندگی برای کبد چرب 

رژیم غذایی مدیترانه ای تنها رویکرد سبک زندگی برای سودمندی کبد چرب نیست:

• کاهش وزن: کاهش وزن از طریق ترکیبی از رژیم غذایی و ورزش ثابت‌ ترین درمان برای کبد چرب در افراد دارای اضافه وزن است. کار با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مانند یک پزشک یا متخصص تغذیه را در نظر بگیرید تا میزان و روش ایمن کاهش وزن را ایجاد کنید. به یاد داشته باشید که کاهش وزن به میزان 5 تا 10 درصد می تواند موثر باشد.

• ورزش: فعالیت بدنی می تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و تشکیل چربی در کبد را کاهش دهد.

• رژیم غذایی DASH: رژیم غذایی با رویکردهای غذایی برای توقف فشار خون بالا (DASH) برای کبد چرب مفید است. این الگوی غذایی ممکن است برای برخی افراد انتخاب بهتری نسبت به رژیم مدیترانه ای باشد، زیرا گنجاندن انواع غذاها در فرهنگ ها سازگارتر است.