پسوریازیس یک بیماری مزمن و التهابی است و درمان های مختلفی برای کنترل آن وجود دارد، از درمان موضعی گرفته تا داروهایی که بر سیستم ایمنی فرد تاثیر می گذارند. بسیاری از افراد مبتلا به پسوریازیس به دنبال درمان های جایگزین و اصلاح شیوه زندگی هستند تا بتوانند به تکمیل درمان ها و تسکین علائم بیماری کمک کنند. تغییرات رژیم غذایی یکی از گزینه های مهم است. در این مقاله از سایت سلامتی من به رژیم غذایی پسوریازیس پرداخته ایم.
بیماری پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس (Psoriasis) نوعی اختلال پوستی مزمن خود ایمنی است که با نام های بیماری صدف پوستی یا صدفک نیز شناخته می شود. در این بیماری بدن به به بافت خود حمله می کند و شروع به تولید بیش از حد سلول های پوستی می کند که منجر به ایجاد پلاک هایی بر روی پوست می شود. پلاک ها، لکه های قرمز و پوسته پوسته ای هستند که می توانند همراه با خارش یا درد باشند.
این بیماری ممکن است با عوارضی مانند آرتریت پسوریاتیک، چاقی، برخی مشکلات چشمی، دیابت نوع 2، بیماری قلبی عروقی، فشار خون بالا، بیماری سلیاک، مشکلات روانی و … همراه باشد.
رژیم غذایی پسوریازیس؛ غذاهای مفید
در اینجا برخی از غذاهایی که باید در رژیم غذایی پسوریازیس بگنجانید را می بینیم:
-
اسیدهای چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3، گروهی از چربی های ضروری هستند که بدن قادر به تولید آن ها نمی باشد. یکی از راه های دریافت اسیدهای چرب امگا 3، رژیم غذایی است. امگا 3 به بهبود سلامت قلبی عروقی، افزایش کلسترول خوب و کاهش فشار خون کمک می کند. همچنین تحقیقات استفاده از این نوع اسید چرب را با کاهش التهاب در بیماران مبتلا به پسوریازیس تایید می کند.
غذاهای سرشار از چربی های امگا 3 که می توان به رژیم غذایی پسوریازیس اضافه کرد، عبارتند از:
- ماهی سالمون
- شاه ماهی
- ماهی ساردین
- دانه کتان
- دانه چیا
- گردو
- سویا
-
میوه ها و سبزیجات
سبزیجات از غذاهای ضد التهابی فوق العاده برای پسوریازیس هستند. بسیاری از میوه ها، به ویژه آن هایی که دارای شاخص گلیسمی پایین تر و محتوای فیبر بیشتری هستند، نیز خاصیت ضد التهابی دارند.
می توانید برای گنجاندن میوه ها و سبزیجات در رژیم غذایی پسوریازیس خلاق باشید و هر روز از غذاهای گیاهی تازه و رنگارنگ استفاده کنید. نمونه های میوه ها و سبزیجات مفید برای پسوریازیس عبارتند از:
- سبزیجات تیره و برگدار
- چغندر زرد
- کدو تنبل و سایر کدو های زمستانی
- بلوبری
- هویج بنفش
- تربچه
-
چربی های سالم
مصرف چربی در رژیم غذایی برای سلامتی همه ضروری است. اما مهم است که چربی دریافتی شما در رژیم غذایی پسوریازیس از منابع سالم تامین شود. چربی اشباع شده، می تواند منجر به افزایش کلسترول بد شود، در حالی که چربی اشباع نشده در بهبود سطح کلسترول خوب و کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی موثر است.
نمونه هایی از چربی های سالم برای رژیم غذایی پسوریازیس عبارتند از:
- روغن زیتون فوق العاده بکر با فشار سرد
- زیتون
- آووکادو
-
منابع ویتامین های A و D
میوه ها و سبزیجاتی که حاوی ویتامین A هستند به سلامت پوست کمک می کنند. طالبی، هویج، انبه و هندوانه سرشار از ویتامین A هستند.
ویتامین D نیز به کاهش التهاب کمک می کند. این ویتامین به عنوان ویتامین آفتاب شناخته می شود. زیرا بدن آن را از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید تولید می کند. این ویتامین نیز می تواند برای درمان پسوریازیس مفید باشد. برای دریافت ویتامین D شما می توانید 10 تا 15 دقیقه در روز در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرید یا با استفاده از درمان موضعی آن را دریافت کنید.
علاوه بر این، رژیم غذایی پسوریازیس نیز می تواند منبع دیگری از ویتامین D باشد: ماهی، قارچ و سبزیجات با برگ سبز، مملو از این ماده مغذی مهم هستند.
-
غذاهای غنی از آنتی اکسیدان
میوه ها، سبزیجات، آجیل و غلات کامل منابع خوب آنتی اکسیدان ها هستند. فواید خوردن این مواد غذایی تنها به بهبود پسوریازیس ختم نمی شود. افراد مبتلا به پسوریازیس در برابر بیماری های قلبی و سرطان آسیب پذیرتر هستند و گنجاندن ترکیبات آنتی اکسیدانی در رژیم غذایی پسوریازیس می تواند ریسک این بیماری ها را کاهش دهد.
برخلاف برخی از غذاها که باعث التهاب می شوند ، برخی دیگر می توانند با التهاب مبارزه کنند. به طور کلی ، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و کامل، بهترین روش برای کاهش التهاب در سراسر بدن است. چنین رژیمی ممکن است احتمال بروز پسوریازیس یا علائم آن را کاهش دهد.
رژیم غذایی پسوریازیس؛ غذاهای مضر
کاهش یا حذف غذاهای زیر در رژیم غذایی پسوریازیس می تواند در مدیریت علائم و عوارض بیماری موثر باشد:
-
لبنیات پرچرب
پسوریازیس یک بیماری التهابی است و لبنیات پرچرب با التهاب مرتبط است. بهتر است در رژیم غذایی پسوریازیس شیر کامل و پنیرهای پرچرب را که سرشار از چربی اشباع هستند را حذف کنید و به جای آن انواع کم چرب را جایگزین کنید. لبنیات کم چرب حتی اگر پسوریازیس شما را بهبود نبخشد، برای قلب شما مفیدتر خواهند بود.
علاوه بر این، محصولاتی که حاوی شیر گاو هستند، کازئین بیشتری دارند. ممکن است شما در هضم کازئین مشکل داشته باشید یا دستگاه گوارش شما به لاکتوز حساس باشد. در این شرایط تحریک مزمن دستگاه گوارش می تواند موجب تشدید التهاب شود و بیماری پسوریازیس را بدتر کند. برای این افراد، علائم زمانی بهبود می یابد که لبنیات را از رژیم غذایی پسوریازیس خود حذف کنند.
-
گوشت قرمز چرب
گوشت های قرمز چرب نیز مانند لبنیات پرچرب می توانند باعث التهاب شوند و برخی افراد مبتلا به پسوریازیس متوجه می شوند که با حذف آن در کنترل علائم موفق تر هستند.
با این حال لزوماً مصرف این نوع گوشت ها با احتمال پیشرفت پسوریازیس همراه نیست اما به دلیل ارتباط چنین رژیم غذایی با بیماری های قلبی عروقی، افراد مبتلا به پسوریازیس باید از مصرف گوشت های قرمز پرچرب پرهیز کنند.
در مواقعی که می خواهید گوشت قرمز بخورید، قسمت های کم چرب آن را به رژیم غذایی پسوریازیس اضافه کنید.
-
مواد غذایی حاوی کربوهیدرات تصفیه شده
کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، برنج سفید، ماکارونی، شیرینی جات و برخی از غلات صبحانه بسیار فرآوری شده اند. آن ها حاوی مقدار زیادی قند هستند و فیبر خود را از دست داده اند و می توانند باعث افزایش قند خون شما شود. همچنین کربوهیدرات های تصفیه شده محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته را افزایش می دهند. آن ها موادی در خون شما هستند که می توانند منجر به التهاب شوند.
-
غذاهایی با چربی های اشباع شده و چربی های ترانس
چربی های موجود در غذاهای سرخ شده ، مارگارین، فست فود و بسیاری از میان وعده های فرآوری شده باعث التهاب در بدن می شوند. این چربی ها مقدار لیپوپروتئین کم چگالی (LDL) یا کلسترول بد را در خون شما افزایش می دهند.
مطالعات نشان می دهد که ممکن است بین چربی اضافی در بدن و پیشرفت بیماری پسوریازیس و بدتر شدن علائم آن ارتباط وجود داشته باشد. همچنین حذف این نوع چربی ها از رژیم غذایی پسوریازیس می تواند در کاهش ریسک عوارض بیماری موثر باشد.
-
مواد غذایی سرشار از قند افزوده شده
قند های اضافه شده به نوشابه، آب میوه های صنعتی، آب نبات و انواع شیرینی ها با قند های طبیعی که در مواد غذایی مانند میوه ها وجود دارد، متفاوت است.
بدن ما انسولین تولید می کند تا قند را برای استفاده بدن آماده کند اما مصرف این نوع مواد غذایی شیرین شده، بدن ما را مجبور می کند تا انرژی اضافی را در سلول های چربی ذخیره کند و بافت چربی را افزایش دهد.همچنین غذاهایی که قند بیشتری دارند می توانند منجر به افزایش سطح پروتئین های التهابی به نام سیتوکین شوند.
برخی مطالعات نشان می دهد که مصرف شیرین کننده های مصنوعی مانند آسپارتام نیز در رژیم غذایی پسوریازیس ممکن است منجر به التهاب مزمن شوند.
-
مواد غذایی حاوی گلوتن
گلوتن؛ پروتئین موجود در گندم و برخی غلات دیگر است. این پروتئین در افراد مبتلا به بیماری سلیاک، واکنش خود ایمنی ایجاد می کند و باعث می شود بدن به بافت های روده کوچک حمله کند. افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید به طور کامل از گلوتن اجتناب کنند.
برخی از افرادی که به بیماری پسوریازیس مبتلا هستند، ممکن است به گلوتن نیز حساس باشند. برای این افراد، پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن ممکن است علائم پسوریازیس را بهبود بخشد. اگر فکر می کنید گلوتن برای شما محرک پسوریازیس است، با پزشک خود در مورد آزمایشات مربوط به بیماری سلیاک صحبت کنید.
علاوه بر این برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس که سابقه بیماری سلیاک نداشته اند نیز دریافته اند که کاهش گلوتن در رژیم غذایی پسوریازیس باعث کاهش علائم می شود.
بخوانید: رژیم بدون گلوتن چیست و برای چه کسانی مفید است؟
-
الکل
ارتباط بین الکل و پسوریازیس مشخص نیست اما محققان به افراد مبتلا به این بیماری توصیه می کنند که مصرف آن را کاهش دهند.
مطالعات نشان می دهد، مردانی که بیش از حد الکل می نوشند به درمان های پسوریازیس مقاوم هستند.همچنین برخی تحقیقات نشان می دهد، افرادی که پسوریازیس دارند و در مصرف نوشیدنی های الکلی زیاده روی می کنند، ممکن است با قطع مصرف آن، متوجه کاهش عوارض پوستی بیماری شوند.
اگر وضعیت بیماری شما شدید است یا داروهای خاصی مانند متوترکسات و آکیتریتین مصرف می کنید، پزشک ممکن است از شما بخواهد کاملاً از الکل دوری کنید.
چه ارتباطی بین پسوریازیس و رژیم غذایی وجود دارد؟
علت بیماری پسوریازیس به طور دقیق مشخص نیست و پژوهشگران عوامل ژنتیکی و محیطی را در ایجاد آن دخیل می دانند.
تحقیقات علمی زیادی وجود ندارد که نشان دهد، دوری از برخی غذاها یا پیروی از یک رژیم غذایی خاص به وضعیت فرد بیمار کمک کند اما چیزی که می خورید و می نوشید، ممکن است در وضعیت بیماری تفاوت ایجاد کند.
بنابراین می توان گفت ارتباط مهمی بین رژیم غذایی و پسوریازیس وجود دارد. زیرا بسیاری از غذاها باعث التهاب در سراسر بدن و تشدید علائم پسوریازیس می شوند. همچنین رژیم غذایی می تواند در کاهش عوارض بیماری نیز موثر باشد.
به طور مثال پسوریازیس با چاقی مرتبط است. یافته ها حاکی از آن است که افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند ممکن است با اتخاذ رژیم غذایی کم کالری بتوانند شدت علائم پسوریازیس خود را کاهش دهند.
یکی از بدترین کارهایی که می توانید برای پسوریازیس انجام دهید، پیروی از یک رژیم غذایی معمولی است. زیرا به مدیریت علائم و عوارض کمکی نمی کند. البته اگر به فکر امتحان رژیم غذایی پسوریازیس هستید، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.
بهترین رژیم غذایی برای پسوریازیس چیست؟
چیزی تحت عنوان بهترین رژیم غذایی برای پسوریازیس وجود ندارد اما رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند انتخاب خوبی باشد. این رژیم غذایی سالم سرشار از میوه ها و سبزیجات، غلات کامل، غذاهای دریایی، آجیل، حبوبات و روغن زیتون است و مصرف گوشت قرمز، غذاهای شیرین و لبنیات را محدود می کند.
یافته های یک مطالعه نشان می دهد که رعایت رژیم غذایی مدیترانه ای ممکن است پیشرفت پسوریازیس را کند نماید. کاهش نشانگرهای التهاب، کاهش وزن بدن و کاهش تولید انسولین از جمله فواید این رژیم هستند که همگی به نفع بیماران مبتلا به پسوریازیس هستند.
البته محققان توصیه می کنند مانند هر چیز دیگری یک یا دو ماه به صورت آزمایشی رژیم مدیترانه ای را به عنوان رژیم غذایی برای پسوریازیس امتحان کنید و شرایط خود را حین رژیم بسنجید. در واقع با آزمون و خطا اثربخشی آن را بر علائم بیماری زیر نظر بگیرید و سپس آن را جدی تر دنبال کنید.
آزمایش های زیادی انجام شده است که نشان دهنده مزایای فراوان رژیم مدیترانه ای برای افراد مبتلا به پسوریازیس است. برای مدیریت پسوریازیس متوسط تا شدید، می توانید پس از طی یک دوره آزمایشی، این الگوی غذایی را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
سخن پایانی
زمانی که فرد به بیماری پسوریازیس مبتلا می شود، توجه به تغذیه نیز پر رنگ تر می شود. زیرا برخی از غذاها ممکن است به کاهش علائم بیماری کمک کنند، در حالی که برخی دیگر می توانند وضعیت را بدتر کنند. اگر چه هر شخصی نیازهای غذایی متفاوتی دارد، با این حال سعی کردیم در این مقاله از سایت سلامتی یک دید کلی از رژیم غذایی پسوریازیس، غذاهای مفید و مضر برای این بیماری ارائه کنیم.
سوالات متداول
آیا مصرف مکمل ها در رژیم غذایی پسوریازیس ضروری است؟
هیچ مدرکی وجود ندارد که ارتباط بین مصرف مکمل ها و کاهش علائم پسوریازیس را ثابت کند. حتی برخی از آن ها ممکن است با داروهای پسوریازیس شما تداخل داشته باشند. بهترین راه برای دریافت تمام ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، استفاده از رژیم غذایی پسوریازیس است. توصیه می شود با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد مکمل های مورد نیاز خود صحبت کنید.
چه نوع رژیمی برای پسوریازیس مفید است؟
به عنوان یک قاعده کلی، همیشه بهتر است از رژیم های شدید که ادعا می کنند پسوریازیس را درمان می کنند، اجتناب نمایید. ممکن است کارساز نباشند و در برخی موارد می توانند خطرناک باشند. می توانید به واکنش های بدن خود نگاه کنید و از مشورت یک پزشک یا متخصص تغذیه برای پیروی از یک رژیم غذایی پسوریازیس ایمن کمک بگیرید.
منابع