نوعی از بیماری دیابت که در دوران بارداری ایجاد می‌شود، دیابت بارداری نام دارد. این بیماری زمانی به وجود می‌آید که بدن نتواند به میزان کافی انسولین تولید کند که در نتیجه آن، گلوکز زیادی در خون تجمع می‌یابد. به همین دلیل قند خون بالا رفته و فرد دچار این نوع از دیابت می‌شود.
بیشتر مواقع دیابت بارداری از طریق انجام غربالگری ها و آزمایشات مخصوص دوران بارداری تشخیص داده می‌شود اما علائمی هم دارد. علائم دیابت بارداری معمولا بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری بروز پیدا می‌کنند. توجه به این علائم حتی در صورت خفیف بودن، اهمیت زیادی دارد و به تشخیص سریع تر بیماری کمک زیادی می‌کند.
برای اینکه علائم دیابت بارداری را بهتر بشناسید این مقاله به شما کمک می‌کند.
قند خون در بارداری
میزان قند خون در بارداری اهمیت زیادی دارد و زنان باردار باید در اوایل بارداری از نظر احتمال ابتلا به دیابت بررسی شوند. این احتمال در گروهی از زنان باردار بیشتر است و این موارد احتمال ابتلای آن ها را افزایش می‌دهد:
- فشار خون بالا
- اضافه وزن
- سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
- ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی قبلی
- بارداری چند قلویی
اولین علائم دیابت بارداری
اولین علائم دیابت بارداری معمولا مشابه نشانه های اولیه انواع دیگر دیابت است اما گاهی می‌تواند بسیار خفیف باشد. برای همین باید به همه نشانه ها توجه کنید. تشنگی بیش از حد، خشکی دهان و تکرر ادرار اولین علائم دیابت بارداری هستند.
علائم دیابت بارداری چیست؟
گاهی ممکن است دیابت بارداری هیچ علائمی از خود نشان ندهد، همچنین بعضی از علائم دیابت بارداری شباهت های زیادی به علائم دوران بارداری دارند. به همین علت انجام غربالگری دیابت و تست تحمل گلوکز در هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری برای تشخیص دیابت بارداری، ضروری است.
با این حال در بیشتر موارد افراد مبتلا علائم مختلفی را تجربه می‌کنند که در ادامه به آن ها می‌پردازیم.
احساس تشنگی مداوم
اگر به صورت مداوم احساس تشنگی می‌کنید بدون اینکه غذای شوری خورده باشید و یا مسافت زیادی را دویده باشید، این می‌تواند یکی از علائم دیابت بارداری باشد. زمانی که گلوکز خون بالا باشد، مقداری از این گلوکز اضافی از طریق ادرار دفع می‌شود، در نتیجه بدن آب بیشتری از دست می‌دهد.
این موضوع باعث افزایش احساس تشنگی برای جبران کم آبی بدن می‌شود تا مایعات ازدست رفته بدن جبران شود.
خشکی دهان
خشکی دهان یکی از نشانه های اولیه دیابت بارداری است که باعث می‌شود برای رفع آن آب بیشتری بنوشید.
تکرر ادرار
تکرر ادرار یکی از علائم دوران بارداری است که به دلیل افزایش فشار روی مثانه اتفاق می‌افتد. اما اگر به دنبال تشنگی مداوم، تکرر ادرار هم داشته باشید می‌تواند یکی از علائم دیابت بارداری باشد.
دفع گلوگز اضافه خون از ادرار و همچنین نوشیدن آب بیشتر در اثر تشنگی بیش از حد،باعث افزایش دفعات ادرار به ویژه در شب می‌شود.
احساس خستگی
گلوکز به نوعی تامین کننده انرژی سلول های بدن است، زمانی که انسولین کافی در بدن وجود نداشته باشد گلوکز به خوبی به سول ها نمی‌رسد. این موضوع باعث می‌شود تا در دیابت بارداری سطح انرژی بدن افت کند و فرد احساس خستگی و خواب آلودگی حتی در ابتدای روز داشته باشد.
البته احساس خستگی یکی از علائم اولیه بارداری نیز است که در اثر برهم خوردن تعادل هورمونی ایجاد می‌شود در نتیجه گاهی این علائم دیابت حاملگی نادیده گرفته می‌شود.
کاهش وزن
اگر در دوران بارداری دچار کاهش وزن می‌شوید در حالی که اشتهای خوبی دارید، ممکن است یکی از علائم دیابت بارداری باشد. زمانی که سلول ها و بافت های بدن گلوکز کافی در برای تامین انرژی خود دریافت نکنند، از ماهیچه ها و چربی های بدن استفاده می‌کنند. این اتفاق که نشان دهنده بالا بودن قند خون است، به مرور باعث از دست دادن وزن می‌شود.
تاری دید
افزایش سطح گلوکز خون باعث تجمع مایع و ایجاد تورم در بافت چشم ها شده و این تورم منجر به تاری دید می‌شود. با این حال این علامت در دیابت بارداری کمتر دیده می‌شود و در صورت بروز بعد از پایان بارداری از بین می‌رود.
عفونت های مکرر
بالا بودن سطح قند خون به مرور باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود. به علاوه بستری مناسب برای رشد باکتری ها نیز فراهم می‌شود. به همین دلیل افراد مبتلا به دیابت بارداری دچار عفونت های مختلف به ویژه عفونت مثانه و انواع عفونت های قارچی و باکتری واژن می‌شوند.
علائم دیابت بارداری در ماه سوم
پزشکان معمولا در هفته های ابتدایی بارداری، با بررسی سوابق پزشکی و با پرسیدن سوالاتی ، تشخیص می‌دهند که به چه میزانی در معرض ابتلا به دیابت هستید. اگر چه دیابت بارداری در هفته های ۲۴ تا ۲۸ بیشتر ایجاد می‌شود اما در بعضی از افراد باردار ممکن است از همان ابتدای بارداری آغاز شود.
علائم دیابت بارداری در ماه سوم شاید قابل تشخیص نباشد، به علاوه علائم بارداری در این ماه بسیار مشابه با علائم اولیه دیابت است. بنابراین اگر مستعد ابتلا به این بیماری باشید، پزشک انجام آزمایش غربالگری دیابت را برای شما تجویز می‌کند.
علائم دیابت بارداری در ماه ششم
همان طور که قبلا گفتیم شروع بیماری دیابت بارداری در اکثر مواقع در ماه ششم و هفتم بارداری است.
اما مهم ترین علائم دیابت بارداری در ماه ششم چیست؟ در این ماه بعضی از علائم رایج دیابت مثل تکرر ادرار، خستگی و کسالت، احساس تهوع و مشکلات معده مشاهده می‌شود.
علائم دیابت بارداری در ماه هفتم
در هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری یعنی در ماه هفتم بیشترین موارد ابتلا به دیابت بارداری مشاهده می‌شود. علائم دیابت بارداری در ماه هفتم علاوه بر موارد قبلی شامل مواردی مثل تشنگی غیر معمول، تاری دید و عفونت های مختلف می‌شود.
با این وجود نباید تنها به علائم اکتفا کرد چرا که در موارد بسیاری علایمی ایجاد نشده و یا با علائم بارداری اشتباه گرفته شده است. به همین علت غربالگری دیابت برای همه زنان باردار در ماه هفتم بارداری انجام می‌شود.
علائم دیابت بارداری در جنین
از مهم ترین علائم دیابت بارداری در جنین، وزن بالای جنین در هنگام تولد است. افزایش وزن جنین بیشتر از حد طبیعی بر اثر دیابت بارداری، منجر به دشواری زایمان و در مواردی باعث زایمان سزارین اجباری می‌شود.
همچنین دیابت بارداری ممکن است روی عملکرد جفت تاثیر بگذارد و حرکات جنین کند یا بیشتر شود. چنین مواردی را باید با پزشک درمیان بگذارید. به علاوه ممکن است جنین در ابتدای تولد دچار هیپوگلیسمی یا همان کاهش قند خون شود.
اما اگر بیماری دیابت بارداری اگر در زمان مشخص تشخیص داده نشود و برای آن برنامه درمانی را آغاز نکنند می‌تواند باعث عوارضی برای مادر و جنین شود. زایمان زودرس و خطر مرگ نوزاد در هنگام تولد مهم ترین عوارض دیابت بارداری درمان نشده هستند.
علائم دیابت بارداری در کودکان
اگرچه اکثر مادران مبتلا به دیابت بارداری نوزادان سالمی را به دنیا می‌آورند اما گاهی مشکلاتی برای کودک ایجاد می‌شود. یکی از عوارض و علائم دیابت بارداری در کودکان، زردی پوست و چشم بعد از تولد نوزاد است. همچنین این کودکان در معرض ابتلای بیشتر به دیابت، چاقی و افزایش وزن در سال های آینده هستند.
برای پیشگیری از این موارد باید به تغذیه کودک و فعالیت های بدنی منظم او توجه ویژه ای داشته باشید.
سخن پایانی
علائم دیابت بارداری شباهت زیادی به علائم دیگر انواع دیابت دارد. همچنین علائم اولیه آن ممکن است از علائم بارداری قابل تفکیک نباشد. به همین علت غربالگری دیابت یکی از آزمایشات اصلی دوران بارداری است که در طی هفده های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می‌شود.
علائم اولیه دیابت بارداری تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار و احساس بیماری و کسالت است، بنابراین در صورتی که باردار هستید و این علائم را دارید بهتر است در اولین فرصت با پزشک خود درباره این علائم صحبت کنید.
سوالات متداول
اگر زن باردار مبتلا به دیابت باشد آیا نوزادش پس از تولد دیابت دارد؟
لزوما دیابت بارداری منجر ابتلای نوزاد به دیابت نمی‌شود و این نوزادان سالم متولد می‌شوند، اما احتمال ابتلای آن ها به این بیماری بالاست و باید این موضوع را در نظر داشته باشند.
ممکن است فردی به دیابت بارداری مبتلا باشد و علائمی نداشته باشد؟
در واقع اکثر زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری متوجه بیماری خود می‌شود و گاهی متعجب هستند چرا که علائم خاصی نداشته اند.
آیا علائم دیابت بارداری با دیگر انواع دیابت متفاوت است؟
اکثر علائم دیابت بارداری مشابه دیابت معمولی است و تفاوتی ندارند به گز اینکه این بیماری می‌تواند در زنان باردار بدون علامت هم باشد.
دیابت بارداری می‌تواند باعث زایمان زودرس شود؟
اگر علائم دیابت بارداری کنترل شود معمولا دوران بارداری به صورت کامل طی می‌شود اما اگر عوارضی مثل فشار خون بالا یا افزایش بیش از حد وزن جنین ایجاد شود، زایمان زودتر از حد معمول انجام می‌شود.