افراد دیابتی چه مقدار کربوهیدرات بخورند؟

انواع کربوهیدرات

کربوهیدارت ها سه نوعند: قند، فیبر و نشاسته

کربوهیدرات های ساده از مونوساکارید یا دی ساکارید تشکیل شده اند. شکر یکی از کربوهیدرات های ساده است که به صورت طبیعی در مواد غذایی و نوشیدنی هایی مانند میوه ها، آبمیوه ها، عسل و لبنیات وجود دارد. علاوه بر این به محصولات فرآوری شده نیز اضافه می شود.

فیبر و نشاسته از کربوهیدرات های پیچیده هستند و حداقل سه مولکول قند دارند. بدن برای تجزیه نشاسته به نسبت شکر به زمان بیشتری نیازمند است. سیب زمینی، حبوبات، نان، پاستای تهیه شده از غلات کامل و ذرت دارای نشاسته هستند.

فیبر موجود در مواد غذایی، غیر قابل هضم است. مواد غذایی مانند میوه ها، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و آجیل دارای فیبر هستند. فیبرها از کربوهیدرات هایی هستند که برخلاف قند ها و نشاسته قند خون را بالا نمی برند و حتی می توانند باعث کاهش آن شوند.

بعضی از مواد غذایی و نوشیدنی ها بیشتر از یک نوع کربوهیدرات دارند، برنج یکی از نمونه های بارز است.

چگونگی تاثیر غذا بر سطح قند

علاوه بر ورزش، استرس و بیماری، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر سطح قند خون، نوع تغذیه می باشد.

کربوهیدرات ها بیشترین تاثیر را بر سطح قند خون دارند، زیرا بدن تمام کربوهیدرات های قابل هضم، چه کربوهیدرات های مواد غذایی بدون فرآوری مانند میوه ها و سبزیجات و چه کربوهیدرات های تصفیه شده ای مثل کیک و نان سفید را به قند تجزیه می کند و  این قند از دستگاه گوارش وارد جریان خون می شود.

با مصرف غذاهای پرکربوهیدرات توسط افراد دیابتی، سطح قند خون بالا می رود و این رفتار باعث می شود برای کنترل قند خون نیاز به دوزهای بالای انسولین یا داروهای دیابت باشد.

به دلیل این که در دیابت نوع 1، بدن قادر به تولید انسولین نیست، افراد مبتلا چندین بار در طول روز و بدون در نظر گرفتن تغذیه، نیاز به  تزریق انسولین دارند. البته کاهش مصرف کربوهیدرات می تواند به میزان قابل توجهی دوز انسولین تزریقی را در زمان غذا کاهش دهد.

میزان مصرف کربوهیدرات در دیابت

افراد مختلف برای مدیریت قند خون در شرایط دیابت، به میزان کربوهیدرات متفاوتی نیازمند هستند. در گذشته انجمن دیابت آمریکا به افراد مبتلا به دیابت توصیه می کرد، حدود 45 درصد از کالری را با مصرف کربوهیدرات تامین شود. اما اکنون یک رویکرد فردی را توصیه می نماید که میزان مصرف کربوهیدرات را با توجه به ترجیحات غذایی و اهداف متابولیکی تعیین می کند.

افراد آمریکایی در رژیم معمول خود حدود 2200 کالری انرژی دریافت می کنند که نصف آن از کربوهیدرات ها تامین می شود، این میزان معادل 275 گرم کربوهیدرات در روز می باشد.

احتمالاً کاهش مصرف کربوهیدرات به زیر 50 گرم در روز، بیشترین تاثیر را برقند خون دارد و در کاهش نیاز به انسولین یا داروهای دیابت یا حتی حذف آن ها موثر می باشد. این محدودیت به معنی کاهش کربوهیدرات به 9 تا 10 درصد کالری روزانه در یک رژیم غذایی است که بین 2000 تا 2200 کالری روزانه تامین می کند.

برخی اوقات متخصصان توصیه می کنند برای اندازه گیری میزان کربوهیدرات، به جای کل کربوهیدرات مصرفی، تمرکز بر روی کربوهیدرات خالص باشد. منظور از کربوهیدرات خالص، کربوهیدرات کل منهای فیبر بر حسب گرم است .

همچنین افراد دیابتی می توانند از رژیم های غذایی که میزان مصرف کربوهیدرات را تا 26 درصد نیاز روزانه در نظر می گیرد، پیروی کنند. افرادی که رژیم هایی با میزان 2000 تا 2200 کالری روزانه را دنبال می کنند، کربوهیدرات مصرفیشان باید 130 تا 143 گرم باشد.

 با توجه به رابطه مستقیم مصرف کربوهیدرات و افزایش قند خون، کاهش مصرف کربوهیدرات به هر میزان، به بهبود مدیریت دیابت کمک خواهد کرد. می توانید برای تعیین میزان کربوهیدرات ایمن و مفید، آزمایش و ارزیابی کنید تا متوجه شوید چه چیزی برای شما بهتر است.

برای مثال، اگر از رژیم غذایی پیروی می کنید که روزانه 250 گرم کربوهیدرات مصرف می کنید، با کاهش این رقم به 150 گرم باید شاهد کاهش قابل ملاحظه ای در سطح قند خون بعد از غذا باشید.

تعیین میزان بهینه کربوهیدرات در افراد دیابتی

افراد دیابتی برای تعیین میزان بهینه کربوهیدرات، باید قند خون خود را قبل از غذا و 1 تا 2 ساعت بعد از غذا و با استفاده از دستگاه گلوکز سنج، اندازه بگیرند.

حداکثر میزان قند خون 2 ساعت بعد از غذا بایستی 180 میلی گرم در دسی لیتر یا 10 میلی مول در لیتر باشد تا آسیبی به عروق خونی و اعصاب وارد نشود. ولی شما می توانید هدف های پایین تر از این میزان را نیز داشته باشید و برای رسیدن به میزان قند خون هدف خود، ممکن است نیاز به محدودیت مصرف کربوهیدرات به 10، 15 یا 25 گرم در هر وعده غذایی داشته باشید. اگر متوجه شده اید که در ساعات خاصی از روز قند خونتان بیشتر افزایش می یابد می توانید میزان کربوهیدرات رژیم دیابت خود را در وعده شام کمتر از صبحانه و ناهار در نظر بگیرید. 

به صورت یک قانون کلی، با کاهش مصرف کربوهیدرات، کمتر شاهد افزایش قند خون خواهید بود و به انسولین یا داروهای دیابت کمتری نیاز پیدا خواهید کرد تا سطح قند خونتان به محدوده نرمال برگردد.

البته برای تعیین دقیق میزان کربوهیدرات مناسب برای افراد دیابتی که انسولین یا داروهای دیابت مصرف می کنند باید یک متخصص تغذیه محدوده نرمال را برای کاهش تشخیص دهد.