دیابت نوعی بیماری مزمن و رایج است که در اثر بالا رفتن قند خون در طولانی مدت به وجود می آید. بالا رفتن قند خون می تواند علائم خفیفی داشته باشد که شناختن آنها به تشخیص بیماری دیابت کمک می کند. در صورت مشاهده این علائم اولیه و تحت نظر گرفتن بیماری، می توان از عوارض جدی دیابت از جمله بیماری های قلبی، نارسایی قلبی و آسیب عصبی جلوگیری کرد. در ادامه با این علائم و نحوه تشخیص دیابت بدون آزمایش آشنا می شوید.
علائم اولیه دیابت
بیشتر علائم بیماری دیابت با پیشرفت بیماری بروز می کنند. علائم اولیه دیابت نوع دو خفیف هستند و بیشتر افراد تا زمانی که عوارض شدیدتری را تجربه کنند، متوجه آنها نمی شوند. در ادامه به برخی از این علائم می پردازیم.
احساس گرسنگی بیشتر و ضعف
احساس گرسنگی بیشتر یکی از علائم اولیه دیابت نوع یک و نوع دو است. در حالت طبیعی، بدن غذاهای مصرفی را برای تبدیل به انرژی در سلول ها، به شکل گلوکز تجزیه می کند. سلول های برای دریافت گلوکز به انسولین نیاز دارند. در بیماری دیابت، دو حالت مختلف در فرایند ساخت انسولین وجود دارد؛ در حالت اول انسولین ساخته نمی شود و در سایر موارد، انسولین ساخته شده اثربخشی ندارد؛ که به آن مقاومت به انسولین گفته می شود.
وقتی انسولین کافی ساخته نشود یا سلول ها در برابر انسولین مقاومت داشته باشند، گلوکز وارد آنها نمی شود. این فرایند دلیل اصلی افت انرژی و ضعف در افراد مبتلا به دیابت است. افزایش اشتها برای تامین انرژی و ضعف، می توانند از نشانه های دیابت باشد.
تکرر ادرار
تکرر ادرار از علائم رایج دیابت به شمار می رود. در حالت طبیعی، گلوکز در حال عبور از کلیه ها دوباره جذب بدن می شود. در بیماری دیابت که قند خون از میزان نرمال بالاتر است، کلیه ها توانایی بازجذب گلوکز مازاد را از دست می دهند. به همین دلیل مواد زائد بیشتری باید از طریق ادرار دفع شوند. در نتیجه از دست رفتن آب بدن، تشنگی هم افزایش می یابد. عطش شدید یکی دیگر از علائم اولیه دیابت است.
خشکی دهان و خارش پوست
به طور کلی بیماری دیابت باعث کم آبی بدن می شود چراکه مایعات زیادی به دلیل قند خون بالا از دست می رود. با کم آبی بدن، علائمی از جمله خشکی دهان و پوست بروز می کنند. خشکی پوست معمولا با خارش شدید همراه است.
تاری دید
تاری دید یکی دیگر از عوارض کم آب یا دهیدراته شدن بدن در اثر بیماری دیابت است. با بر هم خوردن تعادل مایعات، عدسی های چشم ها ملتهب می شوند. تغییر شکل عدسی باعث تار شدن دید می شود. قند خون بالا به مرور زمان به شبکیه چشم و اعصابی که نقش مهمی در بینایی دارند، آسیب می زند. تغییر ناگهانی در دید هم می تواند به علت افت قند خون باشد. دیابت همچنین ریسک ابتلا به سایر بیماری های بینایی از جمله آب سیاه یا گلوکوم را افزایش می دهد.
از کجا بدانیم دیابت داریم؟
علائم دیابت ممکن است در طی سال ها شکل بگیرند و بروز کنند. به همین دلیل نشانه های خطر بالا رفتن قند خون در دیابت نوع دو خفیف اند. برخی از این نشانه ها عبارتند از:
- عفونت های مکرر
- بی حسی یا خواب رفتن دست و پا
- عطش
- تکرر ادرار
- زخم هایی که دیر التیام پیدا می کنند
- گرسنگی، ضعف و کمبود انرژی
- تاری دید
مهم ترین علائم دیابت
گاهی نشانه های اولیه هایپرگلیسمی یا قند خون بالا، تشدید می شوند و افراد در معرض ابتلا به برخی بیماری ها قرار می گیرند. این بیماری ها عوارض مهم دیابت هستند که باید جدی گرفته شوند. در ادامه با این عوارض آشنا می شوید.
عفونت ها و سرکوب سیستم ایمنی
قند خون بالا می تواند باعث ایجاد اختلال در کارکرد سیستم ایمنی شود. افراد مبتلا به دیابت نوع دو در معرض ابتلا به بیماری های عفونی قرار می گیرند. به همین دلیل ابتلا به عفونت های قارچی در افراد مبتلا به دیابت رایج است. تحقیقات ثابت کرده اند افراد دیابتی بیشتر در ریسک ابتلا به برفک دهان، نوعی بیماری قارچی، قرار دارند. از این رو هرگونه بیماری نقص ایمنی مکرر می تواند ناشی از دیابت باشد.
نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی دیابتی مجموعه ای از آسیب های عصبی مرتبط به بیماری دیابت است که یکی از عوارض احتمالی خطرناک این بیماری محسوب می شود. علائم اولیه نوروپاتی دیابتی شامل بی حسی، درد یا ضعف در دست و پا می شوند. با پیشرفت آسیب عصبی، فرد درد دست و پا را حس نمی کند. این بی حسی، ریسک ابتلا به زخم پای دیابتی را افزایش می دهد. زخم پای دیابتی به دلیل عدم درک درد و آسیب دیدن پا به دلیل بریدگی ها، فشار یا حرارت به وجود می آید.
التیام پیدا نکردن زخم ها
قند خون بالا در صورتی که مزمن باشد به رگ ها و اعصاب بدن آسیب وارد می کند، که باعث اختلال در خونرسانی می شود. در نتیجه، التیام زخم ها و بریدگی های کوچک یا سطی می تواند هفته ها و ماه ها طول بکشد. داشتن زخم های باز ریسک ابتلا به عفونت را افزایش می دهد.
ست که یکی از عوارض احتمالی خطرناک این بیماری محسوب می شود. علائم اولیه نوروپاتی دیابتی شامل بی حسی، درد یا ضعف در دست و پا می شوند. با پیشرفت آسیب عصبی، فرد درد دست و پا را حس نمی کند. این بی حسی، ریسک ابتلا به زخم پای دیابتی را افزایش می دهد. زخم پای دیابتی به دلیل عدم درک درد و آسیب دیدن پا به دلیل بریدگی ها، فشار یا حرارت به وجود می آید.
تیره شدن پوست
از عوارض بالا رفتن قند خون، می توان به نوعی اختلال پوستی به نام آکانتوز نیگریکانس (Acanthosis nigricans) اشاره کرد. مهم ترین نشانه این بیماری تیره شدن پوست در محل چین خوردگی پوست، زیربغل، گردن و کشاله ران است.
ده نشانه قند خون
ده نشانه قند خون که باید به عنوان هشدار بیماری دیابت جدی گرفته شوند عبارتند از:
- ضعف و بی حالی
- تکرر ادرار
- تشنگی شدید
- گرسنگی زیاد
- تاری دید
- التیام پیدا نکردن زخم ها و جراحت ها
- عفونت های قارچی
- خارش پوست
- تیرگی پوست
- بی حسی، درد یا خواب رفتن دست و پا
تشخیص خانگی دیابت
تشخیص قطعی دیابت نیازمند انجام آزمایش قند خون و بررسی میزان گلوکز خون است. همچنین علائم دیابت در مراحل اولیه می توانند غیرقابل توجه باشند؛ به همین دلیل اقدام برای انجام آزمایش ضروری است. دیابت نشانه های اولیه ای دارد که در صورت تجربه برخی از آنها، می توان به میزان قند خون بالا پی برد. برای مثال افت انرژی، ضعف و گرسنگی، کاهش وزن بدون قصد، تشنگی شدید و کم آبی بدن، عفونت های مکرر و تغییر دید ناشی، از قند خون بالا هستند.
تشخیص دیابت بدون آزمایش
برای تشخیص دیابت بدون آزمایش و در خانه، می توانید از دستگاه سنجش قند خون خانگی یا گلوکومتر استفاده کنید. این دستگاه در هر زمان و مکانی برای بررسی میزان قند خون قابل استفاده است. برای انجام این تست، باید با استفاده از سوزن لنست روی انگشت خود ضربه بزنید تا مقدار خون کافی خارج شود. با قرار دادن نمونه خون روی نوار تست قند خون، مقدار گلوکز خون اندازه گیری می شود.
از کجا بفهمیم دیابت نوع یک داریم؟
دیابت نوع یک معمولا در سنین کودکی و نوجوانی بروز می کند. با این وجود امکان تشخیص دیابت نوع یک در هر سنی وجود دارد. علائم دیابت نوع یک و دیابت نوع دو مشابه اند و عوارض یکسانی به همراه دارند. این نشانه ها شامل تاری دید، تکرر ادرار، کاهش وزن غیرمنتظره، تشنگی شدید، عفونت های مکرر و التیام پیدا نکردن زخم ها می شود.
از کجا بفهمیم دیابت نوع دو داریم؟
دیابت نوع دو روی عمکرد ارگان های بدن تاثیر می گذارد. در بسیاری از موارد، افراد از طریق آسیب هایی که قند خون بالا به سایر سیستم های بدن وارد می کند، از وجود بیماری اطلاع می یابند؛ چراکه سایر نشانه های بیماری خفیف و غیرقابل توجه هستند.
برخی از عوارضی که می تواند نشان دهنده دیابت باشند عبارتند از مشکلات بینایی و تاری دید، عفونت و خارش پوست، زخم شدن پاها، تشنگی و خشکی دهان، اختلالات کلیوی، بوی بدن دهان و بی حسی دست و پا.
سخن پایانی
علائم اولیه بیماری دیابت نوع دو شامل ضعف، گرسنگی بیشتر، تکرر ادرار، عطش، مشکلات بینایی و عفونت های قارچی می شود. در صورتی که با هر یک از این نشانه ها مواجه شدید برای انجام آزمایش قند خون اقدام کنید. تشخیص به موقع دیابت نوع دو، ریسک ابتلا به عوارض خطرناک دیابت را کاهش می دهد و باعث بهبود کیفیت زندگی فرد می شود.
سوالات متداول
رایج ترین علائم دیابت کدام اند؟
انجام آزمایش قند خون در خانه با استفاده از دستگاه گلوکومتر، راهی قابل اطمینان برای سنجیدن گلوکز خون است. همچنین در صورت مشاهده علائمی مثل تکرر ادرار، ضعف و بی حالی، عطش و تاری دید، برای انجام آزمایش قند خون اقدام کنید.
چطور بفهمیم که دیابت داریم؟
انجام آزمایش قند خون در خانه با استفاده از دستگاه گلوکومتر، راهی قابل اطمینان برای سنجیدن گلوکز خون است. همچنین در صورت مشاهده علائمی مثل تکرر ادرار، ضعف و بی حالی، عطش و تاری دید، برای انجام آزمایش قند خون اقدام کنید.
منابع:
