دیابت به وضعیتی اطلاق می شود که در آن بدن قادر به تولید انسولین کافی یا استفاده درست از آن نمی باشد. رژیم غذایی مناسب دیابت، نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از عوارض آن دارد. انسولین برای تنظیم سطح قند خون و استفاده از قند به عنوان سوخت سلول ها مورد نیاز است و بدن بدون انسولین، قادر نخواهد بود گلوکزی که از کربوهیدرات های مواد غذایی وارد بدن می شود را پردازش کند.
به مرور زمان افزایش سطح قند خون در بدن، باعث آسیب اندام های بدن در جریان گردش خون خواهد شد. همچنین سلول های بدن انرژی کافی دریافت نخواهند کرد، زیرا برای هدایت گلوکز به سلول ها، بدن نیازمند انسولین است.
پیروی از رژیم غذایی سالم، برای مدیریت قند خون ضروری است. پس از تشخیص دیابت، افراد بایستی رژیم غذایی خود را تغییر دهند. شاید کمی سخت به نظر برسد، اما همین افراد می توانند غذاهای مورد علاقه خود را که شاید جزء غذاهای ناسالم طبقه بندی می شوند را هر از چند گاهی و در حد اعتدال با رعایت نکات رژیم غذایی مخصوص دیابت مصرف نمایند.
غذاهای ناسالم عمدتا دارای کالری بالا هستند. چربی، قند، نمک و کربوهیدرات های تصفیه شده زیادی دارند و از لحاظ مواد مغذی مفید مانند مواد معدنی، فیبر و ویتامین ها فقیر هستند.
غذاهای ناسالم همان فست فودها، غذاهای فوق فرآوری شده و میان وعده های کارخانه ای هستند. همه افراد و به خصوص دیابتی ها باید مصرف این نوع غذاها را کاهش دهند.
تاثیر مصرف غذاهای ناسالم بر دیابت
_1648975623.jpg)
اثرات منفی غذاهای ناسالم بر دیابت به شرح زیر است:
- افزایش ناگهانی قند خون: غذاهای فوق فرآوری شده به علت کالری بالا و میزان کم ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر به سرعت در بدن هضم و جذب می شوند و باعث افزایش ناگهانی قند خون می شوند.
- اندازه وعده نامناسب: غذاهای ناسالم دارای حجم زیادی هستند و اغلب سیر کننده هم نمی باشند. بنابراین این دو عامل می تواند باعث ترغیب افراد به سمت غذاهای ناسالم شود. افراد دیابتی با تاثیر منفی از این امر دچار افزایش قند خون و افزایش وزن خواهند شد.
- افزایش وزن: غذاهای ناسالم دارای کیفیت پایینی از مواد مغذی هستند و می توانند افراد را به سمت پر خوری سوق دهند و زمینه اضافه وزن شوند. وزن بالا و چربی بدن، عوامل اصلی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند و 90 تا 95 درصد احتمال دیابت را بالا می برند.
- افزایش فشار خون: سدیم یا نمک بالای غذاهای ناسالم می تواند فشار خون فرد را بالا ببرد . فشار خون بالا با بیماری دیابت نوع 2، رابطه مستقیم دارد.
- افزایش سطح تری گلیسیرید: چربی های ترانس و اشباع شده که به مقادیر فراوان در غذاهای ناسالم یافت می شود می تواند سطح تری گلیسرید خون را بالا ببرد و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد.
همچنین مصرف مداوم غذاهای ناسالم به همان اندازه که باعث آسیب در افراد دیابتی است، در دیگر افراد نیز می تواند سبب آسیب به کلیه ها شود و نیز همانند افراد دیابتی، افزایش سطح قند خون را به همراه داشته باشد.
افراد دیابتی بیشتر از دیگر افراد در معرض آسیب های کلیوی هستند و مصرف زیاد غذاهای ناسالم در رژیم غذایی آن ها بیشتر مشکل ساز خواهد بود.
تاثیر چربی های اشباع و ترانس بر دیابت
روغن زیتون، انواع آجیل، دانه ها و همچنین آووکادو همگی از چربی های مفید هستند.
انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند برای کاهش خطر بیماری قلبی که از عوارض دیابت می باشد بایستی مصرف چربی های ترانس و اشباع کاهش یابد. مصرف چربی های ترانس و اشباع شده موجب افزایش سطح کلسترول و تری گلیسرید خون فرد می شود. توصیه های بهداشتی، میزان مصرف این نوع چربی ها را کمتر از 10 درصد کالری دریافتی روزانه یک فرد در نظر می گیرند.
به عنوان مثال اگر فردی میزان کالری دریافتی از رژیم غذایی را روزانه 1800 کالری در نظر بگیرد می تواند 20 گرم چربی اشباع در روز مصرف نماید. اگر کسی عادت به مصرف غذاهای ناسالم داشته باشد این محدودیت سخت خواهد بود.
منابع چربی های اشباع کدامند؟
- محصولات لبنی مانند کره، خامه، بستنی، پنیر، شیر کامل و خامه ترش
- پوست مرغ و بوقلمون
- شکلات
- هات داگ
- گوشت چرخ کرده
- روغن پالم
مطالعات نشان می دهند مصرف چربی های ترانس ممکن است باعث مقاومت به انسولین شود و خطر ابتلا به دیابت را بالا ببرد. البته برای تایید این اثر تحقیقات بیشتری نیاز است.
منابع چربی های ترانس کدامند؟
- کراکر
- چیپس
- بیسکویت
- فست فودها مانند سیب زمینی سرخ شده
- روغن های هیدروژنه یا نیمه هیدروژنه
- مارگارین
- کلوچه
- کیک
- چربی هایی که در دمای اتاق جامد هستند.
در مورد بررسی برچسب محصولات غذایی از لحاظ میزان چربی ترانس، به یاد داشته باشد که تولید کنندگان محصولات غذایی می توانند در صورتی که محصولی 0.5 گرم چربی ترانس داشته باشد آن را صفر قید کنند.
_1648975920.jpg)
تاثیر کربوهیدرات ها بر دیابت
برای مدیریت بهتر دیابت، درک نوع و میزان کربوهیدرات اهمیت دارد. افراد مبتلا به دیابت باید برای کنترل قند خون، سطح انسولین در بدن را با مصرف کربوهیدرات متعادل نمایند. غذاهای ناسالم حاوی کربوهیدرات هایی هستند که می تواند باعث افزایش سریع سطح قند خون شود. زیرا کربوهیدرات مصرفی در این غذاها به دلیل تصفیه شدن فاقد فیبر و مواد مغذی هستند و هضم آسانی دارند.
میزان و نوع کربوهیدرات مورد نیاز افراد دیابتی به عواملی چون وزن، قد، میزان فعالیت و داروهای مصرفی دارد. متخصص تغذیه می تواند میزان مناسب کربوهیدرات هر فرد را مشخص نماید.
بخوانید : افراد دیابتی چه مقدار کربوهیدرات بخورند؟
_1648976115.jpg)
13 نکته برای انتخاب فست فود سالم تر برای افراد دیابتی
فست فودهای سالم برای دیابت به شرط رعایت نکات زیر قابل تهیه و سفارش هستند:
- هنگام سفارش می توانید بدون ترس و خجالت بخواهید برخی از مواد غذایی را حذف کنند یا با مواد غذایی سالم تر جایگزین نمایند.
حجم کمتری سفارش دهید، سس ها را می توانید حذف کنید و برای شروع و به جای غذای اصلی سفارش سالاد و یا یک پیش غذا را داشته باشید.
- وعده های بزرگ و لوکس رستوران های بزرگ دارای کالری، چربی و قند بالایی هستند و افراد دیابتی باید از آن ها خودداری کنند.
- وعده های غذایی بدون سس را انتخاب کنید یا از سس خردل و سس های بدون چربی که سالم تر هستند استفاده کنید. سس هایی مثل کچاپ حاوی قند بالایی است و مصرف آن برای افراد دیابتی توصیه نمی شود.
- یک وعده غذایی که بر پایه سالاد یا سبزیجات باشد عالی است. در کنار آن ماهی، مرغ کبابی، توفو و لوبیا انتخاب های خوبی هستند. سس کم چرب هم می تواند چاشنی خوبی باشد.
- برگر بدون پنیر با سالاد نیز یک انتخاب خوب از فست فودهای سالم برای دیابت است.
- همبرگری که فقط یک تکه نان داشته باشد یا به جای نان از سبزیجات استفاده شده باشد را می توانید سفارش دهید.
- به جای چیپس و سیب زمینی سرخ شده می توانید سالاد، سبزیجات خام یا میوه های تازه را انتخاب کنید.
- هنگام سفارش، پیتزا با خمیر آرد گندم کامل و از پیتزای سبزیجات با پنیر کم یا بدون پنیر انتخاب های سالم تری هستند. قبل از مصرف پیتزا می توانید برای جلوگیری از پرخوری کمی سالاد میل کنید.
- به جای سفارش ماهی و مرغ سوخاری و سرخ شده، انواع کبابی و آب پز را جایگزین کنید.
- سالاد سبزیجات غیرنشاسته ای مانند سبزیجات برگ دار، هویج، فلفل دلمه ای، بروکلی و خیار را انتخاب کنید. چربی های سالم هم شامل روغن زیتون، آجیل، دانه ها و آووکادو است. سفارش پنیر و غذاهای حاوی مایونز هم باید کاهش یابد یا حذف شود.
- نوشابه ها، آبمیوه ها و اسموتی ها می توانند قند خون را به شدت بالا ببرند. آب ساده یا آب گاز دار سفارش دهید.
- اندازه وعده های سالم را بیابید و هنگام سرو غذا در رستوران ها آن ها را در نظر بگیرید. به عنوان مثال یک مشت گره کرده تقریبا برابر با یک پیمانه (فنجان) است.
- از روش بشقاب استفاده کنید یعنی نصف بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته ای، یک چهارم را با گوشت بدون چربی، توفو، ماهی یا لوبیا و یک چهارم باقیمانده را با غلات کامل پر کنید. یک تکه میوه و یک فنجان شیر کم چرب هم می توانید اضافه کنید. در روش بشقاب، یک ظرف با قطر حدود 9 اینج مد نظر است.