قند خون یکی از مهم ترین شاخص های سلامتی است و تشخیص به موقع بالا یا پایین بودن آن، اهمیت زیادی دارد. آیا می‌دانید علائم قند بالا در زنان چیست؟ چه زمانی بالا بودن قند خون خطرناک است؟ با این مقاله همراه باشید تا با قند خون بالا در زنان و علائم آن به خوبی آشنا شوید.
قند خون چیست؟
قند یا گلوکز خون از مواد غذایی که می‌خوریم جذب می‌شود. بدن کربوهیدرات ها را تجزیه و به شکل گلوکز وارد خون می‌کند. سپس هورمونی به نام انسولین، این گلوکز را به قسمت های مختلف بدن منتقل می‌کند. در واقع قند خون انرژی مورد نیاز اندام ها و عضلات را تامین می‌کند.
قند خون بالا
قند خون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که گلوکز زیادی در خون تجمع پیدا کند. اما علت آن چیست؟
تا زمانی که مراحل تجزیه،جذب و انتقال گلوکز به درستی جریان داشته باشد، سطح قند خون نرمال است. اما وقتی هورمون انسولین به مقدار کافی ترشح نشود و یا سلول ها نسبت به انسولین مقاوم شده باشند، گلوکز در خون افزایش پیدا می‌کند و به اصطلاح قند خون بالا می‌رود.
اولین علائم قند خون
با افزایش میزان گلوکز خون، علائمی در بدن احساس می‌شود که نوع و شدت آن ها در افراد مختلف متفاوت است.
از اولین علائم قند خون بالا، تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار است. همچنین به مرور علائم دیگری مثل تاری دید، گرسنگی های مکرر، خستگی و کاهش انرژی نیز دیده می‌شود.
با این حال دیده شده در بعضی افراد هیچ علائم اولیه ای از بیماری دیده نشده است و با افزایش بیشتر قند خون، علائم آن بروز پیدا کرده است.
علائم قند خون
شناخت علائم قند خون و تشخیص زودهنگام آن باعث می‌شود از شدت بیماری و عوارض بعدی آن پیشگیری شود. در ادامه اصلی ترین علایم قند خون را نام می‌بریم.
تشنگی مفرط
وقتی مقدار گلوکز خون افزایش پیدا می‌کند، گلوکز اضافی از راه ادرار دفع می‌شود. این کار باعث می‌شود تا بدن مایعات زیادی را از دست دهد. در نتیجه احساس تشنگی افزایش پیدا می‌کند تا مایعات از دست رفته جبران شود. تشنگی بیش از حد باعث کم آبی بدن و در نتیجه آن کاهش ادرار و افزایش قند خون می‌شود.
تکرر ادرار
تکرر ادرار به دنبال تشنگی مفرط ایجاد می‌شود. هر چه آب بیشتری مصرف شود، ادرار بیشتری نیز دفع می‌شود.
گرسنگی شدید
زمانی که قند خون بالا باشد، بدن انرژی کافی از غذا دریافت نمی‌کند. دستگاه گوارش ما غذاها را به گلوکز تبدیل می‌کند و بدن از آن به عنوان سوخت استفاده می‌کند. وقتی قند خون بالا باشد، این گلوکز به سلول ها نمی‌رسد و احساس گرسنگی افزایش می‌یابد.
احساس خستگی
وقتی انسولین گلوکز را به سلول ها منتقل نکند، سطح انرژی بدن افت می‌کند و افزایش تجمع گلوکز در خون باعث احساس خستگی و خواب آلودگی می‌شود.
کاهش وزن بدون دلیل
زمانی که کاهش وزن به علت تغییر در سبک زندگی یا رژیم غذایی نباشد، نشانه ای از بالارفتن قند خون است. اگر بدن نتواند از گلوکز انرژی دریافت کند، آن را از ماهیچه ها و چربی های بدن بدست می‌آورد و باعث کاهش وزن و لاغری می‌شود.
تاری دید
قند خون بالا باعث افزایش مایعات در چشم و همچنین تورم در بافت های آن می‌شود. به دنبال این تغییرات، شخص دچار تاری دید می‌شود. این تاری دید معمولا موقتی است و با نرمال شدن سطح قند خون برطرف می‌شود. اما قند خون بالا در طولانی مدت منجر به آسیب دائمی رگ های خونی چشم و دیگرآسیب های جبران ناپذیر می‌شود.
بی حسی و گزگز دست ها و پاها
وقتی گردش خون در بدن ضعیف باشد، دست ها و پاها دچار بی حسی و گزگز می‌شوند. تجمع گلوکز بیش از حد در خون نیز باعث کاهش گردش خون می‌شود. همچنین قند خون بالا باعث آسیب به اعصاب شده که بیشتر دست و پاها را درگیر می‌کند.
عفونت های مکرر
قند خون بالا باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شده و همچنین محیط مناسبی برای رشد بعضی از باکتری ها ایجاد می‌کند. در نتیجه قسمت های مختلف بدن دچار عفونت های مکرر می‌شوند.
مشکلات پوستی
گاهی قند خون بالا باعث به وجود آمدن مشکلات پوستی نیز می‌شود، از جمله خشکی پوست، خارش پوست، زخم هایی که دیر درمان می‌شوند و عفونت های پوستی.
تغییرات خلق و خو
درباره ارتباط تغییرات خلق وخو و افزایش قند خون شواهد کافی وجود ندارد اما در بعضی از موارد تغییرات خلقی به دنبال تغییرات در سطح قند خون دیده شده است.
چه زمانی می‌گوییم قند خون بالا رفته است؟
مقدار قند خون نرمال زمان ناشتا معمولا ۷۰ تا ۹۰ میلی گرم در دسی لیتر است. این عدد یک ساعت بعد ازصرف وعده غذایی به ۱۴۰ می‌رسد و دو ساعت بعد دوباره کاهش پیدا می‌مند. اما زمانی که مقدار قند خون ناشتا بین ۸۰ تا ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد و بعد از غذا به ۱۸۰ برسد، قند خون بالا رفته است.
علل بالا رفتن قند خون در زنان
علل بالارفتن قند خون در زنان موارد مختلفی هستند، مثل رژیم غذایی نامناسب و سرشار از مواد غذایی فرآوری شده، افزایش وزن و چاقی، فشار خون، دیابت نوع ۱ و ۲، دیابت بارداری، بعضی از بیماری و جراحی ها، عدم ورزش و فعالیت های بدنی و همچنین تاثیر بعضی از داروها مثل داروهای پیشگیری از بارداری.
رابطه بین دیابت و قند خون بالا
دیابت نوعی بیماری متابولیک است که باعث قند خون بالا می‌شود. زمانی که بدن به اندازه کافی هورمون انسولین تولید نکند و یا قادر نباشد تا به شکلی موثر از آن استفاده کند، میزان قند خون افزایش می‌یاید.
قند خون بالا در اثر دیابت اگر به درستی درمان و کنترل نشود عوارض مختلفی مثل آسیب چشم ها، کلیه و اعصاب را به دنبال دارد.
چند نوع دیابت وجود دارد
دیابت نوع ۱: در دیابت نوع ۱ که نوعی بیماری خودایمنی است، سیستم ایمنی به سلول های پانکراس که محل اصلی ساختن انسولین است، حمله می‌کند و آن ها را از بین می‌برد.
دیابت نوع ۲: دیابت نوع ۲ بسیار شایع تر از نوع قبلی ست و در آن، بدن نسبت به انسولین مقاوم شده است و در نتیجه گلوکز زیادی در خون تجمع پیدا می‌کند.
دیابت بارداری: علت ایجاد دیابت بارداری و افزایش قند خون، هورمون هایی ست که از جفت ترشح می‌شود و انسولین را مسدود می‌کند.
علائم دیابت در زنان
اغلب زنان و مردان مبتلا به دیابت، علائم یکسانی را تجربه می‌کنند. اما بعضی از علائم دیابت در زنان، منحصر به خود آن هاست. شناخت این علائم به تشخیص و درمان زودهنگام دیابت کمک می‌کند.
عفونت های کاندیدا
سطح بالای قند خون می‌تواند منجر به رشد قارچ شود. این قارچ ها باعث عفونت قارچی در دهان که برفک نام دارد، می‌شوند. به علاوه در زنان عفونت قارچی واژن را نیز به وجود می‌آورند.
عفونت های دستگاه ادراری
احتمال عفونت های مجاری ادرار در زنان مبتلا به دیابت بیشتر است. علت هم ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، به دلیل قند بالاست. این عفونت ها اگر درمان نشود باعث آسیب کلیه می‌شود.
خشکی واژن
این عارضه هم به دلیل افزایش قند خون و آسیب به رشته های عصبی در نواحی مختلف بدن، به وجود می‌آید.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
یکی دیگر از علائم قند بالا در زنان، تخمدان پلی کیستیک است. هنوزعامل قطعی در ایجاد تخمدان پلی کیستیک مشخص نیست اما بین آن و نوعی مقاومت به انسولین ارتباطی وجود دارد.در نتیجه این سندرم ممکن است یکی از علائم دیابت باشد و یا تخمدان پلی کیستیک عامل بالارفتن قند خون باشد.
اما علائم اولیه دیابت در زنان همان علائم رایج مثل تاری دید، حالت تهوع، تیرگی پوست و عفونت پوستی است.
علائم دیابت بارداری در زنان
دیابت بارداری با دو نوع دیگر دیابت متفاوت است. هورمون های بارداری در ساخت انسولین اختلال به وجود آورده و باعث افزایش قند خون می‌شوند. این دیابت معمولا در هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری رخ می‌دهد و با اتمام بارداری نیز از بین می‌رود.
علائم دیابت بارداری تاری دید، حالت تهوع و استفراغ، کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد،خستگی زیاد و افزایش ادرار هستند.
درمان دیابت در زنان
برای درمان دیابت در زنان با توجه به نوع آن، از روش های مختلفی استفاده می‌شود. اولین راه درمان های دارویی هستند که شامل انسولین و دیگر داروهای دیابت به شکل قرص یا تزریقی، است. علاوه بر روش دارویی، راه های دیگری نیز وجود دارد که به پایین آمدن سطح قند خون کمک می‌کند.
- ورزش: فعالیت های ورزشی می‌توانند در کاهش قند خون موثر باشند. ورزش باعث سوزانده شدن مقداری از گلوکزهای موجود در خون می‌شود.
- تغییرات رژیم غذایی: کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده، چرب و شیرین در رژیم غذایی به کاهش قند خون کمک زیادی می‌کند.
- نوشیدن آب: نوشیدن آب بیشتر در طول روز باعث می‌شود مقدار کلوکز بیشتری از طریق ادرار دفع شود. کم آبی بدن حتی نوع خفیف ان، برای فرد مبتلا به دیابت مضر است و سطح قند خون را افزایش می‌دهد.
ده نشانه قند خون بالا
ده نشانه قند خون بالا که به شما هشدار می‌دهند و نباید نادیده گرفته شوند این علائم هستند:
- افزایش تشنگی و گرسنگی
- تکرر ادرار
- خستگی مفرط
- تاری دید
- حالت تهوع
- زخم هایی که به آرامی بهبود پیدا می‌کنند
- تیره شدن پوست در نواحی مثل کشاله ران و پشت گردن
- عفونت های مکرر
- تحریک پذیری
- بی حس شدن و یا احساس گزگز در دست ها و پاها
علائم بالا رفتن ناگهانی قند خون
تغییرات ناگهانی میزان قند خون نگران کننده و خطرناک است،به ویژه در افراد مبتلا به دیابت، موضوعی جدی ست و باید کنترل شود. آشنایی با علائم بالا رفتن ناگهانی قند خون، به اقدام سریع در جهت پایین آوردن قند خون کمک می‌کند.
گیجی، ضعف، خشکی دهان، تکرر ادرار، تشنگی شدید و تاری دید علائمی هستند که نشان می‌دهند قند خون بالا رفته است. قند خون بالا اگر یکبار اتفاق بیافتد معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند اما نوسانات مکرر مقدار قند خون، عوارض جدی برای سلامتی در پی دارد.
عوارض قند خون بالا
بالا بودن قند خون به مدت طولانی و عدم کنترل و درمان آن منجر به عوارض مختلف و گاها جبران ناپذیر می‌شود. بیماری های قلبی، سکته، آسیب های عصبی، بیماری های کلیوی که در صورت درمان نشدن، فرد نیاز به دیالیز پیدا می‌کند، بیماری های چشم و یا از دست دادن بینایی، زخم هایی که ترمیم نمی‌شوند، از مهم ترین و جدی ترین عوارض قند بالا هستند.
سخن پایانی
کنترل و درمان قند خون بالا از اهمیت زیادی برخوردار است. شناخت و آشنایی بیشتر با علائم قند بالا در زنان، در تشخیص به موقع بیماری و پیشگیری از از عوارض جدی آن بسیار کمک کننده است. اگر هر کدام از علائم قند خون بالا را دارید، در اولین فرصت با پزشک مشورت کرده و آزمایش قند خون دهید تا از وضعیت سطح قند خون خود آگاه شوید.
سوالات متداول
علائم خطرناک قند خون بالا چیست؟
اگر قند خون بالا دیر تشخیص داده شود ممکن است باعث ایجاد علائمی مثل مشکلات بینایی، کلیوی، دهان و حتی ناراحتی های قلبی می‌شود.
آیا قند خون بالا درمان می‌شود؟
موضوع مهم در دیابت و بالا بودن قند خون، کنترل بیماری ست. مصرف درست داروها، تغذیه مناسب، کاهش وزن و ورزش همگی در کنترل بیماری و جلوگیری از عوارض آن موثر هستند.
آیا دیابت بارداری قابل درمان است؟
دیابت بارداری مختص دوران بارداری ست و پس از اتمام این دوران، از بین می‌رود. اما تشخبص به موقع و کنترل آن در طی هفته های آخر بارداری، اهمیت زیادی دارد تا آسیبی به جنین و مادر وارد نشود..
افراد مبتلا به دیابت چه زمانی به پزشک مراجعه کنند؟
اگر مبتلا به دیابت هستید و علائمی مثل اسهال و استفراغ، تعریق شدید، قند خون بالای ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و تاری دید دارید باید فورا با پزشک صحبت کنید.