صفحه اصلی > سبک زندگی : قرص متفورمین چیست؟ عوارض و مصرف آن برای کیست تخمدان و لاغری

قرص متفورمین چیست؟ عوارض و مصرف آن برای کیست تخمدان و لاغری

قرص متفورمین

فهرست مطالب

متفورمین نوعی داروی ژنریک است که برای تنظیم قند خون مصرف می شود. این دارو برای درمان دیابت نوع دو در بزرگسالان و نوجوانان بالای 10 سال مورد استفاده قرار می گیرد. درمان مقاومت به انسولین، تنبلی تخمدان و تنظیم چرخه قاعدگی، سایر خواص قرص متفورمین هستند.

 مصرف متفورمین می تواند عوارض خفیف تا خطرناک داشته باشد؛ به همین دلیل شناختن علائم آنها ضروری است. در این مقاله با انواع موارد استفاده و عوارض قرص متفورمین آشنا می شوید.

قرص متفورمین

متفورمین نوعی قرص برای درمان دیابت نوع دو و دیابت بارداری است. این دارو برای پیشگیری از ابتلا به دیابت در افرادی که بیشتر در معرض آن قرار دارند هم به کار برده می شود. متفورمین با تغییر نحوه استفاده از انسولین در خون، میزان قند خون را کاهش می دهد. سندروم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان یکی دیگر از موارد مصرف متفورمین است. 

متفورمین با پایین آوردن قند خون به درمان این سندروم کمک می کند. تنظیم چرخه قاعدگی و بهبود تخمک گذاری سایر نتایج متفورمین هستند.

قرص متفورمین برای چیست؟

قرص متفورمین برای چیست؟

مصرف متفورمین در کنار دنبال کردن رژیم غذایی سالم و روتین ورزشی، برای کنترل قند خون در دیابت نوع دو استفاده می شود. کنترل قند خون از بیماری های کلیوی، نابینایی عصبی، اختلالات عصبی و جنسی جلوگیری می کند.

درمان دیابت همچنین ریسک بیماری های قلبی و سکته را کاهش می دهد. در برخی موارد، متفورمین برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان تجویز می شود.

قرص متفورمین 500 برای چیست؟

متفورمین 500 میلی گرم برای تنظیم قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مورد استفاده قرار می گیرد. متفورمین جذب گلوکز در روده ها را و تولید گلوکز در کبد را کاهش می دهد؛ به این ترتیب حساسیت به انسولین را بالا می برد. دوز دارو با توجه به وضعیت بیماری، سابقه مصرف دارو و سایر داروهای مورد استفاده، تعیین می شود. معمولا برای کاهش احتمال بروز عوارض ، مصرف قرص از دوز کم شروع می شود و به مرور افزایش میابد.

قرص متفورمین چگونه مصرف شود؟

قرص متفورمین چگونه مصرف شود؟

بهترین زمان برای مصرف متفورمین شب ها به همراه یا بعد از غذا با یک لیوان آب است. احتمال بروز عوارض جانبی دارو در این زمان به حداقل می رسد. مصرف قرص متفورمین با معده خالی یا بدون غذا توصیه نمی شود؛ چراکه ریسک بروز علائم گوارشی از جمله حالت تهوع، شکم درد و استفراغ را بالا می برد.

قرص دیابت متفورمین

قرص دیابت متفورمین

قرص متفورمین اغلب اولین قرص تجویزی برای درمان دیابت نوع دو است. این قرص از روش های مختلفی باعث پایین آمدن قند خون می شود. کاهش تولید گلوکز در کبد یکی از تاثیرات این قرص محسوب می شود.

با مصرف متفورمین، مقاومت به انسولین کاهش پیدا می کند. به این ترتیب عضلات بهتر از انسولین استفاده می کنند و گلوکز از جریان خون به ماهیچه ها منتقل می شود. در نهایت، متفورمین با تاثیر روی روده، منجر به کاهش جذب گلوکز از غذاها می شود.

عوارض قرص متفورمین

عوارض قرص متفورمین

مصرف متفورمین می تواند عوارض خفیف یا جدی به وجود آورد. برخی از رایج ترین عوارض متفورمین عبارتند از:

  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • اسهال
  • شکم درد و سوزش سر دل
  • از دست دادن اشتها
  • مزه بد دهان

کمبود ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 یکی از عوارض مصرف متفورمین در طولانی مدت است. علائمی مثل احساس خستگی و کمبود انرژی، ضعف عضلانی، قرمز یا زخم شدن زبان و تاری دید از نشانه های کمبود ویتامین B12 به شمار می روند. افراد مبتلا به کمبود ویتامین B12 اغلب دچار زردی یا یرقان می شود. استفاده از مکمل های ویتامین B12 به درمان این علائم کمک می کند.

قند خون پایین

مصرف متفورمین به تنهایی معمولا منجر به قند خون پایین یا هیپوگلیسمی نمی شود. اما در صورتی که با سایر داروهای دیابت، از جمله انسولین یا گلی کلازید استفاده شود، قند خون را به مقدار خطرناکی کاهش می دهد.

علائم اولیه قند خون پایین عبارتند از: گرسنگی دائمی، لرزش و ضعف، عرق کردن و عدم تمرکز. برای پرهیز از هیپوگلیسمی، ضروری است وعده های غذایی منظم داشته باشید.

عوارض خطرناک متفورمین

عوارض خطرناک متفورمین

پایین آمدن قند خون و کاهش جذب ویتامین B12 از عوارض مصرف متفورمین در دراز مدت هستند. کمبود ویتامین B12 باعث کاهش گلبول های قرمز خون و درنتیجه کم خونی می شود. در ادامه به عوارض جدی مصرف متفورمین می پردازیم.

اسیدوز لاکتیک

عوارض خطرناک متفورمین نادر هستند و احتمال ابتلا به آنها کمتر از 1  در 10000 نفر است. اسیدوز لاکتیک یکی از این عوارض محسوب می شود که در آن اسید بیش از حد در بدن تولید می شود. در صورت تجربه این نشانه ها، به پزشک مراجعه کنید: خستگی و ضعف، درد عضلانی شدید، تنگی نفس، شکم درد، حالت تهوع، سرگیجه و تپش قلب یا ضربان قلب آهسته.

کم خونی

متفورمین مقدار ویتامین B12 در خون را کاهش می دهد و در نتیجه کم شدن گلبول های قرمز خون، کم خونی را به وجود می آورد. اگر در رژیم غذایی خود به مقدار کافی ویتامین B12 و کلسیم دریافت نمی کنید، بیشتر در معرض کم خونی ناشی از کمبود ویتامین قرار می گیرید.

 ضعف، بی حالی و سرگیجه از علائم رایج کم خونی هستند. مصرف مکمل های ویتامین B12 به درمان کم خونی کمک می کند.

بخوانید : مواد غذایی خون ساز : معرفی میوه ها، آجیل ها، سبزیجات و دمنوش

عوارض قرص متفورمین برای قلب

متفورمین برای قلب عوارضی ندارد. طبق نتایج تحقیقات، مصرف متفورمین احتمال مرگ ناشی از بیماری های قلبی را تا 32 درصد کاهش می دهد.

از آنجایی که قند خون بالا به رگ های قلب آسیب می زند، افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند. به همین دلیل متفورمین با کاهش قند خون از ایست قلبی و سایر عوارض خطرناک دیابت برای قلب، جلوگیری می کند. اگرچه این فواید فقط برای افراد مبتلا به دیابت وجود دارند. ضربان قلب نامنظم یا آریتمی قلبی، یکی از علائم اسیدوز لاکتیک است که از عوارض مصرف متفورمین محسوب می شود.

عوارض قرص متفورمین در بارداری

مصرف متفورمین در دوران بارداری به تنهایی یا به همراه انسولین، بدون ضرر است. یافته های تحقیقاتی نشان می دهد مصرف متفورمین در بارداری هیچ عوارض طولانی مدتی به همراه نداشته است. باید توجه داشت که متفورمین منجر به وزن و قد پایین جنین نسبت به سن بارداری می شود. به همین دلیل توصیه می شود در صورتی که ریسک سوء تغذیه جنین وجود دارد، از مصرف متفورمین در دوران بارداری خودداری کنید.

قرص متفورمین برای کیست تخمدان

کیست تخمدان حدود 6 الی 12 درصد از زنان در دوران بچه زایی را تحت تاثیر قرار می دهد. در این بیماری، هورمون های جنسی نامتعادل شده و در چرخه تخمک گذاری در بازه های منظم اختلال ایجاد می شود.

بسیاری از زنان مبتلا به کیست تخمدان دارای اضافه وزن و دچار مقاومت به انسولین هستند. به این ترتیب درمان مقاومت به انسولین و تنظیم مقدار گلوکز خون با مصرف متفورمین، از روش های درمان کیست تخمدان است.

آیا متفورمین کیست تخمدان را درمان می کند؟

آیا متفورمین کیست تخمدان را درمان می کند؟

متفورمین یکی از داروهای تجویزی برای کیست تخمدان به شمار می رود. اگرچه این دارو به منظور درمان دیابت تولید و مصرف می شود، اما برای برخی بیماری ها با ریشه مقاومت انسولین هم مورد استفاده قرار می گیرد. 

این دارو برای زنان مبتلا به کیست تخمدان که قصد باردار شدن دارند مفید است. متفورمین در زنانی که دچار اضافه وزن یا چاقی نیستند، به فرایند تخمک گذاری کمک می کند.

دوز متفورمین برای کیست تخمدان

مصرف متفورمین برای یک الی دو هفته توسط پزشک تجویز می شود. برای کاهش احتمال بروز عوارض جانبی، قرص را به همراه غذا مصرف کنید. برای شروع، روزی یک عدد متفورمین 500 میلی گرم مصرف کنید. دوز قرص را هر هفته 500 میلی گرم افزایش دهید تا زمانی که دوز مورد نظر قابل تحمل و بدون عوارض باشد یا به حداکثر 2500 میلی گرم در روز برسد.

عوارض قرص متفورمین برای مردان

عوارض قرص متفورمین برای مردان

عوارض قرص متفورمین برای مردان و زنان که به طور مستمر از آن استفاده می کنند، یکسان است. اگرچه، زنان بیشتر از مردان در معرض آنها قرار می گیرند. علائمی از جمله حالت تهوع و کاهش قند خون در زنان رایج تر هستند. کاهش سطح تستوسترون، اختلال نعوظ ناشی از تستوسترون و کاهش میل جنسی در مردان مبتلا به دیابت نوع دو، از عوارض قرص متفورمین برای مردان محسوب می شوند.

قرص متفورمین برای لاغری

سازمان غذا و دارو آمریکا متفورمین را به عنوان دارویی برای لاغری تایید نمی کند. اگرچه برخی از افراد که به دلایل مختلف از متفورمین استفاده می کنند، ممکن است دچار کاهش وزن شوند. برخلاف سایر داروهای دیابت نوع دو، افزایش وزن از عوارض جانبی متفورمین نیست. متفورمین به دو روش باعث کاهش وزن می شود که در ادامه به آنها می پردازیم.

از دست دادن اشتها

کم شدن اشتها یکی از عوارض مصرف متفورمین است. متفورمین با میکروبیوتا موجود در معده تداخل کرده و باعث ترشح هورمون های سرکوب کننده اشتها می شود. از این طریق روی بخش تنظیم کننده اشتها در مغز تاثیر می گذارد. برخی از افراد با مصرف متفورمین دچار عوارضی مثل حالت تهوع، اسهال، شکم درد و نفخ می شود که می تواند به کاهش اشتها و لاغری منجر شود.

کاهش وزن در دراز مدت

تحقیقات نشان می دهد مصرف طولانی مدت متفورمین در افراد مبتلا به دیابت، باعث کاهش وزن چشم گیر می شود. این کاهش وزن در بیشتر افراد با حدود 5 درصد از وزن بدن برابری می کند. اگرچه مصرف قرص بدون داشتن عادت های سالم دیگر برای لاغری نتیجه بخش نخواهد بود. به علاوه، کاهش وزن فقط در دوران مصرف قرص ادامه دارد و با قطع مصرف، احتمال برگشتن به وزن سابق وجود دارد.

دوز قرص متفورمین برای لاغری

دوز قرص متفورمین برای لاغری

متفورمین نوعی داروی دیابت است و دوز مشخصی به عنوان قرص لاغری تعیین نشده است. در بیشتر موارد مصرف قرص از دوز پایین تر شروع می شود در طول 1 الی 2 هفته افزایش پیدا می کند. دوز توصیه شده برای کاهش وزن از 750 تا 2000 میلی گرم در روز متغیر است. بالا بردن دوز به مرور زمان، از بروز عوارض احتمالی جلوگیری می کند.

قرص متفورمین برای چربی سوزی

متفورمین با ایجاد تغییرات هورمونی و تاثیر بر میزان گرسنگی، باعث کاهش وزن می شود. این دارو تولید نوعی مولکول را بدن افزایش می دهد که بعد از انجام ورزش های سنگین هم ترشح می شود. این مولکول به دلیل داشتن خاصیت ضد گرسنگی، اشتها را کاهش می دهد. متخصصان معتقدند متفورمین از روش های مختلفی منجر به کاهش وزن می شود اما بیشتر آنها تحت تاثیر ورزش نتیجه می دهند.

قرص متفورمین در دوران قاعدگی

قرص متفورمین در دوران قاعدگی

متفورمین روی تعدادی از هورمون های بدن تاثیر می گذارد. یکی از تاثیرات جانبی این دارو، کاهش هورمون تستوسترون در خون است. تحقیقات ثابت کرده اند کاهش میزان تستوسترون خون به تنظیم چرخه قاعدگی در سال های یائسگی زودرس یا افراد مبتلا به تنبلی تخمدان کمک می کند.

قرص متفورمین در شیردهی

قرص متفورمین در شیردهی

مصرف بیشتر داروهای دیابت، از جمله متفورمین و انسولین، در دوران شیردهی بدون ضرر است. اگرچه متفورمین در ذرات خیلی ریز به شیر مادر منتقل می شود؛ اما تحقیقات نشان می دهند عوارض جانبی بر سلامت نوزاد نمی گذارد. برای اطمینان از مصرف دوز مناسب، با پزشک یا متخصص زنان مشورت کنید.

متفورمین و جوش صورت

مصرف متفورمین می تواند مانند سایر داروها باعث بروز علائم حساسیت شود. برخی از این علائم عبارتند از:

  • جوش صورت
  • خارش
  • گر گرفتن صورت
  • ورم پلک ها، صورت یا دست و پا
  • التهاب دهان، زبان، گلو و ایجاد تنگی نفس

فواید قرص متفورمین برای بارداری

فواید قرص متفورمین برای بارداری

طبق نتایج تحقیقات، متفورمین باعث بهبود نتایج باروری در زنان مبتلا به مقاومت به انسولین می شود. مقاومت به انسولین در زنان می تواند ناشی از دیابت نوع دو یا تنبلی تخمدان باشد. همچنین مصرف متفورمین چرخه قاعدگی را تنظیم می کند. در بیشتر موارد، این نتیجه بدون نیاز به استفاده از داروهای باروری مثل کلومیفن (کلومید) حاصل می شود.

متفورمین برای باروری

متفورمین برای باروری

قرص متفورمین به زنان مبتلا به تنبلی تخمدان که قصد باردار شدن دارند، تجویز می شود. اگرچه متفورمین داروی باروری نیست و هدف اصلی از مصرف آن، کاهش مقاومت به انسولین است. اگرچه متفورمین تخمک گذاری را افزایش داده و به چرخه طبیعی بر می گرداند، لزوما احتمال باردار شدن را افزایش نمی دهد. مصرف داروهایی مثل کلومید یا لتروزول به همراه متفورمین، انتخاب مناسب تری برای بالا بردن احتمال باردار شدن است.

قرص متفورمین برای یائسگی

مصرف متفورمین در دوران قبل و هنگام یائسگی فواید زیادی برای سلامت زنان دارد. تحقیقات نشان می دهد زنان مبتلا به دیابت نوع دو در یائسگی، بیشتر در ریسک ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. متفورمین به دلیل درمان مقاومت به انسولین، ازعوارض دیابت در یائسگی، از جمله انواع سرطان، جلوگیری می کند. تاثیرات مثبت متفورمین روی هورمون های تستوسترون و انسولین، سایر خواص این قرص در دوران یائسگی هستند. قرص متفورمین در یائسگی باعث بهبود سلامت متابولیک کلی و کاهش ریسک چاقی می شود.

قرص متفورمین تداخل دارویی

قرص متفورمین تداخل دارویی

احتمال تداخل دارویی قرص متفورمین با برخی از داروها وجود دارد. تداخل دارویی می تواند نتایج مختلفی از جمله کاهش تاثیر دارو یا بروز علائم اثرات جانبی داشته باشد. در ادامه به داروهایی که با قرص متفورمین تداخل دارویی دارند می پردازیم.

داروهای دیابت

مصرف داروهای دیابت به همراه قرص متفورمین می تواند منجر به پایین آمدن قند خون یا هیپوگلیسمی شود. در برخی موارد زمانی که شروع به مصرف متفورمین می کنید، پزشک معالج دوز سایر داروهای دیابت را کاهش می دهد. داروهایی مثل انسولین و گلی بن کلامید از داروهای رایج برای درمان دیابت نوع دو هستند.

داروهای فشار خون بالا

داروهای دیورتیک برای درمان فشار خون بالا تجویز می شود و مصرف آنها می تواند موجب افزایش قند خون شود. مصرف داروهای فشار خون می تواند در اثربخشی متفورمین برای تنظیم قند خون اختلال ایجاد کند. مثال هایی از این داروها عبارتند از فورزماید و هیدروکلروتیازید. علاوه بر اینها، نیفدیپین نوعی مسدودکننده کانال کلسیمی است و برای کنترل فشار خون استفاده می شود. این دارو با بالا بردن مقدار متفورمین در بدن، ریسک عوارض قرص متفورمین را افزایش می دهد.

داروهای آب سیاه یا گلوکوم

مصرف متفورمین به همراه داروهای درمان گلوکوم ریسک ابتلا به اسیدوز لاکتیک را افزایش می دهد. اسیدوز لاکتیک یکی از عوارض خطرناک متفورمین است و علائمی از جمله ضعف، درد شکم، اسهال و کاهش اشتها به همراه دارد. برخی از داروهای گلوکوم عبارتند از: استازولامید، برینزولامید، دورزولامید و متازولامید.

داروهای هورمونی

بعضی از داروهای هورمونی باعث کاهش اثربخشی متفورمین در تنظیم قند خون می شوند. دو دسته از داروهای هورمونی شامل استروژن ها و کورتیکواستروئیدها می شوند. این داروها عبارتند از:

  • بودزوناید
  • فلوتیکازون پروپیونات
  • استرادیول
  • استروژن کونژوگه

قرص متفورمین باعث ریزش مو می شود؟

قرص متفورمین باعث ریزش مو می شود؟

متفورمین به عنوان علت ریزش مو تایید نشده است. اگرچه کمبود ویتامین B12 یکی از عوارض مصرف متفورمین است و می تواند منجر به کم خونی شود. ریزش مو یکی از علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 به شمار می رود. علاوه بر این، برخی از بیماری هایی که از این قرص برای درمان آنها استفاده می شود، علائمی از جمله ریزش مو دارند. برای مثال دیابت نوع دو و تنبلی تخمدان هر دو از علل ریز مو به شمار می روند.

قرص متفورمین باعث یبوست می شود؟

قرص متفورمین باعث یبوست می شود؟

یبوست از عوارض احتمالی مصرف متفورمین است. اختلالات گوارشی از جمله یبوست، حالت تهوع، شکم درد، استفراغ و اسهال سایر عوارض جانبی متفورمین به شمار می روند. یبوست می تواند یکی از علائم کمبود ویتامین B12 باشد. کمبود ویتامین B12 در نتیجه مصرف دراز مدت متفورمین به وجود میاید. برای رفع یبوست در دوران استفاده از متفورمین، از غذاهای سرشار از فیبر بیشتر استفاده کنید و آب کافی بنوشید.

قرص متفورمین باعث اسهال می شود؟

اسهال یکی از رایج ترین عوارض مصرف متفورمین است. معمولا با ادامه دادن درمان و مصرف دارو، اسهال و سایر علائم گوارشی بهبود پیدا می کنند. برای رفع اسهال باید مصرف آب و مایعات کافی داشته باشید و از  دهیدراتاسیون پرهیز کنید. کم آبی بدن ریسک ابتلا به عوارض جدی تر مثل اسیدوز لاکتیک را افزایش می دهد. در صورتی که علائم ادامه پیدا کردند، کاهش دوز دارو می تواند آنها را کاهش دهد.

سخن پایانی

قرص متفورمین برای پایین آوردن قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو توصیه می شود. مصرف متفورمین باید به همراه یک رژیم غذایی متعادل و ورزش مستمر انجام شود. در این صورت، دارو اثربخشی بیشتری در تنظیم قند خون خواهد داشت. کم خونی، کمبود ویتامین B12 و افت قند خون از عوارض مصرف متفورمین به شمار می روند. بیشتر عوارض بعد از گذشت 1 الی 2 هفته برطرف می شوند. در صورت ملاحظه عوارض شدید یا خطرناک، به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

عوارض مصرف طولانی مدت قرص متفورمین کدام اند؟

عوارض مصرف طولانی مدت متفورمین عبارتند از کم خونی یا کاهش گلبول های قرمز خون و مشکلات عصبی. کمبود ویتامین B12  ناشی از مصرف متفورمین، باعث بروز کم خونی و ایجاد اختلال در اعصاب می شود.

کاهش قند خون در برخی افراد با کاهش وزن همراه است. همچنین اختلالات گوارشی منجر به کاهش اشتها و در نتیجه لاغری می شوند.

قرص متفورمین را به همراه یا بعد از غذا مصرف کنید. از مصرف متفورمین در هنگام صبح یا با معده خالی پرهیز کنید.

مهدیون

دیدگاهتان را بنویسید