چکیده :
دیابت می تواند تمام قسمت های بدن از جمله پوست را تحت تاثیر قرار دهد. در بیشتر مواقع عوارض پوستی دیابت به عنوان اولین علامت قابل مشاهده این بیماری معرفی می شود. بیش از 30 درصد افراد مبتلا به دیابت دچار مشکلات پوستی مرتبط با این بیماری هستند.
عوارض پوستی دیابت ممکن است جدی باشد و موجب نگرانی فرد شود اما گاهی اوقات مشکل پوستی به وجود آمده تنها یک نمود ظاهری نامطلوب است. افراد مبتلا به دیابت باید مراقب تمام تغییرات پوستی به وجود آمده باشند و با پزشک خود در این زمینه در ارتباط باشند. خبر خوب این که اغلب مشکلات پوستی در دیابتی ها با تشخیص زود هنگام به راحتی درمان می شوند و حتی قابل پیشگیری هستند.
برخی از بیماری های پوستی تنها مختص دیابت است اما برخی دیگر هم افراد دیابتی و هم افراد غیر دیابتی را درگیر می نماید.
در این مقاله به بیماری های پوستی مختص دیابت نوع 2 و درمان های آن ها می پردازیم.
دیابت و بیماری پوستی
زمانی که قند خون برای مدت زمان طولانی بیش از حد بالا می رود سلامت پوست تحت تاثیر قرار می گیرد و مشکلات پوستی مانند کم آبی، خشکی پوست و التهاب به وجود می آید.
سطح بالای قند خون، بدن را وادار می کند تا با افزایش تولید ادرار از شر قند اضافی خلاص شود. این امر می تواند با کاهش آب بدن موجب کم آبی و خشکی پوست شود.
یکی از عوارض دیابت آسیب عصبی و عروق خونی است که می تواند جریان خون را تضعیف نماید و باعث تغییر ساختار پوست به ویژه کلاژن آن شود. کلاژن نوعی پروتئین است که علاوه بر خاصیت کشسانی پوست در بهبود زخم ها نیز حضور دارد.
تاثیر دیابت بر پوست می تواند بی ضرر و در برخی موارد همراه با علائم دردناک و مداوم باشد که نیاز به مراقبت های پزشکی دارند.
مدیریت موثر دیابت بهترین راه برای درمان مشکلات پوستی در دیابتی ها است. اما اگر بیماری پوستی شدید باشد، پزشک درمان های دارویی مانند استروئیدهای خوراکی، پمادها یا درمان های دیگر را توصیه خواهد نمود.
عوارض پوستی دیابت
در زیر با چند بیماری های پوستی مرتبط با دیابت نوع 2 به شرح زیر است:
-
آکانتوز نیگریکانس (Acanthosis nigricans)
آکانتوز نیگریکانس نوعی بیماری پوستی با لکه های تیره است. لکه های پوستی بافتی ضخیم و مخملی دارند و بیشتر در پشت گردن، زیر بغل یا چین های نزدیک کشاله ران ظاهر می شوند. این بیماری پوستی خطرناک یا مسری نیست و ممکن است نشانه پیش دیابت باشد اما مصرف برخی داروها مانند قرص های ضد حاملگی، نیاسین و کورتیکواستروئید و مشکل هورمونی نیز می توانند چنین نشانه هایی داشته باشند. در 74 درصد افراد چاق و دیابتی آکانتوز سیاه مشاهده می شود.
مدیریت دیابت و بهبود شاخص توده بدنی در درمان این عارضه پوستی موثر است.
-
پسوریازیس (Psoriasis)
تاثیر دیابت بر پوست می تواند به صورت پسوریازیس باشد. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بیشتر از افراد غیر دیابتی در معرض خطر این بیماری قرار دارند. این بیماری باعث ایجاد لکه های پوستی قرمز خارش دار و پوسته پوسته شدن پوست بدن می شود. گاهی تغییراتی در ناخن یا پوست سر یا درد شدید در مفاصل نیز ظاهر می شود. این مشکل پوستی نوعی بیماری خودایمنی مزمن است.
برای درمان پسوریازیس می توان از تغییر سبک زندگی، مدیریت قند خون و وزن بدن، کرم ها و پمادهای کورتیزون استفاده کرد. داروهای بیولوژیک یا تزریقی نیز در موارد متوسط تا شدید به کار می رود.
-
اسکلرودرمی دیابتی (Sclerederma Diabeticorum)
اسکلرودرمی دیابتی یکی از عوارض پوستی دیابت است که باعث سفت و ضخیم شدن پوست در ناحیه گردن، شانه ها، بازوها و بالای کمر می شود. ضایعات پوستی به صورت متقارن و در دو طرف بدن ایجاد می شود و با شدت گرفتن بیماری و ضخیم شدن پوست تحرک و امکان نفس عمیق برای فرد دشوار می شود. این بیماری نادر در افرادی که اضافه وزن دارند رخ می دهد. در افراد غیردیابتی این بیماری می تواند به دلیل عفونت استرپتوکوک بروز نماید.
درمان های دارویی شمال داروهای خوراکی مانند سیکلوسپورین، کورتیکواستروئیدها و متوترکسات هستند. (پژوهش ها تاثیرهیچ یک از داروهای ذکر شده را تایید نکرده اند) ممکن است برخی پزشکان توصیه به نور درمانی با اشعه ماوراء بنفش کنند. برای بهبود حرکات بدن نیز ممکن است توصیه به فیزیوتراپی شود.
-
مفاصل سفت و پوست مومی شکل
مشکلاتی که در گردش خون افراد دیابتی به وجود می آید می تواند باعث ضخیم و مومی شدن پوست شود . در این عارضه، پوست ظاهری شبیه پوست پرتقال پیدا می کند. در اغلب موارد این بیماری پوستی مرتبط با دیابت از دست ها شروع می شود و به بازوها و قسمت بالاتنه و حتی زانوها هم گسترش پیدا می کند. مفاصل نیز می توانند سفت شوند.
برای درمان، کنترل سطح قند خون و فیزیوتراپی می توانند مفید باشند.
-
تاول دیابتی
تاثیر دیابت بر پوست می تواند به شکل زخم های تاول مانند باشد که با اندازه بزرگ و کوچک به شکل های نامنظم ظاهر می شود. تاول ها بیشتر بر روی پا، انگشتان پا و ساق پا دیده می شود . نواحی دست و انگشتان دست و بازوها کمتر درگیر می شوند.
افراد دیابتی که کنترل صحیحی بر سطح قند خون ندارند، مبتلایان به نوروپاتی دیابتی، افراد مبتلا به بیماری عروق محیطی و افراد حساس به اشعه ماورء بنفش بیشتر در معرض این بیماری پوستی مرتبط با دیابت قرار دارند.
تنها راه درمان تاول دیابتی مدیریت صحیح قند خون است. برای بهبود تاول های بزرگ ممکن است پزشک مجبور به آسپیره در شرایط استریل شود یعنی تاول ها را پاره کند تا احتمال عفونت کاهش یابد.
تاول ها نباید توسط خود شخص دستکاری و پاره شوند. اگر چه تاول های دیابتی بدون ایجاد جای زخم بهبود می یابند اما در موارد نادر ضمن بروز عوارض می توانند زمینه قطع عضو باشند.