کبد عضو اصلی بدن برای پردازش مواد غذایی، سموم و مواد زائد است.
یک کبد سالم معمولا بدون چربی و یا دارای درصد بسیار کمی چربی است و بیماری کبد چرب زمانی ایجاد می‌شود که این مقدار چریی حدود ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد را تشکیل دهد.
کبد چرب دارای مراحل مختلفی است که علائم و نشانه های متفاوتی دارند.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا با علائم و نشانه های کبد چرب بیشتر و بهتر آشنا شوید.
نشانه های کبد چرب گرید ۱
کبد چرب گرید ۱ به عنوان کبد چرب خفیف شناخته می‌شود، در این نوع از کبد چرب هنوز تجمع چربی آسیب قابل توجهی به کبد وارد نکرده است.
افراد بسیاری به این نوع از کبد چرب مبتلا هستند بدون اینکه اطلاعی از بیماری خود داشته باشند.
تشخیص بیماری در این مرحله، از پیشرفت تجمع چربی و آسیب های شدیدتر پیشگیری می‌کند.
اما نشانه های کبد چرب گرید ۱ چیست؟
همان طور که گفتیم بسیاری از مبتلایان به کبد چرب از وجود آن بی اطلاع هستند و این موضوع به این خاطر است که بیماری در این مرحله اغلب علائمی ندارد.
با این حال در بعضی از افراد علائم و نشانه هایی دیده می‌شود که باید به ان ها توجه نمود:
- خستگی و ضعف
- احساس درد خفیف در قسمت بالای سمت راست شکم
- افزایش آنزیم های کبدی
- بالا رفتن سطح تری گلیسیرید خون
- افزایش وزن بدون توضیح
- اختلال در سطح قند خون
برای تشخیص قطعی کبد چرب در این مرحله می‌توان از آزمایش خون و روش های تصویربرداری مثل سونوگرافی استفاده کرد.
نشانه های کبد چرب گرید 2
نوع متوسط بیماری کبد چرب زمانی به وجود می‌آید که تجمع چربی ها در کبد باعث ایجاد التهاب خفیف تا متوسط شوند؛ در این حالت گفته می‌شود فرد به کبد چرب گرید ۲ مبتلا شده است.
کبد چرب گرید ۲ هم می‌تواند یک بیماری خاموش باشد و همزمان پیشرفت هم داشته باشد.
به همین دلیل توجه به کوچکترین علائم و نشانه ها اهمیت زیادی دارد و نباید نادیده گرفته شود.
اصلی ترین نشانه های کبد چرب گرید ۲ این موارد هستند:
- تشنگی
- نفخ
- اختلالات خواب
- احساس بیماری
- خستگی مداوم
- درد در سمت راست بالای شکم
- ضعف شدید
کبد چرب گرید ۲ می‌تواند منجر به اسکار و سیروز کبدی شود به همین دلیل باید درمان آن جدی گرفته شود.
نشانه های کبد چرب گرید 3
کبد چرب گرید ۳ در نتیجه عدم درمان بیماری در مراحل قبل و آسیب طولانی مدت به کبد ایجاد می‌شود.
در این مرحله از بیماری، چربی درصد زیادی از کبد را فرا گرفته و کبد دچار التهاب شدید و اسکار شده است.
کبد چرب گرید ۳ می‌تواند منجر به نارسایی کبدی شود و در نتیجه درمان آن و پیشگیری از پیشرفت بیماری اهمیت زیادی دارد.
با وجود جدی بودن بیماری در این مرحله، در مواردی نادر بعضی از افراد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.
مهم ترین نشانه های کبد چرب گرید ۳:
- تورم پاها
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل
- حالت تهوع و استفراغ
- مدفوع رنگ پریده و یا تیره
- ضعف و خستگی
- زردی پوست و سفیدی چشم ها
- خارش پوست
- احساس سردرگمی
نشانه های کبد چرب در صورت
بروز نشانه های کبد چرب در صورت، یکی از علائم اولیه این بیماری است که در بعضی از مبتلایان دیده می‌شود.
علائم احتمالی کبد چرب که روی صورت قابل مشاهده هستند شامل این موارد می‌شود:
پف صورت
بیماری کبد چرب توانایی کبد را برای ساخت گروهی از پروتئین ها کاهش می‌دهد که در نتیجه آن، جذب مایعات از خون مختل می‌شود.
این حبس مایعات باعث می‌شود صورتتان کمی پف کرده به نظر برسد.
پوست تیره در چین گردن
یکی از عوارض کبد چرب، افزایش مقاومت به انسولین است، به این معنی که بدن نمی‌تواند به صورت موثر از انسولین استفاده کند.
افزایش انسولین اضافی در بدن باعث ایجاد شرایطی به نام آکانتوز نیگریکانس می‌شود که به شکل تیرگی چین های گردن خود را نشان می‌دهد.
این عارضه می‌تواند بین کبد چرب و دیابت از نوع مقاومت به انسولین مشترک باشد.
آکنه روزاسه
روزاسه نوعی بیماری پوستی ست که باعث می‌شود پوست صورت بسیار قرمز به نظر برسد.
همچنین باعث ایجاد رگ های خونی قرمز و یا برجستگی های سفید روی پوست صورت می‌شود.
اگر چه همه مبتلایان به روزاسه دچار کبد چرب نیستند اما این بیماری می‌تواند یکی از نشانه های کبد چرب در صورت باشد.
بثورات اطراف دهان
بیماری های کبدی از جمله کبد چرب، باعث می‌شود تا بدن نتواند به میزان کافی مواد مغذی را جذب کند در نتیجه بدن از نظر بعضی از این مواد معدنی از جمله روی، دچار کمبود می‌شود.
بر اساس یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۲۲، یکی از عوارض شایع کمبود روی بیماری درماتیت است که در بعضی از مبتلایان کبد چرب ایجاد می‌شود.
این عارضه پوستی، به شکل برجستگی های کوچک پر از مایع و گاهی خشک در اطراف دهان خود را نشان می‌دهد.
خارش
کبد چرب می‌تواند باعث خارش پوست به ویژه پوست صورت شود.
علت این موضوع وجود نمک های صفراوی است که بیش از حد در بدن تجمع پیدا می‌کنند.
زردی
پیشرفته شدن بیماری کبد چرب می‌تواند منجر به زردی پوست شود.
علائم زردی معمولا ابتدا در صورت و سفیدی چشم ظاهر می‌شوند و سپس به بقیه بدن انتشار پیدا می‌کنند.
علت این موضوع تجمع ماده ای به نام بیلی روبین در خون است.
زمانی که کبد نتواند به درستی کار کند بیلی روبین که حاصل تجزیه گلبول های قرمز است، به خوبی دفع نشده و در خون باقی می‌ماند.
نشانه های کبد چرب در زنان
بعضی از مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که شرایطی مثل اضافه وزن، یائسگی و سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌توانند احتمال ابتلا به کبد چرب در زنان را افزایش دهند.
نشانه های کبد چرب در زنان در هر کدام از مراحل بیماری متفاوت است.
در مراحل اولیه ممکن است کبد چرب علائمی را ایجاد نکند و تنها با انجام آزمایشات قابل تشخیص باشد.
اما در بعضی از زنان علائمی مثل خارش پوست، آکنه و پف صورت دیده می‌شود.
با پیشرفت بیماری علائم بیشتری را می‌توان مشاهده کرد:
- خستگی
- ریزش موها
- احساس درد و ناراحتی در شکم
- تورم در پاها
- قاعدگی های نامنظم
اگر بیماری وارد مرحله سیروز کبدی شود علائم بسیار جدی تر و شدید تر خواهند شد.
- استفراغ خونی
- مدفوع تیره
- کبودی
- تورم شکم
- گیجی و توهم
- درد شدید شکمی
مشاهده این نشانه های کبد چرب در زنان نشان می‌دهد که بیماری شدت پیدا کرده و یه مداخله سریع پزشکی نیاز است.
نشانه های کبد چرب در مردان
علت ایجاد کبد چرب در مردان عوامل مختلفی مثل اضافه وزن، سبک زندگی ناسالم، دیابت نوع ۲، چربی خون و عوامل ژنتیکی هستند.
کبد چرب ممکن است در ابتدا هیچ علائمی نداشته باشد و سال ها طول بکشد تا نشانه های کبد چرب در مردان آشکار شود.
با این وجود بعضی از افراد مبتلا در مراحل اولیه بیماری علائمی مثل درد شکم و احساس پری در سمت راست بالای شکم، حالت تهوع و از دست دادن اشتها و کاهش وزن سریع را تجربه می‌کنند.
زمانی که کبد چرب پیشرفت کند و به مرحله گرید ۳ برسد نشانه های کبد چرب در مردان این موارد هستند:
- خونریزی بیش از حد به دلیل ناتوانی کبد در تولید پروتئین های لخته کننده خون
- یرقان و زردی ناشی از ناتوانی کبد در دفع بیلی روبین
- خونریزی گوارشی ناشی از فشار خون
- تجمع مایعات به دلیل پرفشاری خون
- تنگی نفس
- بزرگ شدن طحال
- کف دست های قرمز
- عروق خونی عنکبوت مانند زیر سطح پوست
- بزرگ شدن سینه ها
سخن پایانی
کبد چرب این روزها به یکی از بیماری های جدی و شایع تبدیل شده است. از آن جایی که این بیماری نوعی بیماری خاموش است ممکن است تا مراحل پیشرفته هیچ علائم و نشانه آشکاری نداشته باشد.
به همین دلیل شناخت نشانه های کبد چرب برای تشخیص سریع تر بیماری و پیشگیری از آسیب های شدید کبدی و نارسایی کبدی بسیار اهمیت دارد.
سوالات متداول
تشخیص کبد چرب در مراحل ابتدایی چگونه انجام می‌شود؟
کبد چرب در ابتدا بی علامت است و یا تنها علائمی بسیار خفیف قابل مشاهده است.
با این حال می‌توان با کمک آزمایشات کبدی و سونوگرافی ، این بیماری را تشخیص داد.
زردی پوست و سفیدی چشم ها از نشانه های کبد چرب در کدام مرحله هستند؟
زمانی که کبد چرب پیشرفت کرده و باعث التهاب و اسکار در کبد شود، علائمی مثل زردی پوست ایجاد می‌شود که نشان دهنده اختلال در عملکرد عادی کبد است.
این علامت در کبد چرب گرید ۲ و گرید ۳ بیشتر قابل مشاهده است.
از مهم ترین نشانه های کبد چرب در زنان کدام اند؟
همه نشانه های کبد چرب در زنان اهمیت دارند و نشان دهنده این موضوع است که بیماری در حال پیشرفت است.
از جمله علائمی مثل زردی پوست، ضعف شدید، درد های شدید شکمی و تورم شکم.
در نتیجه کوچکترین نشانه ها و علائم هم باید جدی گرفته شود.