کبد ارگانی حیاتی در بدن است که تصفیه و فیلتر ذرات سمی در خون را به عهده دارد. آسیب کبد عوارض خطرناکی به همراه دارد که به صورت بیماری کبد چرب بروز می کند. مصرف غذاهای مفید و پرهیز از برخی غذاها به درمان بیماری کبد چرب کمک می کنند. در این مقاله با غذاها و میوه های مضر برای کبد چرب آشنا می شوید.
کبد چرب چیست؟
تجمع و ذخیره چربی مازاد در کبد بیماری کبد چرب را به وجود می آورد. چاقی، رژیم غذایی ناسالم، قند خون و چربی تری گلیسیرید بالا از علل ابتلا به کبد چرب هستند. پیشرفت کبد چرب عوارض شدیدتری از جمله التهاب کبد، زخم و فیبروز کبدی به همراه دارد. کبد چرب پیشرفته ریسک ابتلا به سیروز (بافت اسکار در کبد) را افزایش می دهد.
رژیم غذایی سالم و کاهش وزن از راه های درمان کبد چرب به شمار می روند.
کدام میوه ها کبد را چرب می کند؟
میوه ها به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی، برای کبد چرب مفید هستند. افزودن میوه به رژیم غذایی به افراد مبتلا به سندروم متابولیک توصیه می شود. اگرچه مصرف برخی میوه ها برای کبد چرب مضر است. میوه هایی که ویژگی های زیر را دارند باعث ایجاد اختلال در سوخت و ساز و ذخیره چربی در بدن می شوند:
شاخص گلیسمی بالا
گلوکز یا قند مازاد خون، در کبد به سلول های چربی تبدیل می شود. به مرور زمان سلول های کبد با سلول های چربی جایگزین شده و بیماری کبد چرب غیر الکلی به وجود میاید. مصرف شکر همچنین تولید مواد شیمیایی التهاب آور در بدن را افزایش می دهد.
به همین دلیل برخی میوه ها با وجود فواید زیادی که دارند، برای کبد چرب مضر هستند. این میوه ها عبارتند از: موز، پرتقال، انبه، انگور، خرما و گلابی.
کربوهیدرات
زیاده روی در مصرف غذاهای پرکربوهیدرات منجر به چرب شدن کبد می شود. کربوهیدرات و پروتئین مازاد به تری گلیسیرید تبدیل شده و در سلول های چربی ذخیره می شوند. حجم توده چربی در کبد افزایش می یابد و بیماری کبد چرب را به وجود می آورد.
در یک رژیم غذایی سالم، مقدار کربوهیدرات نباید از 10% انرژی دریافتی بیشتر باشد. میوه هایی از جمله موز، سیب، انبه، انجیر، آناناس و انگور دارای کربوهیدرات بالا هستند و مصرف آنها به مقدار کم مجاز است.
میوه های مضر برای کبد چرب
گریپ فروت دارای ترکیباتی است که با فرایند سوخت و ساز در کبد اختلال ایجاد می کنند. این میوه توانایی کبد برای تصفیه برخی مصارف دارویی را تضعیف می کند. به همین دلیل ذرات دارو وارد جریان خون می شوند که می تواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد.
میوه آناناس یکی دیگر از میوه های مضر برای کبد چرب است. این میوه دارای نوعی آنزیم به نام بروملین است که باعث رقیق شدن خون می شود. آناناس برای افراد مبتلا به کبد چرب و کسانی که داروی رقیق کننده خون مصرف می کنند مضر است.
کدام میوه ها برای کبد چرب مضر هستند؟
گیلاس دارای مقدار فروکتوز بالا بوده که در بیماری کبد چرب، کبد قادر به سوخت و ساز موثر آن نیست. میوه هایی با قند طبیعی بالا به افراد مبتلا به سندروم متابولیک و دیابت توصیه نمی شود. سایر میوه های تابستانه از جمله شلیل، هلو و هندوانه هم فروکتوز بالا دارند.
دریافت فروکتوز بیش از حد باعث افزایش التهاب، چاقی، دیابت و بیماری های قلبی می شود.
چه میوه هایی برای کبد چرب مضر است؟
میوه های مضر برای کبد چرب عبارتند از:
- هندوانه
- آناناس
- موز
- انگور
- انبه
- خرما
- کشمش
- زردآلو خشک
در ادامه به دلایل مضر بودن این میوه ها برای کبد و برخی میوه های مفید می پردازیم.
آیا موز برای کبد چرب مضر است؟
مصرف 1 یا 2 عدد موز در روز برای کبد چرب ضرری ندارد. موز منبع غنی ویتامین B6، C و A است که به بهبود سلامت کبد کمک می کند. وجود نشاسته مقاوم در موز یکی دیگر از خواص این میوه برای کبد چرب است.
اگرچه موز دارای شاخص گلیسمی بالا بوده و قند خون را افزایش می دهد. به همین دلیل مصرف بیش از حد موز برای بیماری کبد چرب مضر است.
آیا نارگیل برای کبد چرب مضر است؟
نارگیل سرشار از چربی اشباع شده است که منجر به افزایش کلسترول مضر خون می شود. افزایش کلسترول خون علاوه بر پیشرفت کبد چرب، عوارضی از جمله بیماری قلبی، سکته و حمله قلبی دارد. مصرف بیش از حد نارگیل و فراورده های آن، ازجمله روغن نارگیل، ریسک ابتلا به کبد چرب را افزایش می دهد.
کبد در بیماری کبد چرب، توانایی سوخت و ساز چربی را از دست می دهد؛ به همین دلیل غذاهای پرچرب برای افراد مبتلا به این بیماری مضر هستند.
آیا انبه برای کبد چرب مضر است؟
شاخص گلیسمی هر میوه نشان دهنده میزان تاثیر آن بر روی قند خون است. انبه شاخص گلیسمی بالایی دارد و باعث پرش ناگهانی میزان قند خون می شود. بالا رفتن قند خون روی کبد فشار وارد می کند و باعث افزایش مقاومت انسولین می شود.
مقاومت انسولین، که یکی از علل بیماری دیابت نوع دو است، باعث آسیب کبدی می شود. به همین دلیل انبه برای کبد چرب مضر است.
خرما برای کبد چرب ضرر دارد؟
خرما، به خصوص خرمای خشک، دارای قند بالا است. مصرف خرما باعث افزایش ناگهانی قند خون می شود و در طولانی مدت به کبد آسیب وارد می کند. مصرف خرما به افراد مبتلا به سندروم متابولیک، بیماری های قلبی و کبد چرب توصیه نمی شود.
اگرچه خرما دارای فیبر و خواص آنتی اکسیدانی است که به کاهش التهاب کمک می کند. خوردن 1 یا 2 خرما در روز مجاز است.
آیا انار برای کبد چرب مضر است؟
انار دارای شاخص گلیسمی پایین و متوسط 18 الی 53 است. وجود آنتی اکسیدان ها و پلی فنل در انار، به کاهش التهاب کمک می کند. علاوه بر اینها، انار سرشار از مواد مغذی از جمله ویتامین C، پتاسیم و فولات (B9) است.
تحقیقات ثابت کرده اند مصرف انا باعث بهبود حساسیت به انسولین می شود. با بهبود حساسیت به انسولین، انسولین به شکل موثرتری در سلول ها استفاده شده و منجر به تنظیم قند خون می شود.
بخوانید: همه ی خواص انار | خواص انار برای کبد چرب، خون، التهاب
آیا انگور برای کبد چرب مضر است؟
انگور دارای آنتی اکسیدان های اولیه از جمله نارینژین و نارینژنین است. خواص آنتی اکسیدانی انگور با کاهش التهاب، از سلول های کبد در برابر زخم محافظت می کند. علاوه بر این، آنتی اکسیدان، استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد.
مصرف انگور به دلیل داشتن شاخص گلیسمی بالا، باید به میزان محدود باشد. سایر خواص انگور عبارتند از کاهش کلسترول مضر، افزایش کلسترول مفید و جلوگیری از مقاومت انسولین.
آیا کشمش برای کبد چرب مضر است؟
مصرف بیش از حد میوه های سرشار از فروکتوز مثل کشمش، عوارض متعددی برای کبد دارد. میوه های خشک به دلیل داشتن قند متمرکز، منجر به افزایش التهاب و ریسک ابتلا به کبد چرب می شوند.
اگرچه عصاره کشمش در حفاظت از کبد در برابر آسیب موثر است. خواص آنتی اکسیدانی و بازسازی سلول ها از فواید عصاره کشمش هستند.
بخوانید: آیا کشمش مشکل گشای افراد دیابتی است؟
طالبی برای کبد چرب مضر است؟
طالبی دارای 55% قند ساکارز، 19% گلوکز و 24% فروکتوز است. وجود ویتامین C در طالبی برای دستگاه گوارش و سلامت کبد فواید زیادی دارد. فیبر، پتاسیم و ویتامین K سایر خواص طالبی برای سلامتی به شمار می روند.
طالبی دارای شاخص گلیسمی پایین است و کربوهیدرات کمی دارد. بنابراین در بیشتر موارد، تغییرات ناگهانی در قند خون ایجاد نمی کند. طالبی یکی از میوه های مناسب برای کبد چرب محسوب می شود.
آیا گردو برای کبد چرب مضر است؟
گردو از مفیدترین مغزها برای درمان کبد چرب به شمار می رود. مغزها فوایدی از جمله کاهش التهاب، استرس اکسیداتیو و مقاومت انسولین دارند که به درمان بیماری کبد چرب کمک می کنند. علاوه بر اینها، گردو خاص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی دارد.
ویتامین E موجود در گردو در جلوگیری از بیماری قلبی و محافظت در کبد موثر است. مصرف مغزها، به خصوص گردو و بادام به افراد مبتلا به کبد چرب توصیه می شود.
خربزه برای کبد چرب مفید است یا مضر؟
خربزه میوه ای بدون چربی، بدون کلسترول و کم کالری است. مصرف خربزه در یک رژیم غذایی متعادل به کاهش وزن کمک می کند. فیبر بالا، کاروتن و نیاسین موجود در خربزه برای افراد مبتلا به کبد چرب مفید هستند. خربزه شاخص گلیسمی متوسط (8 گرم در هر 100 گرم) دارد و برای کبد چرب مناسب است.
چه ویتامین هایی برای کبد چرب مضر است؟
ویتامین های A و نیاسین (نوعی ویتامین B3) ویتامین هایی هستند که در دوز بالا به کبد آسیب می رسانند. مکمل های گیاهی و ویتامین هایی از جمله هماور و آهن باعث افزایش آنزیم های کبدی می شوند. از طرف دیگر، ویتامین های گروه B، ویتامین C و D برای بازسازی کبد مفید هستند.
تحقیقات ثابت کرده اند ویتامین های B خواص زیادی برای کبد دارند که از جمله آنها می توان به کاهش التهاب اشاره کرد.
آیا ویتامین ای برای کبد چرب مضر است؟
دوز بالای ویتامین A در جریان خون، جزء ذرات سمی محسوب می شود. ویتامین A مازاد در سلول های ستاره ای کبدی ذخیره می شود. تجمع این ذرات در کبد می تواند باعث فعال شدن و افزایش حجم کبد، تولید کلاژن مازاد، فیبروز (نوعی آسیب کبدی در نتیجه ترمیم مکرر بافت کبد) و جراحت کبد شود.
ادویه های مضر برای کبد چرب
ادویه های تند و فلفلی از جمله پودر سیر، زنجبیل، چیلی و فلفل قرمز برای کبد چرب مضر هستند. مصرف این ادویه ها باعث پیشرفت کبد چرب می شود؛ چراکه کبد توانایی دفع چربی را از دست می دهد.
در عوض استفاده از ادویه ها و گیاهانی مثل زردچوبه، جنسینگ، خار مریم، رسوراترول و چای سبز برای کبد فواید زیادی دارند.
سخن آخر
درمان بیماری کبد چرب نیازمند داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. در موارد شدیدتر کبد چرب، کبد توانایی سوخت و ساز چربی را از دست می دهد. به همین دلیل غذاهای دریافتی افراد مبتلا به کبد چرب باید دارای کربوهیدرات، شکر و چربی پایین باشند.
میوه ها و خوراکی هایی با شاخص گلیسمی بالا باعث پیشرفت کبد چرب و بالا رفتن قند خون می شوند. از طرف دیگر میوه های سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان مثل توت فرنگی، تمشک و کیوی برای کبد چرب مفید اند.
سوالات متداول
روغن زیتون برای کبد چرب مضر است؟
زیتون و روغن زیتون برای کبد چرب مفید هستند. زیتون سرشار از ویتامین E و آنتی اکسیدان است که خواص ضد التهابی دارند.
آیا زردچوبه برای کبد چرب مضر است؟
زردچوبه به تولید صفرا کمک می کند که در پاکسازی کبد و جلوگیری از انباشت چربی موثر است. به همین دلیل زردچوبه یکی از داروهای خانگی کبد چرب به شمار می رود.
آیا سنجد برای کبد چرب مضر است؟
سنجد دارای خواص ضدالتهابی بوده و برای کبد چرب مفید است. سنجد سرشار از مواد آلی مثل پتاسیم است و از سرطان و درد مفاصل جلوگیری می کند.