چربی خون بالا یکی از بیماری های رایج است که در آن میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون از حد نرمال بالاترند. چربی خون ریسک بیماری های قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.
عوامل مختلفی مثل سن، ژنتیک و زمینه خانوادگی در به وجود آمدن این بیماری تاثیر دارند، اما رژیم غذایی ناسالم دلیل اصلی آن به شمار می رود. در این مقاله با انواع چربی خون و علائم آن آشنا می شوید.
چربی خون چیست؟
چربی خون بالا به معنی وجود کلسترول (LDL) یا چربی تری گلیسیرید بالا در خون است. در این بیماری مقدار لیپیدها یا چربی های خون از حد نرمال بیشتر می شوند و اختلال لیپیدی را به وجود میاورد.
افزایش میزان چربی موجود در خون ریسک ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد. ورزش کردن و رژیم غذایی سالم در کاهش چربی خون موثر هستند. در برخی موارد برای درمان چربی خون دارو تجویز می شود.
علل چربی خون
بسیاری از علل چربی خون بالا به سبک زندگی و رژیم غذایی مرتبط هستند. عدم تحرک، چاقی و تغذیه ناسالم، باعث افزایش کلسترول و تری گلیسرید می شوند.
سایر عوامل مانند ژنتیک می توانند در بالا رفتن چربی خون موثر باشند. در این حالت، ژنتیک روی تجزیه چربی در کبد و حذف کلسترول مضر از خون تاثیر می گذارد. بیماری هایی که باعث بالا رفتن چربی خون می شوند عبارتند از:
- بیماری کلیوی مزمن
- دیابت
- ویروس اچ آی وی یا ایدز
- هیپوتیروئیدی (کم کاری تیروئید)
- لوپوس
- داروهای آکنه
- داروهای ضد سرطان
- داروهای فشار خون بالا
- پیوند اعضاء
- آریتمی قلبی
علائم چربی خون
چربی خون معمولا علائمی به همراه ندارد. علائم چربی خون بعد از آسیب جدی به دستگاه قلب و عروق، و تضعیف خونرسانی به مغز ظاهر می شوند. برای مثال علائم چربی خون ممکن است از طریق بیماری های قلبی بروز کند.
درد قفسه سینه، حالت تهوع، بی حسی اعضاء و ضعف از نشانه های ناراحتی قلبی هستند. در موارد شدیدتر، کلسترول بالا می تواند باعث سکته و حمله قلبی شود.
چربی خون به زبان پزشکی
در پزشکی به بالا رفتن میزان لیپید یا چربی خون، اختلال لیپیدی گفته می شود. کلسترول توسط خون در بدن جریان دارد و به پروتئین ها متصل است. ترکیب کلسترول و پروتئین، لیپوپروتئین نام دارد.
کلسترول ها بر اساس لیپوپروتئینی که حمل می کنند، به دو نوع مفید و مضر تقسیم می شوند. در یک آزمایش پروفایل لیپید، میزان چربی های کلسترول و تری گلیسیرید خون بررسی می شود.
کلسترول خون
دو نوع اصلی کلسترول در بدن کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (LDL) هستند. LDL کلسترول مضر نام دارد و علاوه بر ساخته شدن در بدن، از طریق غذاهای دارای کلسترول جذب می شود.
غذاهایی مثل گوشت قرمز و فرآورده های لبنی از منابع کلسترول هستند. LDL با سایر ذرات و چربی ها در خون ترکیب شده و باعث گرفتگی رگ ها می شود.
گرفتگی و رسوب چربی خون در رگ ها جریان خون را مختل می کند. در نتیجه گرفتگی عروق، ریسک عوارضی مثل بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته افزایش میابد.
HDL یا کلسترول مفید، تاثیر مثبتی روی کارکرد قلب دارد. این چربی ها کلسترول مضر را از دیواره رگ ها به جریان خون منتقل می کنند. به همین دلیل داشتن کلسترول HDL خون توسط پزشکان توصیه می شود.
تری گلیسیرید خون
تری گلیسیرید نوعی چربی است که به طور معمول از غذاها به دست میاید. همچنین، در فرآیند تبدیل کالری مازاد به چربی ذخیره، تری گلیسیرید تولید می شود. برخی از تری گلیسیریدها برای عملکرد طبیعی سلول ضروری اند، اما مقدار بیش از حد آن برای سلامتی مضر است. بنابراین کاهش تری گلیسیرید برای سلامتی توصیه می شود.
چربی خون همان کلسترول است؟
به طور کلی به لیپید (چربی) های موجود در خون، چربی خون گفته می شود. انواع چربی خون عبارتند از کلسترول مضر، مفید و تری گلیسیرید. کلسترول نوعی چربی خون است و در کبد ساخته می شود.
کلسترول از طریق غذاها تامین می شود و مصرف بیش از حد غذاهای چرب باعث افزایش کلسترول خون می شود. چربی برای تامین انرژی استفاده می شود، در حالی که کلسترول نقشی در انرژی ندارد.
علائم چربی خون بالا چیست؟
چربی خون در ابتدا علائم قابل ملاحظه ای ندارد. اگرچه انباشت چربی در رگ ها به مرور زمان باعث کند شدن جریان خونرسانی می شود. با بالا رفتن چربی خون، احتمال قطع خونرسانی به قلب و مغز وجود دارد. درد قفسه سینه، درد فک و تنگی نفس از علائم بیماری سرخرگ کرونری به شمار می روند.
زمانی که رسوب کلسترول در دیواره رگ تشکیل شود و یک لخته خون روی آن را بپوشاند، باعث گرفتگی رگ می شود. گرفتگی رگ با بستن جریان خون منجر به حمله قلبی می شود و جمله درد قفسه سینه، گرگرفتگی، حالت تهوع و تنگی نفس از علائم آن هستند.
اولین علائم چربی خون
چربی خون بالا یک اختلال بدون نشانه است. علائم چربی خون به دلیل عوارض شدیدتر و بیماری های مزمن بروز می کنند که معمولا سال ها طول می کشد.
علائم احتمالی بیماری قلبی، سکته یا گرفتگی رگ ها عبارتند از: درد قفسه سینه در سمت چپ، فشار و ضعف، سرگیجه، عدم تعادل در راه رفتن و حرف زدن نامفهوم. هر کدام از این علائم می تواند نشان دهنده کلسترول بالا باشد.
بالا بودن چربی خون
به بالا رفتن میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون هیپرلیپیدمی یا چربی خون بالا گفته می شود. چربی خون بالا به مرور زمان باعث تجمع رسوب چربی در رگ ها (بیماری تصلب شرایین) می شود. بالا رفتن چربی خون باعث بروز عوارض زیر می شود:
- حمله قلبی
- سکته
- بیماری قلبی
- آترواسکلروز (گرفتگی رگ قلب)
- ایست قلبی ناگهانی
- بیماری نارسایی شریانی (PAD)
- بیماری ایسکمی قلبی
علائم چربی خون بالا در مردان
علائمی مثل چاقی، رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک باعث بالا رفتن چربی خون می شوند. ریسک ابتلا به چربی خون در مردان از 20 الی 30 سالگی شروع می شود و با افزایش سن بالا می رود. ژنتیک یکی دیگر از علل چربی خون در مردان به شمار می رود. علائم چربی خون بالا در مردان عبارتند از:
- درد قفسه سینه
- بیماری قلبی
- حالت تهوع
- بی حالی شدید
- بی حسی
- فشار خون بالا
- حرف زدن نامفهوم
- سرد بودن یا بی حسی پاها
- تنگی نفس
علائم چربی خون بالا در زنان
زنان به طور کلی به دلیل هورمونی به نام استروژن، کلسترول مفید (HDL ) بیشتری از مردان دارند. با افزایش استروژن، میزان کلسترول مفید هم افزایش میابد و در دوران تخمک گذاری به اوج خود می رسد. از طرفی میزان کلسترول مضر ( LDL) کاهش میابد و در دوران پیش از قاعدگی به حداقل می رسد. به همین دلیل زنان در سنین 50 تا 55 با تغییرات مهمی درچربی خون مواجه می شوند.
علائم چربی خون بالا در زنان عبارتند از: درد در قفسه سینه، تنگی نفس، بی حسی دست و پا و حالت تهوع.
چربی خون افراد لاغر
ریسک چربی خون بالا برای همه افراد، از جمله افراد لاغر وجود دارد. عوامل مختلفی مثل ژنتیک و زمینه خانوادگی بیماری، روی کلسترول خون تاثیر می گذارند. همچنین تغذیه نامناسب یکی از عوامل اصلی چربی خون در افراد لاغر است.
خوردن غذاهای دارای کلسترول، کم تحرکی، استعمال دخانیات، مصرف الکل و استرس چربی خون را افزایش می دهند.
علائم چربی خون در افراد لاغر
چربی خون بالا بسیار رایج است اما بیشتر مردم از وجود این بیماری بی اطلاع هستند چون نشانه های واضحی ندارد.
علائم چربی خون در افراد لاغر عبارتند از درد و فشار در قفسه سینه، تنگی نفس، بی حسی و خواب رفتن دست و پا، حالت تهوع و بی حالی.
چربی خون عصبی چیست؟
کورتیزول بالا و استرس در طولانی مدت باعث بالا رفتن چربی خون می شوند. افزایش هورمون آدرنالین و کورتیزول با تحریک تری گلیسیرید خون، باعث بالا رفتن کلسترول مضر خون می شود. یکی دیگر از عوامل چربی خون عصبی، تغذیه نامناسب و پرخوری است. استرس در طولانی مدت باعث افزایش اشتها و افزایش وزن می شود. به این ترتیب رژیم غذایی نامتعادل و پرخوری عصبی، باعث افزایش چربی خون می شوند.
چربی خون ارثی چیست؟
چربی خون ارثی یا هیپرکلسترولمی خانوادگی نوعی بیماری است که در پالایش کلسترول تاثیر می گذارد. در نتیجه افراد مبتلا به چربی خون ارثی بیشتر در معرض بیماری های قلبی، حمله قلبی و سکته قرار دارند.
تغییرات ژنتیکی هیپرکلسترولمی خانوادگی به ارث می رسند و از تولد وجود دارند. اگرچه علائم چربی خون بالا معمولا در بزرگسالی بروز می کنند.
افرادی که از هر دو پدر و مادر این ژنتیک را به ارث می برند، در کودکی با علائم کلسترول بالا مواجه می شوند.
از کجا بفهمیم چربی خون داریم؟
بهترین روش برای اطلاع از میزان چربی خون، انجام آزمایش چربی خون است. برای بررسی میزان کلسترول و تری گلیسیرید، آزمایشی که پروفایل لیپیدی یا آزمایش کامل کلسترول نام دارد، تجویز می شود.
در این آزمایش مقدار تری گلیسیرید، کلسترول مفید (HDL) و کلسترول مضر (LDL) را مورد بررسی قرار می دهد. برای این آزمایش نیاز است ناشتا باشید.
چربی خون انسان باید چند باشد؟
میزان نرمال انواع چربی خون برای بزرگسالان عبارت است از:
- کلسترول کل: 125 تا 200
- کلسترول LDL: کمتر از 100
- کلسترول HDL : 40 و بالاتر
- کلسترول Non-HDL: کمتر از 130
آزمایش چربی خون شامل چیست؟
یک آزمایش کلسترول کامل، لیپید پنل یا لیپید پروفایل نامیده می شود و در آن انواع چربی های خون اندازه گیری می شوند. چربی های خون عبارتند از کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد (LDL)، کلسترول با چگالی بسیار پایین (VLDL)، تری گلیسیرید و کلسترول کل.
چربی خون در آزمایش
انجام آزمایش چربی خون میزان انواع کلسترول و چربی موجود در خون را اندازه گیری کرده و ریسک بیماری های قلبی را مشخص می کند. آزمایش چربی خون باید هر 5 سال یک بار انجام شود. میزان طبیعی و نرمال چربی خون در آزمایش عبارت است از:
کلسترول مضر (LDL) : کمتر از 100
کلسترول مفید (HDL) : 40 تا 60
کلسترول کل (Total cholesterol): کمتر از 200
تری گلیسیرید (Triglycerides): کمتر از 150
کلسترول با چگالی بسیار پایین (VLDL levels): کمتر از 30
چربی خون خطرناک چند است؟
چربی خون خطرناک در بزرگسالان عبارت است از:
- کلسترول کل: mg/dL 240 و بالاتر
- کلسترول Non-HDL: mg/dL 130 و بالاتر
- کلسترول LDL: mg/dL 160 تا 190
چربی خون بالا چه عوارضی دارد؟
چربی خون بالا باعث به وجود آمدن رسوب کلسترول و تجمع سایر ذرات در دیواره رگ ها می شود. این بیماری آترواسکلروزیس نامیده می شود و عوارضی از جمله گرفتگی سرخرگ ها به همراه دارد.
انباشت چربی ها خونرسانی را ضعیف می کند. خونرسانی ضعیف به ارگان ها، قلب و مغز عوارضی از جمله سکته، حمله قلبی و درد قفسه سینه دارد.
چربی خون و حمله قلبی
عوارض چربی خون بالا در سرخرگ های خونرسان قلب (سرخرگ کرونری)، باعث درد قفسه سینه یا آنژین می شوند. آنژین از نشانه های بیماری قبلی سرخرگ کرونری به شمار می رود.
یکی از عوارض شدید چربی خون بالا، حمله قلبی است. گاهی توده چربی از هم می پاشد و باعث به وجود آمدن لخته خون می شود. لخته خون با بستن قسمتی از رگ مانع خونرسانی به قلب می شود. توقف خونرسانی به بخشی از قلب منجر به حمله قلبی می شود.
چربی خون و سکته مغزی
سکته مغزی یکی از عوارض خطرناک چربی خون بالا است. کلسترول بالا در جریان خون باعث به وجود آمدن انباشت چربی، سفتی و تنگ شدن رگ می شود. این فرایند آترواسکلروزیس یا تصل شرایین نام دارد. آسیب به دیواره سرخرگ لخته های خون را به وجود میاورد و راه یافتن لخته خون به مغز، منجر به سکته مغزی می شود.
در صورتی که میزان کلسترول مضر (LDL) از mg/dL 130 بیشتر باشد، ریسک سکته مغزی افزایش میابد.
پیشگیری از چربی خون
بسیاری از توصیه های سبک زندگی برای درمان چربی خون، در پیشگیری از آن هم موثر هستند. بهترین روش برای حفظ سلامت قلب و چربی خون متعادل، داشتن رژیم غذایی سالم و افزایش تحرک است.
راه های پیشگیری از چربی خون بالا عبارتند از:
- رژیم غذایی دارای سبزیجات و غلات کامل بیشتر و پرهیز از نمک
- کاهش مصرف چربی های حیوانی و جایگزین کردن آنها با روغن های سالم
- لاغری و کنترل وزن
- ورزش کردن
- پرهیز از الکل
- کنترل استرس
چربی خون و راه درمان
کلسترول بالا ریسک بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی را بالا می برد. بنابراین کنترل چربی خون از اهمیت بالایی برخوردار است. در بسیاری درمان چربی خون از طریق اصلاح رژیم غذایی، ورزش کردن و کاهش وزن امکان پذیر است. گاهی علاوه بر تغییر سبک زندگی، تسریع درمان چربی خون دارو تجویز می شود.
توصیه های سلامتی و راه درمان چربی خون شامل:
- رژیم غذایی سالم شامل پرهیزاز چربی اشباع شده و ترانس، پرهیز از گوشت قرمز، فرآورده های لبنی و شکر
- ورزش کردن به مدت حداقل 30 دقیقه، 5 روز در هفته
- پرهیز از الکل و دخانیات
- کاهش وزن
چربی خون درمان قطعی دارد؟
عواملی مثل زمینه ارثی خانوادگی، بیماری های قلبی و سن در درمان قطعی چربی خون تاثیر دارند. با تغییر عادت های غذایی و کاهش وزن می توان چربی خون را در طول چند هفته به میزان نرمال کاهش داد. برای موارد شدیدتر، درمان چربی خون علاوه بر اصلاح تغذیه، نیازمند مصرف دارو است. در این صورت درمان چربی خون بین 3 تا 6 ماه طول می کشد.
درمان چربی خون ژنتیکی
چربی خون ژنتیکی یا ارثی با مصرف داروهای استاتین کاهش دهنده کلسترول درمان می شود. تجویز داروهای استاتین چگالی بالا از جمله آتورواستاتین (Atorvastatin) و روزوواستاتین (روزوواستاتین) برای این بیماری رایج تر است.
اگرچه هیپرکلسترولمی خانوادگی درمان قطعی ندارد و مصرف دارو فقط ریسک بیماری های قلبی را کاهش می دهد. تغییر رژیم غذایی، پرهیز از چربی اشباع و ترانس، مصرف فیبر بالا در درمان چربی خون ژنتیکی موثر هستند.
چربی خون پایین
پایین بودن کلسترول خون نوعی اختلال لیپیدی است و هیپوکلسترولمی نام دارد. عللی مثل سوء تغذیه، بیماری های ژنتیکی خاص، سوء جذب، کم خونی، بیماری های تیروئیدی، بیماری کبدی و جراحت شدید باعث پایین آمدن بیش از حد کلسترول خون می شوند.
مصرف ویتامین های A، D و E به درمان چربی خون پایین کمک می کند. افراد مبتلا به دیابت و سابقه بیماری چربی خون در خانواده بیشتر در معرض این اختلال قرار می گیرند.
علائم چربی خون پایین
علائم چربی خون پایین می توانند به دلیل کلسترول کم یا بیماری های ناشی از آن باشند.
برخی از نشانه های چربی خون پایین عبارتند از: افسردگی، تاثیر در بینایی، چربی در مدفوع، عدم تعادل هورمون ها و کاهش وزن. همچنین چربی خون پایین با تاثیر در متابولیسم، روی اشتها و رژیم غذایی تاثیر می گذارد و باعث کمبود مواد مغذی می شود.
عوارض چربی خون پایین
چربی خون پایین در اکثر موارد عوارض شدیدی ندارد. هیپوکلسترولمی در موارد نادرمی تواند موجب سرطان، خونریزی مغزی، اضطراب و استرس، زایمان زودتر در زنان باردار و افسردگی شود. کلسترول پایین علاوه بر کورتیزول، در هورمون های جنسی استروژن و تستوسترون تاثیر می گذارد. ریسک بیماری قلبی برای افراد دارای چربی خون پایین وجود دارد.
چربی خون و جوش صورت
جوش صورت یکی از علائم چربی خون بالا است. زمانی که میزان زیادی کلسترول در جریان خون وجود داشته باشد، به صورت توده چربی زیر پوست جمع می شود. در نتیجه جوش هایی به شکل توده چربی روی پوست ظاهر می شوند.
جوش های ناشی از چربی خون بالا بدون درد هستند و فقط نشانه ظاهری دارند. اندازه این جوش ها به مرور زمان بزرگ تر می شود. با کنترل چربی خون، جوش ها به مرور کاهش پیدا می کنند.
سرگیجه و چربی خون
چربی خون بالا به طور مستقیم باعث سرگیجه نمی شود. سرگیجه به شکل های مختلفی از جمله عدم تعادل یا چرخیدن محیط اطراف توصیف می شود که می توانند نشانه وجود بیماری باشند. رسوب چربی در رگ ها، گرفتگی سرخرگ کاروتید به دلیل کلسترول بالا، تنگی دریچه های قلب، آریتمی قلبی و خونرسانی ضعیف از علل سرگیجه به شمار می روند. این وضعیت حالتی همراه با احساس سبکی سر و سیاهی رفتن چشم ها است.
چربی خون و بی حسی پا
بی حسی پا یکی از رایج ترین نشانه های چربی خون بالا است. این حالت با خواب رفتگی پا همراه است و می تواند خفیف یا شدید باشد. دلیل اصلی بی حسی پا خونرسانی ضعیف است. کلسترول بالا به رسوب چربی در دیواره رگ ها منجر می شود و از رسیدن به سراسر بدن جلوگیری می کند. در صورتی که بیماری بی حسی پا را تجربه کند یعنی کلسترول بالا باعث به وجود آمدن لخته خون در رگ ها شده است.
چربی خون و بی حسی دست
بی حسی دست از علائم کلسترول بالا است و نباید نادیده گرفته شود. رسوب کلسترول در سرخرگ کرونری باعث تنگ شدن دیواره رگ های می شود. یکی از عوارض این فرآیند، تجمع پلاک در رگ ها است. گرفتگی رگ علاوه بر تضعیف خونرسانی به اندام ها، عوارضی از جمله حمله قلبی و سکته مغزی دارد.
در صورت ملاحظه بی حسی یا خواب رفتن دست و پا، برای بررسی میزان کلسترول به پزشک مراجعه کنید.
چربی خون ریزش مو
تحقیقات نشان می دهند داشتن یک رژیم غذایی سرشار از چربی باعث ریزش و سفیدی مو می شود. بالا رفتن کلسترول ریسک ریزش مداوم مو و زخم شدن پوست سر را افزایش می دهد. کلسترول از طریق عوامل مختلفی باعث ریزش مو می شود. کمبود پروتئین، پیام رسانی سلولی، غدد چربی پوست و افزایش ترشح چربی در آن از تاثیرات چربی خون بالا در ریزش مو هستند.
چربی خون و زانو درد
کلسترول بالا احتمال افزایش التهاب، درد مفاصل، کشیدگی تاندون و آرتروز را افزایش می دهد. به همین دلیل بسیاری از پزشکان ارتوپد به بیماران مبتلا به آرتروز و درد مفصل توصیه می کنند از غذاهای پرچرب پرهیز کنند. ساییدگی مفصل با علائمی از جمله زانو درد، گرفتگی عضلات، قرمزی و تورم زانو همراه است.
چربی خون و کبد چرب
چربی خون بالا ریسک ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می دهد. بیشتر کلسترول بالا در خون به صورت چربی ذخیره در کبد انباشته می شود. عوارض چربی خون باعث می شوند قابلیت ساختن و پاکسازی کلسترول در کبد مختل شود. در نتیجه یکی از عوارض شدیدتر کلسترول بالا، استئاتوهپاتیت یا کبد چرب غیر الکلی است. عوارض کبد چرب غیر الکلی عبارتند از سیروز، از کارافتادگی کبد و سرطان کبد.
چربی خون و قهوه
قهوه دارای چربی کلسترول نیست اما می تواند روی میزان چربی خون تاثیر بگذارد. وجود دیترپن ها در قهوه باعث افزایش کلسترول می شود. با این وجود قهوه برای افراد دارای چربی خون بالا مجاز است و مصرف متوسط قهوه نقش چندانی روی کلسترول خون نمی گذارد. برخی از قهوه ها مثل قهوه فیلتر نشده و تهیه شده با فرنچ پرس برای افراد دارای کلسترول بالا توصیه نمی شود.
چربی خون و زردی
وجود کلسترول و تری گلسیرید بالا در خون می تواند باعث بروز ناراحتی های پوستی شود. برای مثال راش، جوش، زرد شدن پوست و تیرگی پوست.
علاوه بر چربی خون بالا، کبد چرب می تواند از علل زردی پوست باشد. گاهی چربی خون بالا به صورت توده های زرد رنگ چربی روی پوست بروز می کند. این چربی ها زیر پوستی هستند و چربی پلک یا زانتلاسما نام دارند.
چربی خون و یبوست
یبوست مزمن می تواند از نشانه های چربی خون بالا باشد. کلسترول و تری گلسیرید بالا در خون باعث به وجود آمدن یبوست می شوند. علاوه بر این، چربی خون روی متابولیسم تاثیر می گذارد و عوارضی از جمله سوء هاضمه دارد. مصرف فیبر و غلات کامل از علائم گوارشی چربی خون مثل سوء هاضمه و یبوست جلوگیری می کند.
بخوانید: رژیم غذایی برای رفع یبوست | برای رفع یبوست چی بخورم؟
چربی خون و خواب آلودگی
چربی خون به طور مستقیم باعث خواب آلودگی نمی شود. اگرچه خواب آلودگی می تواند ناشی از چربی خون بالا باشد، اما علل مختلفی در آن تاثیر دارند. از طرفی کم خوابی باعث افزایش کلسترول مضر می شود. افرادی که کمتر از 6 ساعت در روز می خوابند، بیشتر در ریسک بیماری های قلبی قرار می گیرند.
کم خوابی باعث کاهش تحرک، افزایش اشتها و مصرف بیشتر غذاهای پرچرب می شود.
چربی خون و خارش بدن
چربی خون بالا باعث به وجود آمدن جوش، راش، توده چربی و التهاب پوست می شود که می توانند با خارش همراه باشند.
نوعی بیماری خودایمنی پوستی به نام پسوریازیس از نشانه های کلسترول بالا است. در این بیماری، لکه های قرمز و پوسته دار روی پوست ظاهر می شوند. از علل خارش بدن می توان به خونرسانی ضعیف اشاره کرد که از عوارض چربی خون است.
بخوانید: رژیم غذایی پسوریازیس | غذاهای مفید و مضر برای پسوریازیس
کنترل چربی خون با غذا
برخی از غذاهای دارای کلسترول مثل تخم مرغ و ماست در صورتی که به میزان محدود مصرف شوند، برای سلامتی مفید هستند. سایر غذاهای پرچرب از جمله محصولات پروتئینی فرآوری شده، ریسک بیماری قلبی را افزایش می دهند. اصلاح رژیم غذایی با کاهش وزن به کاهش کلسترول کمک می کند. در بسیاری از موارد تغییر رژیم غذایی برای درمان چربی خون کافی است و نیازی به مصرف دارو وجود ندارد.
غذاهای مفید برای چربی خون
غذاهای مفید برای چربی خون عبارتند از:
- میوه و سبزیجات
- پنیر
- ماست
- گوشت ارگان ها (جگر، قلب و کلیه)
- جو دوسر
- لوبیا
- مغزها
- روغن سبزیجات
- ماهی
برای چربی خون صبحانه چی بخوریم؟
مصرف اوتمیل، سفیده تخم مرغ، شیر بادام، آبمیوه های طبیعی و نان سبوس دار برای صبحانه مجاز است. انواع اسموتی تهیه شده با شیر بادام، مغزها و عسل برای یک صبحانه مغذی توصیه می شوند.
از خوراکی های پرچرب یا تهیه شده با روغن ترانس مثل خامه، پنیر خامه ای، کره، شیر پرچرب و زرده تخم مرغ پرهیز کنید.
سخن پایانی
مصرف غذاهای پرچرب، کم تحرکی و چاقی باعث افزایش چربی خون می شوند. این بیماری معمولا بدون نشانه است اما عوارض شدیدی از جمله بیماری های قلبی و سکته دارد.
علائم بیماری قلبی شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس، ضعف، حالت تهوع و بی حسی اندام ها می شود. کنترل چربی خون با اصلاح رژیم غذایی و ورزش کردن امکان پذیر است. در برخی موارد، مصرف دارو برای درمان کلسترول بالا ضروری است.
سوالات متداول
چربی خون دارم غذا چی بخورم؟
سبزیجات، میوه ها، غلات سبوس دار، غذاهای غنی از پروتئین، ماهی، حبوبات و مغزها برای چربی خون بالا مفید هستند. کاهش مصرف تخم مرغ (زرده تخم مرغ) و سوسیس و کالباس برای پایین آوردن چربی خون توصیه می شود.
آیا چربی خون خطرناک است؟
چربی خون عوارض خطرناکی مثل حمله قلبی و سکته دارد. پایین آوردن چربی خون از طریق تغذیه، ورزش و کاهش وزن از عوارض شدید پیشگیری می کند.
برای پیشگیری از چربی خون چه باید کرد؟
ترک دخانیات، افزایش تحرک، کنترل استرس، خواب کافی، و تغذیه سالم از راه های پیشگیری از چربی خون هستند. مصرف چربی های ترانس و اشباع را کاهش دهید و آن را با چربی های گیاهی سالم جایگزین کنید.
راه تشخیص چربی خون چیست؟
در صورتی که چربی خون در زمینه خانوادگی شما وجود دارد، برای انجام آزمایش خون اقدام کنید. میزان کلسترول و تری گلیسرید خون در آزمایش چربی خون اندازه گیری می شوند.