کبد چرب این روزها به شایع ترین بیماری مربوط به کبد تبدیل شده است. این بیماری ممکن است تا رسیدن به مراحل پیشرفته علائم قابل توجهی را نشان ندهد. به همین دلیل شناخت علائم اولیه کبد چرب و راه های درمان آن اهمیت زیادی دارد.
درمان فوری کبد چرب کمک میکند تا از رسیدن بیماری به مراحلی مثل فیبروز و سیروز کبدی جلوگیری شود. در این مقاله با انواع درمان ها برای مراحل مختلف بیماری کبد چرب ، از درمان های خانگی تا درمان در طب سنتی آشنا خواهید شد.
درمان کبد چرب
درصد زیادی از افراد مبتلا به کبد چرب مشکل جدی نخواهند داشت اما اهمیت درمان کبد چرب به این علت است که در صورت پیشرفت بیماری عوارض جدی مثل فیبروز کبدی به وجود خواهد آمد.
در حال حاضر هیچ داروی خاص و اختصاصی برای درمان کبد چرب تولید نشده است و داروها بیشتر برای کنترل و مدیریت علائم و عوارض بیماری تجویز میشوند؛ اغلب مبتلایان با مشکلاتی مثل چاقی، فشار خون بالا و افزایش قند خون روبه رو هستند.مهم ترین راه درمان کبد چرب تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی است.
در ادامه مهم ترین راهکارهای درمان کبد چرب را نام میبریم.
کاهش وزن
معمولا اولین توصیه پزشکان برای درمان کبد چرب، کاهش وزن است. مطالعات انجام شده بر روی بیماری های کبدی نشان میدهند که کاهش وزن بخش مهمی از روند درمانی کبد چرب است که روی پیشرفت درمان و کاهش علائم نقش زیادی داشته است.
اما تا چه اندازه کاهش وزن روی درمان کبد چرب موثر است؟
افراد مبتلا به کبد چرب که دچار چاقی نیز هستند باید حدود ۳ تا ۵ درصد از وزن خود را کم کنند تا چربی های کبد نیز کاهش پیدا کند. در موارد پیشرفته بیماری کبد چرب زمانی که کبد دچار فیروز یا التهاب شده است، کاهش ۷ تا ۱۰ درصدی وزن بدن تاثیر زیادی روی کاهش التهاب و ترمیم فیروز کبدی دارد.
بهترین راه برای کاهش وزن اصولی و حفظ کردن آن، کم کردن وزن به مرور و در طول زمان است. رژیم هایی که باعث از دست دادن وزن به شکل سریع میشوند ناپایدار هستند و حتی ممکن است برای کبد عوارضی را به وجود آورند.
به خاطر داشته باشید قبل از شروع هر نوع برنامه و رژیم برای کاهش وزن با پزشک متخصص خود و یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا یک برنامه مناسب در اختیار شما قرار دهند.
مطلب پیشنهادی:
اصلاح رژیم غذایی برای درمان فوری کبد چرب
تحقیقاتی که سال ۲۰۱۷ انجام شد نشان میدهد که رژیم غذایی سالم تاثیرات قابل توجهی روی کاهش چربی های کبد داشته است. همچنین در کاهش فشار خون، کلسترول بالا و دیابت نوع ۲ که به کبد چرب مرتبط هستند، موثر بوده است.
در نتیجه میتوان گفت یک رژیم غذایی سالم و مبتنی بر غذاهای گیاهی و چربی های سالم، مثل رژیم مدیترانه ای برای درمان کبد چرب مفید است. این رژیم غذایی روی انواع سبزیجات و غذاهای گیاهی و مصرف چربی های سالم به جای چربی های اشباع تمرکز دارد. تا جایی که امکان دارد میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید؛
انواع میوه های مفید در درمان کبد چرب:
- انواع توت ها؛ توت فرنگی، بلوبری و تمشک
- سیب
- پرتقال و گریپ فروت
- انجیر
- موز
علاوه بر میوه ها، سبزیجات هم برای حفظ سلامت کبد بسیار مهم هستند:
- کلم بروکلی
- سیب زمینی شیرین
- هویج
- گوجه فرنگی
- فلفل
همچنین حبوبات از جمله نخود، عدس، لوبیا و انواع آجیل ها، زیتون و ماهی و مرغ سرشار از چربی های سالم هستند که به سلامت کبد کمک میکنند. برای طبخ غذاها از روغن های سالم مثل روغن زیتون و به جای غلات فرآوری شده از غلات کامل مثل نان گندم و برنج قهوه ای استفاده شود.
انواع قند و شکر اضافه باید حذف شوند چرا که باعث افزایش چربی کبد میشوند و برای کنترل کلسترول مصرف چربی های اشباع شده را بسیار محدود کنید. مثل گوشت قرمز، فست فود و غذاهای آماده فرآوری شده.
نوشیدن قهوه
جالب است بدانید نوشیدن قهوه برای درمان کبد چرب موثر است. طبق تحقیقات انجام شده قهوه مزایای محافظتی برای کبد دارد و مصرف منظم آن میتواند باعث تحریک آنزیم های کبدی و در نتیجه کاهش التهاب میشود. بهترین نوع قهوه، انواع بدون شکر و چربی اضافه است همچنین به دلیل وجود کافئین بالا در قهوه باید در نوشیدن آن احتیاط کنید.
افزایش فعالیت بدنی
بیماری کبد چرب معمولا با بی تحرکی مرتبط است و در افرادی که به اندازه کافی فعالیت بدنی ندارند بیشتر دیده میشود. به علاوه عدم تحرک با مشکلاتی از قبیل بالا رفتن فشار خون، کلسترول و قند خون همراه است.
برای درمان کبد چرب، ورزش و تحرک داشتن اهمیت زیادی دارد، توصیه میشود حدود ۱۵۰ ساعت در طول هفته فعالیت بدنی داشته باشید. پنج روز در هفته، روزی ۳۰ دقیقه ورزش کنید، نیازی به باشگاه رفتن و یا ورزش حرفه ای نیست، حتی روزی ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع هم بسیار مفید است.
پاكسازی كبد
این روزها شاهد تبلیغات مختلف برای پاکسازی کبد هستیم که شامل انواع رژیم های غذایی، مکمل ها و ویتامین ها هستند که ظاهرا کبد را پاکسازی کرده و سموم را دفع میکنند.
اما اگر از عملکرد کبد آگاه باشید میدانید که سموم و مواد زائد به صورت منظم از آن دفع میشوند و تجمع پیدا نمیکنند و اگر کبد به درستی کار کند سموم به صورت منظم پاکسازی میشوند. در نتیجه میتوان گفت داشتن سبک زندگی سالم و عادات غذایی درست، روی عملکرد کبد موثر هستند و به پاکسازی کبد کمک میکنند.
در ادامه چند روش برای کمک به پاکسازی کبد و حفظ سلامت کلی آن آورده شده است:
تغییر عادات سبک زندگی مثل نوع رژیم غذایی، انجام ورزش منظم و استراحت کافی برای پاکسازی کبد از سموم ضروری هستند. اگر میخواهید کبد خود را سم زدایی و عملکرد آن را بهبود ببخشید، ورزش منظم را شروع کنید.
تغذیه سالم هم نقش موثری در فرآیند پاکسازی کبد دارد، مصرف بیشتر سبزیجات و میوه ها، چربی های سالم و حبوبات کمک میکند تا کبد عملکرد بهتر داشته باشد . به علاوه لازم است از پرخوری پرهیز کنید تا فشار زیادی روی کبد وارد نشود.
درمان کبد چرب گرید 1
کبد چرب گرید ۱ یکی از خفیف ترین و ابتدایی ترین مراحل بیماری کبد چرب است. علت اهمیت درمان کبد چرب گرید ۱ چیست؟ این مرحله از بیماری میتواند سال ها بدون علائم خاص ادامه پیدا کند و به مرور به نوع پیشرفته کبد چرب تبدیل شود. در نتیجه درمان آن باید جدی گرفته شود.
درمان کبد چرب گرید ۱ حول محور بهبود نوع سبک زندگی است. رژیم غذایی و تغذیه سالم بخش عمده ای از درمان کبد چرب گرید ۱ را شامل میشود که توصیه میشود این دستورالعمل ها رعایت شود:
روی غذاهای گیاهی تمرکز کنید؛ سبزیجات و میوه ها، غلات کامل، آجیل ها و حبوبات سرشار از فیبر، مواد معدنی و چربی های مفید هستند که به ترمیم کبد و کاهش چربی آن کمک میکنند. غذاهای سرخ شده را محدود کنید.
با به حداقل رساندن مصرف نوشیدنی های شیرین شده، میوه های کنسروشده و کربوهیدرات های تصفیه شده، مقاومت به انسولین را کنترل کنید. امگا۳ بیشتری مصرف کنید، این ترکیب التهاب کبد را کاهش میدهد. آب بیشتری بنوشید. الکل را حذف کنید. علاوه بر تغذیه ورزش منظم هم در درمان کبد چرب گرید ۱ موثر است.
درمان کبد چرب گرید 2
کبد چرب گرید ۲ وضعیت جدی تری از بیماری بوده و در آن کبد دچار التهاب شده است. درمان کبد چرب گرید ۲ با دارویی خاص امکان پذیر نیست بلکه متخصصان روی کنترل و کاهش علائم بیماری تمرکز دارند.
یکی از موثرترین راه ها برای درمان کبد چرب گرید ۲، کاهش وزن است. این کار روی کاهش چربی و التهابات کبد تاثیر زیادی دارد و به بهبود سریع تر بیماری کمک میکند. نکته مهم نوع روش انتخابی برای کاهش وزن است که باید به دقت انتخاب شود تا از آسیب های بیشتر به کبد پیشگیری شود.
تغذیه نامناسب و رژیم های لاغری غیر اصولی باعث از دست دادن وزن ناگهانی و فشار بیشتر به کبد میشوند. بنابراین داشتن یک برنامه غذایی سالم و ورزش منظم علاوه بر سلامت کبد روی کاهش وزن نیز موثر است و برای درمان کبد چرب گرید ۲ کمک کننده است.
درمان کبد چرب گرید 3
کبد چرب گرید ۳ زمانی به وجود میآید که چربی حدود ۶۶ درصد از کبد را فرا گرفته و التهاب شدیدی به وجود آمده است، در این مرحله بیماری پیشرفت زیادی کرده است. درمان کبد چرب گرید ۳ شامل چند مرحله است، در مرحله اول پزشکان کاهش وزن حدود ۱۰ درصد از وزن بدن و رژیم غذایی سالم را توصیه میکنند.
همچنین درمان های تکمیلی برای بهبود عوارض ناشی از التهاب و زخم در کبد را آغاز میکنند. این درمان ها میتواند دارویی باشد و یا از جراحی برای کاهش فیبروز کبدی استفاده میکنند. در موارد بسیار شدید بیماری، باید برای فرد پیوند کبد انجام شود. در صورت مشاهده علائم کبد چرب گرید ۳، پزشک پس از بررسی های کامل بهترین درمان را ارائه میدهد.
درمان قطعی آنزیم کبد
بالارفتن آنزیم های کبدی میتواند موقتی و یا نشانه ای از بیماری کبدی باشد. بعضی از داروها هم باعث بالا رفتن آنزیم کبد میشوند که با قطع دارو، آنزیم ها به سطح عادی برمیگردند. برای درمان قطعی آنزیم کبد توصیه هایی وجود دارد که عمل کرده به آن ها میتواند باعث کاهش سطح آنزیم های کبدی شود.
الکل مصرف نکنید؛ برای حفظ سلامت کبد و درمان قطعی آنزیم کبد لازم است تا الکل را ترک کنید. مصرف بیشتر کافئین؛ اثر بخشی کافئین در بهبود عملکرد کبد ثابت شده است و نشان میدهد مصرف روزانه یک فنجان قهوه باعث پیشگیری از آسیب کبدی و کاهش آنزیم کبد میشود.
مصرف مواد غذایی ارگانیک و طبیعی؛ اگرچه اغلب افراد میتوانند مواد شیمیایی موجود در غذاهای فرآوری شده را تحمل کنند اما برای افرادی که آنزیم کبدی بالا دارند مضر بوده و آسیب کبدی را افزایش میدهد. اما مواد غذایی ارگانیک فاقد مواد مضر هستند و پردازش آن ها توسط کبد آسان تر است.
درمان خانگی کبد با آنزیم بالا
درمان خانگی کبد با آنزیم بالا با اصلاح رژیم غذایی ممکن است. زمانی که علت بالا بودن آنزیم کبدی مشکلات مربوط به کبد باشد، مصرف بعضی از مواد غذایی و پرهیز از بعضی دیگر کمک میکند تا این آنزیم ها کاهش یافته و از آسیب های کبد جلوگیری شود.
مصرف سبزیجات بیشتر از جمله سبزیجاتی مثل انواع کلم ها شامل کلم بروکلی، کلم بروکسل و کلم پیچ برای بهبود سطح آنزیم کبدی بالا موثر است. مواد غذایی با فیبر بالا هم به دفع بیشتر سموم از دستگاه گوارش کمک میکنند در نتیجه سموم زمان کمتری برای جذب خون و تجمع در کبد دارند.
انجام منظم ورزش های هوازی علاوه بر سلامت قلب و عروق روی آنزیم های کبدی هم موثر است و آن ها را تنظیم میکند. ترک سیگار هم راهی موثر برای حفظ سلامت کبد است. از مصرف داروهای مختلف بدون تجویز پزشک خود خودداری شود. مصرف بیش از حد بعضی از داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن برای کبد خطرات جدی به دنبال دارد.
درمان خانگی کبد چرب
درمان خانگی کبد چرب در کنار داروها و توصیه های پزشکان، یکی از راه هایی است که کمک میکند درمان با سرعت بیشتری انجام شود. در درمان خانگی کبد چرب از مواد غذایی ساده و در دسترس استفاده میشود مثل:
سرکه سیب
سرکه سیب یکی از خوراکی موثر در کاهش وزن، چربی و کلسترول خون و کاهش التهاب کبد است. سرکه سیب با داشتن خاصیت سم زدایی به دفع بیشتر سموم از کبد کمک کرده و سلامت آن را ارتقا میدهد. روزانه یک قاشق سرکه سیب را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده و میل کنید.
لیمو
لیمو با داشتن ویتامین ث و آنتی اکسیدان از آسیب رادیکال های آزاد به کبد جلوگیری کرده و چربی های آن را نیز کاهش میدهد و یک درمان خانگی کبد چرب محسوب میشود. آب لیمو، مقداری آب و یک قاشق عسل را ترکیب کرده و صبح ها بنوشید.
زردچوبه
زردچوبه به داشتن خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی معروف است و میتواند التهاب سلول های کبدی را تا حدودی کاهش دهد. به علاوه حاوی ماده ای به نام کورکومین است که از کبد در برابر تجمع چربی ها حفاظت میکند. زردچوبه را میتوان به عنوان ادویه غذاها استفاده نمود و یا با آب و کمی لیمو مخلوط کرده و به عنوان نوشیدنی مصرف کرد.
دارچین
دارچین یکی از ادویه های محبوب است که هم در کاهش قند خون و هم چربی خون موثر است. به علاوه مطالعات انجام شده نشان میدهد این ادویه با داشتن خاصیت ضدالتهابی قوی، التهابات کبد ناشی از تجمع چربی را میتواند کاهش دهد. دارچین را میتوانید به عنوان ادویه و یا با تهیه دمنوش استفاده کنید.
سیر
سیر یکی از گیاهانی است که خواص زیادی دارد و یکی از آن ها کمک به کاهش چربی های بدن و در نتیجه چربی های کبد است.
درمان کبد چرب با طب سنتی
علاوه بر درمان ها و توصیه های پزشکان بعضی از افراد مبتلا به کبد چرب، از داروهای گیاهی و طب سنتی هم استفاده میکنند. درمان کبد چرب با طب سنتی تا حدودی میتواند موثر باشد، اما بهتر است قبل از استفاده از این داروهای گیاهی با پزشک مشورت کنید. چرا که بسیاری از داروهای گیاهی برای کبد بسیار مضر هستند و باعث آسیب های شدید میشوند.
به علاوه احتمال آلودگی گیاهان دارویی با انواع سموم و آفت کش ها و انواع باکتری ها، وجود دارد بنابراین باید با مراقبت و آگاهی کامل استفاده شوند .
در ادامه مطلب با چند داروی گیاهی که در درمان کبد چرب با طب سنتی به کار میروند آشنا میشوید:
خار مریم
خار مریم حدود ۲۰۰۰ سال است که در درمان مشکلات صفراوی و کبدی به کار میرود. در درمان کبد چرب هم این گیاه اولین داروی گیاهی است که تجویز میشود. خارمریم دارای ترکیبی به نام سیلیمارین است که خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد و برای کاهش التهاب کبد مفید است.
این ترکیب عوارض جانبی خاصی ندارد و از آن در تولید مکمل های گیاهی با همین نام هم استفاده میشود که در پیشگیری از پیشرفت بیماری در مبتلایان به کبد چرب بسیار موثر عمل کرده است.
چای سبز
چای سبز اگر چه یک داروی گیاهی محسوب نمیشود اما به دلیل داشتن ترکیبات مفید، به عنوان داروی گیاهی مفید برای کبد شناخته میشود. بعضی از تحقیقات روی چای سبز ثابت کرده اند که مصرف روزانه آن در پیشگیری از بیماری های مزمن کبدی تا حد زیادی موثر بوده است و این به دلیل خاصیت های ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی موجود در چای سبز است.
شیرین بیان
مطالعات علمی شیرین بیان را گیاهی با خواص دارویی فراوان میدانند. ریشه شیرین بیان دارای ترکیبات ضدالتهاب، ضد ویروس و محافظ کبد است. به همیت علت شیرین بیان در درمان کبد چرب در طب سنتی کاربرد زیادی دارد. روی اثربخشی این گیاه در درمان کبد چرب مطالعات زیادی انجام شده و همچنان به تحقیقات بیشتر نیاز است.
زردچوبه
زردچوبه و ماده موثر آن کورکومین خواص دارویی چشمگیری دارند. به خوبی ثابت شده است که زردچوبه خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد التهاب و ضد سرطان قوی دارد و یکی از گزینه ها برای درمان کبد چرب محسوب میشود. اگرچه زردچوبه بی خطر به نظر میرسد با این حال باید در مصرف آن احتیاط لازم رعایت شود.
زنجبیل
شاید از خواص زنجبیل برای رفع مشکلات معده زیاد شنیده باشید اما این گیاه برای کبد هم خواص زیادی دارد. ریشه زنجبیل حاوی ترکیبات قدرتمندی است که به مهار التهاب و حفاظت سلولی کمک میکند، در نتیجه میتوان از آن برای درمان کبد چرب و محافظت از کبد در برابر سمومی مثل الکل استفاده کرد.
زنجبیل را میتوانید به صورت دمنوش و چای، روزانه مصرف کنید.
درمان سریع کبد چرب با چند میوه
همان طور که گفتیم میوه ها نقش زیادی در رژیم غذایی کبد چرب دارند. مصرف میوه بیشتر در کنار سبزیجات به کاهش چربی های بدن کمک کرده در نتیجه چربی های کبد هم کاهش مییابد. به علاوه گنجاندن این چند میوه در رژیم غذایی روزانه به سم زدایی و پاکسازی کبد و پیشگیری از بیماری های کبدی کمک زیادی میکند.
- گریپ فروت
- سیب
- آووکادو
- توت ها
- پاپایا
- بلوبری
- کیوی
- مرکبات
- انگور
- موز
- هندوانه
سخن پایانی
بسیاری از مبتلایان به بیماری کبد چرب به دنبال راه درمان فوری کبد چرب هستند. اما درمان مشکلات و بیماری های کبد نیازمند زمان بیشتری است و درمان های سریع میتواند مشکلات دیگری را برای کبد به وجود آورد.
درمان اصلی کبد چرب در مراحل مختلف، تغییر سبک زندگی و بهبود آن است، به این معنی که یک رژیم غذایی سالم داشته باشید، میوه و سبزیجات بیشتری بخورید در حالی که فست فود ها و غذاهای فرآوری شده را به شدت محدود میکنید، به طور منظم ورزش کنید، الکل و سیگار را ترک کرده و خوب بخوابید.
همه این کارها کمک میکند تا به درمان فوری کبد چرب دست پیدا کنید.
سوالات متداول
آیا برای درمان کبد چرب داروی خاصی وجود دارد؟
در درمان کبد چرب از داروی به خصوصی استفاده نمیشود . درمان دارویی زمانی به کار میرود که فرد همزمان با کبد چرب به بیماری های دیگری مثل فشار خون بالا، چاقی و یا دیابت هم مبتلا باشد و دارو برای کنترل این بیماری ها استفاده میشود.
برای درمان کبد چرب، کاهش وزن چه میزان موثر است؟
یکی از اولین راه های درمانی کبد چرب، کاهش وزن است. میزان این کاهش وزن هم به نوع و شدت بیماری بستگی دارد.
چه زمانی بیماری کبد چرب خطرناک است؟
اگر کبد چرب به مرحله گرید ۳ برسد میتوان گفت خطرناک میشود.، چرا که در این مرحله کبد دچار التهاب شدید شده و چربی زیادی دارد.
آیا درمان های طب سنتی برای کبد چرب موثر است؟
استفاده از داروهای گیاهی در درمان کبد چرب باید با حساسیت زیادی انجام شود به این علت که بعضی از این گیاهان برای کبد به شدت مضر بوده و ممکن است باعث آسیب های دائمی به کبد شوند. اگر زیر نظر متخصص درمان طب سنتی انجام شود میتواند تا حدودی موثر باشد.