یکی از شایع ترین بیماری های کبدی، بیماری کبد چرب غیرالکلی است که در ایران حدود 30 درصد افراد به آن مبتلا هستند. در این بیماری چربی اضافی در کبد ذخیره می شود. در صورت عدم درمان و پیشرفت بیماری، تبدیل به وضعیتی به نام سیروز کبدی و نارسایی کبد می شود.
کبد چرب غیرالکلی، در افراد چاق و مبتلا به دیابت نوع 2 شایع تر است. اگر چه افراد لاغر هم به این عارضه دچار می شوند.
همان طور که می دانید کبد یکی از ارگان های مهم و اساسی در بدن است که در صورت سالم بودن می تواند سموم را از بدن دفع کند، صفرا تولید کند، سیستم ایمنی را تقویت کند و … . چنانچه این اندام داخلی بر اثر کبد چرب آسیب ببیند، دیگر عملکرد مناسب خود را نخواهد داشت و سلامتی شما به خطر خواهد افتاد و این وضعیت تا تهدید زندگی شما هم پیش می رود.
آنچه شما به عنوان یک فرد مبتلا به کبد چرب باید رعایت کنید. در درجه اول تغییر سبک زندگی است. در صورتی که بیماری کبد چرب غیرالکلی به علت چاقی رخ داده است، شما باید اقدام به کاهش وزن کنید. کاهش وزن را با ترکیبی از کاهش کالری و تغذیه سالم و ورزش پیش ببرید.
در این مقاله قصد داریم شما را با چند نمونه از غذاهای مفید برای کبد چرب آشنا کنیم.
رژیم غذایی کبد چرب شامل کدام مواد غذایی است؟
- میوه ها
- سبزیجات
- حبوبات
- کاهش مصرف نوشیدنی های شیرین شده با قند مانند نوشابه های گاز دار، آبمیوه های صنعتی و …
- کاهش مصرف غذاهای بسته بندی شده و فرآوری شده که حاوی نمک فراوان و چربی های مضر هستند.
- کاهش مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند ماکارونی، برنج سفید و نان های تهیه شده با آرد سفید و استفاده از کربوهیدرات های سالم مانند غلات سبوس دارو برنج قهوه ای.
- کاهش مصرف چربی های اشباع و جایگزینی آن با چربی های غیراشباع مانند روغن زیتون و … .
در حالت کلی یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی، پروتئین، فیبر و چربی های غیر اشباع به عنوان تغذیه سالم کبد چرب غیرالکلی معرفی می شود.
نمونه غذاهای مفید کبد چرب کدامند؟
چندین ماده غذایی وجود دارد که به سلامتی کبد شما کمک خواهند کرد ازجمله :
-
قهوه برای کبد چرب
مطالعه ای که در سال 2021 بر روی یک گروه از افراد انجام شد، نشان داد که مصرف منظم قهوه، می تواند با محافظت از کبد شما، احتمال ابتلا به کبد چرب را کاهش دهد. از سوی دیگر نوشیدن قهوه در افراد مبتلا به کبد چرب با جلوگیری از روند پیشرفت بیماری، ریسک ابتلا به فیبروز کبدی را کاهش می دهد.
هم چنین احتمال می رود کافئین با کاهش تعداد آنزیم های غیرطبیعی کبد در افرادی که در معرض خطر بیماری های کبدی هستند در ارتباط است.
-
لوبیا و سویا
پژوهشی که در سال 2019 انجام شد، نشان داد که رژیم ها ی غذایی که در آن ها توجه خاصی به مصرف حبوبات می شود به کاهش ریسک ابتلا به کبد چرب کمک می نمایند.
در این راستا لوبیا و سویا دو گزینه ای هستند که آن ها نیز در کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی موثرند.
طبق اظهار یک منبع مطالعاتی معتبر، مصرف سویا چه به عنوان جایگزینی برای گوشت و چه به اشکال دیگر، می تواند سلامت کبد شما را حفظ کند. احتمالا وجود مقادیر بالایی پروتئین β باعث این اثر محافظتی است.
یکی از انتخاب های شما برای سلامتی کبد، می تواند توفو باشد. توفو در واقع پنیر سویا است. این ماده غذایی از شیر سویا تولید می شود. توفو غذای کم چربی است و در عین حال منبع پروتئین خوبی محسوب می شود. شما با مصرف این ماده غذایی، نوعی پروتئینی دریافت می کنید که می تواند از تجمع چربی در کبد جلوگیری کند.
-
بلغور جو دوسر برای سلامت کبد
نه تنها بلغور جو دو سر، بلکه غذاهایی که سرشار از غلات کامل و فیبر هستند با کاهش خطر ابتلا به بیماری های کبد چرب غیرالکلی در ارتباطند.
هم چنین مطالعات ثابت کرده اند که مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند جو، با کاهش سطح تری گلیسرید مرتبط است و برای بیماران مبتلا به کبد چرب مفید است.
-
زرد چوبه
آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز (Alanine Aminotransferase Test: ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (Aspartate Aminotransferase Test: AST) دو آنزیم کبدی هستند که سطح آن ها در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، به طور غیر طبیعی بالا می رود.
مطالعات بر روی زردچوبه نشان داده است که کورکومین (Curcumin) که ماده فعال زردچوبه است، می تواند به کاهش سطح دو آنزیم آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز در افرادی که کبد چرب دارند، کمک نماید.
-
چربی های اشباع نشده
شما اگر به کبد چرب مبتلا هستید، باید مصرف منابع چربی های اشباع شده مثل کره، سوسیس، گوشت هایی که با چربی های اشباع پخته شده اند و تکه های گوشت پر چرب را با منابع چربی غیراشباع مانند روغن زیتون، ماهی های چرب، روغن آووکادو و مغز ها و آجیل ها جایگزین کنید.
یکی از رژیم های غذایی که تاکید ویژه ای بر مصرف منابع چربی غیر اشباع دارد و به کاهش مقدار کل کلسترول خون زیادی می کند، رژیم مدیترانه ای است که به عنوان یک رژیم غذایی مفید برای کبد چرب غیرالکلی توصیه می شود.
-
سیر مفید برای کبد
مصرف سیر باعث بهبود سلامت کلی شما می شود. سیر نه تنها طعم دهنده خوبی برای انواع غذاهاست، بلکه طی مطالعات تجربی مشخص شده است که مصرف مکمل های پودر سیر به کاهش وزن و کاهش چربی بیماران مبتلا به کبد چرب کمک می کند.
در سال ،2020 مطالعه ای به مدت 15 هفته بر روی بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی نشان داد که مصرف 800 میلی گرم از پودر سیر، باعث بهبود سطح آنزیم ها و کاهش چربی کبد می شود.
درسال 2019 نیز مطالعه دیگری در کشور چین نشان داد که مصرف مداوم سیر خام در مردان (نه در زنان) در کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی در ارتباط است.