لاغری و دستیابی به وزن مناسب به کمک ورزش و رژیم غذایی سالم، فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد. اما لاغری بدون برنامه ریزی و ناگهانی چطور؟
تغییرات کم و جزئی در وزن بدن طبیعی ست. اما اگر بدون تغییر خاص در رژیم غذایی و یا افزایش فعالیت های بدنی، وزن زیادی را از دست بدهید می‌تواند نگران کننده و نشانه یک بیماری مثل دیابت باشد.
پس آیا دیابت باعث لاغری میشود؟ باید گفت بله، لاغری غیر قابل توضیح می‌تواند یکی از نشانه های بیماری دیابت باشد.
در ادامه مقاله به توضیح اینکه چرا دیابت باعث لاغری میشود خواهیم پرداخت.
دیابت و لاغری
همان طور که وزن شما می‌تواند در ابتلا به دیابت موثر باشد، دیابت هم روی وزن شما تاثیر می‌گذارد.
چاقی و اضافه وزن، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد در حالی که دیابت نوع ۱ می‌تواند باعث لاغری شود.
همچنین بعضی از داروها و درمان های مربوط به دیابت نوع ۲ هم باعث کاهش وزن میشوند.
پس می‌توان گفت دیابت و لاغری به هم مرتبط هستند و این به نوع دیابتی که به آن مبتلا هستید بستگی دارد و به طور کلی لاغری و کاهش وزن ناخواسته، نشانه دیابت کنترل نشده است.
چرا دیابت باعث لاغری میشود؟
انسولین هورمونی است است که به بدن شما کمک میکند تا از گلوکز برای تامین انرژی استفاده کند.
اگر مبتلا به دیابت نوع ۱ باشید، سلول های پانکراس انسولین تولید نمی‌کنند و یا مقدار کمی از آن را تولید می‌کنند.
در نتیجه گلوکز به سلول ها و بافت های بدن منتقل نمیشود و در خون تجمع پیدا میکند.
در دیابت نوع ۲ هم همین اتفاق می‌افتد با این تفاوت که انسولین به مقدار کافی وجود دارد اما بدن نمیتواند به صورت موثر از آن استفاده کند.
زمانی که سلول های بدن گلوکز کافی دریافت نکنند راهی برای جبران این کمبود انرژی پیدا نمی‌کنند و بدن با سوزاندن چربی ها و عضله با سرعت زیادی انرژی تولید میکند.
به همین دلیل است که دیابت باعث لاغری میشود و گاهی یکی از علائم اولیه این بیماری ست.
دیابت و کاهش وزن ناگهانی
چه رابطه ای بین دیابت و کاهش وزن ناگهانی وجود دارد؟ لاغری که در اثر دیابت ایجاد میشود می‌تواند نسبتا سریع اتفاق می افتد، گاهی در عرض چند هفته این اتفاق رخ می‌دهد.
به همین دلیل اغلب مبتلایان به دیابت نوع ۱ با مشاهده همین کاهش وزن ناگهانی، متوجه بیماری خود میشوند.
لاغری در اثر دیابت به ندرت یک علامت مستقل است و معمولا با علائم دیگری همراه است:
- تشنگی یا گرسنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- خستگی غیرمعمول
- تاری دید
- عفونت های مکرر
- نوسانات خلقی و تحریک پذیری
- پوست تیره دور گردن
- بهبود آهسته زخم ها
- بی حسی و گزگز دست ها و پاها
کدام نوع از دیابت باعث لاغری میشود؟
لاغری ناگهانی و غیر منتظره اغلب نشانه ای از دیابت کنترل نشده هم نوع ۱ و هم نوع ۲ است.
دیابت یک بیماری متابولیک است که روی سطح گلوکز خون تاثیر می‌گذارد و وزن بدن نقشی موثر در این بیماری دارد.
دیابت نوع ۲ می‌تواند هم باعث افزایش وزن و هم لاغری شود، اگر در زمان مناسب تحت درمان قرار نگیرد.
از طرفی دیگر زمانی که فرد مبتلا به دیابت تحت درمان با انسولین قرار می‌گیرد ممکن است افزایش وزن را تجربه کند.
همچنین بعضی از داروها و درمان های دیگر هم منجر به کاهش وزن میشوند.
و اما در دیابت نوع ۱ بیشتر شاهد کاهش وزن ناخواسته هستیم، زمانی که میزان قند خون بسیار بالا باشد، حجم و دفعات ادرار افزایش می‌یابد و در نتیجه بدن دچار کم آبی میشود.
این کم آبی در کنار کاهش ذخیره چربی و عضله در اثر قند خون بالا، عامل لاغری در اثر دیابت نوع ۱ هستند.
کاهش وزن و دیابت نوع ۲
ورزش، تغذیه مناسب و حفظ وزن سالم، موثرترین عوامل در درمان دیابت نوع ۲ هستند.
اما در گروهی از بیماران این عوامل موثر نخواهد بود و درمان با انسولین یکی از گزینه های درمانی است که یکی از عوارض احتمالی آن افزایش وزن است.
به همین علت برای کاهش وزن در دیابت نوع ۲ رعایت چند نکته ضروری است:
می‌توانید با پزشک درباره تنظیم یک برنامه غذایی با درنظر گرفتن اثرات انسولین، صحبت کنید.
همچنین می‌توانید ورزش و فعالیت های بدنی روزانه خود را افزایش دهید.
داروهایی که مصرف می‌کنید را ارزیابی کنید و اگر ورزش و تغذیه به کاهش وزن کمک نمی‌کند از پزشک بخواهید آن ها را تغییر دهد.
درمان لاغری در دیابت
اگر دیابت دارید و وزن زیادی را از دست می‌دهید باید سریعا با پزشک خود صحبت کنید.
برای درمان لاغری در دیابت نباید به سراغ مصرف چربی های ناسالم بروید تا وزن از دست رفته را بازگردانید.
این کار فقط وضعیت بیماری شما را بدتر میکند و منجر به تشدید آن میشود.
برای درمان لاغری در دیابت پزشک ایجاد تغییراتی در تغذیه و سبک زندگی را توصیه میکند.
- میزان کالری دریافتی روزانه خود را تنظیم کنید تا مطمئن شوید به میزان کافی کالری دریافت می‌کنید.
- از لبنیات پرچرب استفاده کنید.
- مصرف کافئین را تا جایی که امکان دارد، کمتر کنید.
- مصرف غذاهای کم کالری را کاهش دهید.
- روغن های سالم را به سبزیجات و غذاهایی که می‌خورید اضافه کنید.
- وعده های غذایی کوچک تر با دفعات بیشتر مصرف کنید.
- از پروتئین بیشتری استفاده کنید.
- تحت نظر پزشک مکمل های غذایی استفاده کنید.
- در فعالیت های ورزشی خود، تمرینات ورزشی مقاومتی را نیز اضافه کنید.
روش های پیشگیری از لاغری در دیابت
آیا می‌توان از کاهش وزن شدید در دیابت جلوگیری کرد؟ روش های جلوگیری از لاغری در دیابت کدام اند؟
برای پیشگیری از لاغری در دیابت، حفظ محدوده طبیعی قند خون و جلوگیری از بالا رفتن آن، ضروری است و همچنین از دیگر عوارض دیابت هم پیشگیری میکند.
اما برای تنظیم قند خون چه کاری باید انجام داد؟ تغذیه بخش مهمی از یک سبک زندگی متعادل در بیماران دیابتی است.
داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی به تنظیم میزان قند خون و حفظ آن در محدوده هدف، کمک زیادی میکند.
علاوه بر تغذیه داشتن فعالیت های بدنی مناسب هم در پیشگیری از لاغری در دیابت تا حدودی موثر است.
همچنین عوارض جانبی مصرف بعضی از داروهای درمان دیابت، کاهش وزن است که می‌توان با پزشک درباره جایگزین کردن آن ها صحبت کرد.
داروهای دیابت و لاغری
گروهی از داروهایی که برای درمان دیابت استفاده میشوند می‌توانند باعث لاغری و کاهش وزن شوند.در واقع می‌توان گفت لاغری یکی از عوارض جانبی این داروها به شمار می‌رود.
متفورمین
متفورمین یکی از داروهای رایج برای درمان دیابت است که باعث تنظیم قند خون میشود.
مصرف این قرص به مرور زمان باعث لاغری مبتلایان به دیابت شده است.
به همین علت دیده میشود که گاهی بعضی از افراد از قرص متفورمین برای لاغری استفاده می‌کنند. بهتر است افراد غیر دیابتی برای پیشگیری از عوارض این این دارو از مصرف آن بدون تجویز پزشک خودداری کنند.
آگونیست های GLP-1
آگونیست های گیرنده پپتید شبه گلوکاگون در کاهش سطح گلوکز خون بسیار موثر هستند و همچنین می‌توانند باعث کاهش وزن شوند مثل سماگلوتید، لیراگلوتاید و دولاگلوتاید
داروهای مهار کننده سدیم گلوکز
این گروه دارویی به کنترل میزان قند خون کمک کرده و در کاهش وزن نیز موثر هستند مثل داروهای کاناگلیفلوزین، داپاگلیفلوزین و امپاگلیفلوزین
سخن پایانی
آیا دیابت باعث لاغری میشود؟ اغلب تصور میشود افرادی که اضافه وزن دارند به دیابت مبتلا میشوند، همچنین دیابت باعث چاقی و اضافه وزن میشود.
این تصور تا حدودی درست است اما باید بدانید گاهی دیابت می‌تواند باعث لاغری شود.
این اتفاق به ویژه در دیابت نوع ۱ بسیار شایع است و بسیاری از مبتلایان با این علامت متوجه بیماری خود میشوند.
اگر چه کاهش وزن غیرعادی و ناگهانی می‌تواند نشانه بیماری های دیگری نیز باشد، به همین دلیل باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
سوالات متداول
کدام دیابت باعث لاغری میشود؟
لاغری یکی از علائم و نشانه های شایع در دیابت نوع ۱ است اما دیابت نوع ۲ هم می‌تواند باعث این عارضه شود.
دیابت نوع ۲ چگونه ممکن است باعث لاغری شود؟
در دیابت نوع ۲ بدن نمیتواند از انسولین به صورت موثر استفاده کند، در نتیجه گلوکز کافی برای تامین انرژی سلول های بدن تامین نمیشود. به همین دلیل بدن با سوزاندن عضلات و چربی ها انرژی تولید میکند و باعث لاغری میشود.
آیا داروهای دیابت می‌توانند باعث لاغری شوند؟
بله بعضی از داروهای رایج دیابت مثل متفورمین که در تنظیم سطح قند خون موثرند، در مرور زمان می‌توانند باعث لاغری و کاهش وزن شوند.
آیا لاغری به تنهایی نشانه دیابت است؟
لاغری معمولا به تنهایی نمیتواند علامت دیابت باشد بلکه علائم دیگری نیز مثل تشنگی بیش از حد، گرسنگی، تکرر ادرار و عفونت های مکرر به همراه آن ایجاد میشوند.
