کبد چرب گرید 2 به بیماری کبد چرب سطح متوسط اشاره دارد. کبد چرب از انباشته شدن چربی بیش از حد در کبد به وجود می آید و با توجه به مقدار این چربی، بیماری کبد چرب به سه دسته تقسیم می شود. این سه دسته شامل خوش خیم، متوسط و شدید هستند. در مقاله قبلی در مورد کبد چرب گرید 1 و علائم، پیشگیری و رژیم غذایی آن صحبت کردیم در این مقاله از مجله سلامتی من به بررسی کبد چرب گرید 2 و علائم آن پرداخته و همچنین راه های پیشگیری و درمان کبد چرب را بررسی می کرده ایم.
کبد چرب گرید 2 چیست؟
کبد چرب گرید 2 بیماری کبد چرب متوسط است. فرد مبتلا به این بیماری شرایط زیر را تجربه می کند:
- تغییر چرب یا استئاتوز: به معنی تجمع چربی در سلول های کبد است.
- گشوده شدن شریان هپاتوسیت: هپاتسیت نوعی سلول در کبد است. بیماری کبد چرب ممکن است باعث گشوده شدن این سلول ها، یا متورم شدن و تغییر شکل آن شود. این اتفاق معمولا در ناحیه سوم کبد رخ می دهد و اطراف رگ های اصلی قرار دارد.
- التهاب بین لوبول ها : لوبول ها واحد اصلی فعالیت کبد هستند. این واحد ها ساختارهایی شش ضلعی دارند و از انواع سلول های کبدی تشکیل شده اند. به همین دلیل فرد مبتلا به کبد چرب گرید 2 دچار التهاب کبد می شود.
- التهاب سیاهرگ باب کبد : این سیاهرگ خون را ازتعدادی از ارگان های بدن به کبد منتقل می کند. کبد چرب باعث التهاب خفیف تا متوسط این رگ می شود.
علل ابتلا به کبد چرب گرید 2
از دلایل رایج کبد چرب گرید 2 می توان به تغذیه و رژیم غذایی ناسالم اشاره کرد. عادت های غذایی نامناسب به خصوص مصرف بیش از حد چربی و شکر از دلایل اصلی تجمع چربی در کبد است. گاهی در این گروه عواملی غیر از وعده های غذایی، مثل مصرف مشروبات الکلی و هر ماده دارای الکل هم تاثیر گذارند. داشتن سبک زندگی ناسالم می تواند به تغییر زیاد و سریع در وزن منجر شود که خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش می دهد.
عامل چاقی و اضافه وزن به کارکرد برخی از اندام ها آسیب می زند. برای مثال، اضافه وزن باعث می شود مقاومت کبد به انسولین بالا برود در نتیجه با وارد شدن مقدار زیادی قند به خون، احتمال پیشروی بیماری کبد چرب گرید 2 بالا می رود. این مسئله به ریشه بعدی کبد چرب مربوط می شود که دیابت نوع 2 نام دارد.
معمولا افراد دارای دیابت نوع 2 در معرض خطر کبد چرب قرار می گیرند. آخرین علت به وجود آمدن کبد چرب، سندرم متابولیک نام دارد. سندروم متابولیک به محموعه ای از شرایط مثل بیماری فشار خون، تری گلیسیرید بالا و چاقی شکمی گفته می شود که با هم رخ می دهند و زمینه ابتلا به کبد چرب را ایجاد می کنند.
تشخیص کبد چرب گرید 2
تست خون رایج ترین شیوه تشخیص کبد چرب است. آزمایش خون میزان آنزیم های موجود در کبد را نشان می دهد، که برای تشخیص هپاتیت هم مورد بررسی قرار می گیرد. اگرچه برای تشخیص قطعی کبد چرب گرید 2 آزمایش خون کافی نیست و آزمایش های تکمیلی برای اطمینان بیشتر انجام می شوند. سونوگرافی و سنوگرافی کبد از متد های تشخیص کبد چرب هستند که نتایج دقیق تر و با جزئیات بیشتر را نشان می دهند. در سونوگرافی، چربی در کبد به شکل توده های سفید نمایش داده می شود.
به علاوه، ام آر آی و سی تی هم از تست های کاربردی برای شناسایی کبد چرب هستند که به اندازه دو آزمایش قبلی مورد تجویز قرار نمی گیرند. در صورتی که قسمتی از کبد آسیب دیده باشد، پزشک معالج ممکن است از روش بافت برداری کبد استفاده کند. در این متد، پزشک یک سوزن کوچک را وارد بافت کبد می کند تا ناحیه آسیب دیده را شناسایی کند. علاوه بر تشخیص بیماری، این متد امکان پیدا کردن ریشه بیماری را هم فراهم می کند که در توصیه های درمانی موثر خواهد بود.
علائم کبد چرب گرید 2
- درد در ناحیه شکمی: اگرچه کبد چرب معمولا بدون نشانه شروع می شود، با پیشرفت این بیماری ممکن است درد های شکمی هم به وجود بیایند. در کبد چرب گرید 2 درد در ناحیه شکمی می تواند نشانه رایجی باشد.
- احساس ضعف و خستگی: بیشتر بیماران مبتلا به کبد چرب احساس ناآرامی و ضعف می کنند که علت واضحی ندارد. این حالت می تواند نشانه ای از وجود کبد چرب گرید 2 باشد.
- زردی پوست: در مراحل پیشرفته یا شدید بیماری کبد چرب، رنگ چشم ها و پوست ممکن است به زردی تغییر کنند. گرچه این حالت معمولا در گرید 2 مشاهده نمی شود.
- کاهش وزن: کاهش وزن ناگهانی و ناخواسته می تواند نشانه پیشرفت بیماری کبد چرب باشد. این کاهش وزن بدون هیچ رژیم یا فعالیت بدنی صورت گرفته است.
- ورم: در برخی موارد ورم شکمی یا پاها مشاهده می شود.
درمان کبد چرب گرید 2
کبد چرب گرید 2 سطح متوسط بیماری کبد چرب است و باید با انجام معاینات لازم و درمان های تجویز شده کنترل شود. چراکه معمولا انتقال کبد چرب گرید 2 به حالت شدیدتر خود واضح و قابل ملاحظه نیست. جدی نگرفتن درمان کبد چرب می تواند باعث پیشرفت آن شود و به مرور به شدیدترین سطح کبد چرب، یعنی سیروز برسد.
بیماری سیروز ریسک بالایی برای سلامتی دارد و درمان آن سخت تر خواهد بود. بهترین درمان کبد چرب گرید 2 زمانی اتفاق می افتد که ریشه آن به خوبی شناسایی شده باشد. با درک علت ایجاد بیماری و تغییر این عامل در سطح زندگی خود می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
کبد چرب به علت چاقی: درصد بالایی از ابتلا به کبد چرب گرید 2 به علت اضافه وزن اتفاق می افتد. بیماران می توانند با دنبال کردن برنامه تغذیه سالم و رعایت محدودیت های غذایی به درمان کبد چرب کمک کنند. تغذیه ای که مواد مورد نیاز را تامین کرده و چربی مصرفی در کمترین حد خود باشد. ورزش کردن و افزایش فعالیت بدنی، تاثیر تغذیه سالم را بیشتر می کند.
کبد چرب به علت کمبود مواد مغذی: به بیمار توصیه می شود رژیم غذایی را دنبال کند که مواد معدنی و مغذی مورد نیاز بدن را تامین کند. باید توجه داشت که در این رژیم غذایی، چربی زیاد باعث پیشرفت بیماری کبد چرب می شود.
کبد چرب به علت دیابت: درمان بیماری هایی که باعث به وجود آمدن کبد چرب می شوند ضروری است. این بیماری ها شامل فشار خون، تری گلیسیرید و کلسترول بالا و دیابت می شوند. از آنجایی که نمی توان با مصرف دارو های شیمیایی این بیماری ها را درمان کرد، تنها با تغییر در سبک زندگی، قندخون و سایر وضعیت های مرتبط با سندروم متابولیک را کنترل کنید.
رژیم غذایی کبد چرب گرید 2
به طور کلی خوردن غذاهای فراوری نشده و طبیعی که ترکیب مناسبی از کربوهیدرات، پروتئین و فیبر هستند می تواند پایه رژیم غذایی برای کبد چرب گرید 2 باشد. این مواد غذایی علاوه بر ایجاد احساس سیری، انرژی مورد نیاز روزانه را هم تامین می کنند. داشتن تغذیه سالم به معنی حذف مواد مغذی و محدودیت های غیراصولی نیست، بلکه با جایگزینی برخی از خوراکی ها می توان به آن دست پیدا کرد.
بعضی افراد ترجیح می دهند دستور های غذایی دقیق را در رژیم های مشخص دنبال کنند. در این صورت رژیم مدیترانه ای بهترین رژیم برای کبد چرب به شمار می رود. زیرا با به حداقل رساندن چربی های اشباع شده، غذای فراوری شده و شکر از پیشرفت بیماری کبد چرب جلوگیری می کند.
با توجه به نوع کبد چرب، هر فرد باید برنامه غذایی متفاوتی را دنبال کند. اگر قصد کنترل قند خون، کلسترول و تری گلیسرید را دارید، در انتخاب های غذایی خود این موارد را در نظر داشته باشید.
غذاهای مفید برای کبد چرب گرید 2
برخی از غذاهای مفید برای کبد چرب گرید 2 عبارتند از:
سیر در رژیم غذایی کبد چرب گرید 2
سیر از مواد غذایی عمده در بسیاری از رژیم ها است و فواید زیادی برای سلامتی دارد. تحقیقاتی در سال 2022 نشان می دهد مصرف سیر در روند پیشرفت سندروم متابولیکی، شامل کبد چرب غیر الکلی، تاثیر مثبتی داشته است.
اسید های چرب امگا 3
مصرف چربی های دارای امگا 3 در رژیم غذایی کبد چرب گرید 2 می تواند به درمان کبد چرب، کاهش کلسترول خون و بهبود بی ام آی (شاخص توده بدنی) در افراد کمک کند. ماهی و غذاهای دریایی، مغز ها به خصوص گردو، بذر کتان و ماهی ساردین از بهترین منابع این ماده غذایی مفید هستند.
قهوه
نوشیدن قهوه بخشی از صبحانه یا عصرانه بسیاری از افراد به حساب میاید. اما این نوشیدنی علاوه بر تامین انرژی، فواید بسیاری برای افراد مبتلا به کبد چرب گرید 2 دارد. تحقیقات نشان می دهد مصرف مداوم قهوه ارتباط مستقیمی با بهبود کبد چرب و پیشگیری از فیبروز کبد دارد.
التهاب مزمن در کبد و انباشته شدن چربی در آن، باعث تولید کلاژن می‌شود و تجمع این کلاژن با ایجاد زخم و التهاب شدید روی کبد به آن آسیب های جدی می رساند. این زخم ها در نهایت به فیبروز کبد منجر می شوند.
بروکلی
مصرف بالای انواع سبزیجات برای افراد مبتلا به کبد چرب گرید 2 مفید است و توصیه می شود بروکلی را در رژیم غذایی خود قرار بدهید. بروکلی با تجزیه سریع تر چربی در بدن، برای کبد چرب مفید است و باعث کاهش تجمع چربی اضافه در کبد می شود. به علاوه، کاهش وزن از هدف های اصلی رژیم غذایی برای کبد چرب به حساب میاید و مصرف سبزیجات جایگزین بهتری برای چربی های اشباع شده هستند.
چای سبز
اگر به دلایل مربوط به سلامتی، محدودیت در مصرف کافئین یا ذائقه شخصی نمی توانید به طور مداوم قهوه مصرف کنید، چای سبز جایگزین خوبی است. مصرف چای سبز برای بهبود سلامتی سال ها است که بین مردم رواج دارد. چای سبز آنتی اکسیدان های متعددی را تامین می کند که به بهبود علائم بیماری کبد چرب کمک می کند.
گردو
همه مغز ها برای استفاده در این رژیم غذایی موثر واقع می شوند اما گردو، به خصوص به دلیل وجود چربی دارای امگا 3 برای کبد چرب گرید 2 توصیه می شود. مصرف گردو نه تنها در درمان، بلکه در پیشگیری از انواع بیماری کبدی و کبد چرب موثر است.
غذاهای مضر در رژیم غذایی کبد چرب گرید 2
اضافه کردن مواد غذایی مغذی یکی از راه های کنترل کبد چرب گرید 2 است. اما محدود کردن مواد غذایی معین، به همان اندازه ضروری است و بدون رعایت پرهیزهای غذایی این رژیم بی فایده خواهد بود.
شکر
مصرف شکر خالص در غذاها از ممنوعیت های جدی در تغذیه برای کبد چرب به شمار می رود. علاوه بر آن، خوراکی های صنعتی و غذاهای فراوری شده مثل انواع آب میوه و نوشابه، شیرینی و بستنی هم از پرهیز های غذایی کبد چرب گرید 2 هستند. منبع های طبیعی شکر مثل عسل و خرما می تواند جایگزین سالم تری برای شکر باشد اما مصرف بیش از حد آن مضر است. به طور کلی، حذف هر گونه شکر و شیرینی به کنترل قند خون و کبد چرب کمک می کند.
غلات فرآوری شده
غلات پلایش شده و فراوری شده در نان، ماکارونی و برنج وجود دارند. تولید کنندگان این مواد غذایی فیبر موجود در آن را جدا می کنند و این می تواند به بیماری قند خون منجر شود. تحقیقاتی درباره افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی نشان می دهد که مصرف کمتر غلات فراوری شده، ریسک ابتلا به سندروم کتابولیک را کاهش می دهد. سندروم متابولیک شامل مجموعه ای از عوامل موثر در کبد چرب گرید 2 است.
می توانید با جایگزین کردن سیب زمینی، سبزی ها و غلات سبوس دار به جای مصرف غلات فرآوری شده رژیم غذایی سالم تری داشته باشید.
غذاهای چرب، سرخ شده و نمکی
غذاهای پرنمک، چرب و سرخ شده باعث پیشرفت کبد چرب گرید 2 می شود. کالری بالای موجود در این غذاها منجر به چاقی می شود که عامل اصلی ابتلا به کبد چرب است. نمک را با ادویه های طعم دهنده جایگزین کنید و خطر فشار خون را کاهش دهید. با مصرف غذاهای آبپز و بخارپز به جای سرخ کردن، چربی موجود در وعده های غذایی را تا حد امکان محدود کنید.
سخن پایانی
انباشته شدن چربی بیش از حد در کبد موجب ابتلا به بیماری کبد چرب می شود. کبد چرب گرید 2 در مرحله دوم پیشرفت این بیماری قرار می گیرد و به معنی وجود 10 الی 20 درصد چربی در کبد است. برای درمان کبد چرب گرید 2، توصیه های مختلفی از جمله کاهش وزن، تغییر سبک زندگی، اصلاح رژیم غذایی و ورزش مداوم صورت می گیرد. این کار به کاهش التهاب و چربی جمع شده در کبد کمک می کند.
کبد چرب گرید 2 می تواند نشانه های قابل ملاحظه ای داشته باشد اما همچنان به وضعیت خطرناکی نرسیده است. به همین دلیل کنترل بیماری کبد چرب در این مرحله می تواند از آسیب های جدی آینده پیشگیری کند.
سوالات متداول
آیا کبد چرب گرید 2 خطرناک است؟
کبد چرب گرید 2 می تواند خطرناک باشد زیرا وجود مقدار چربی نسبتا بالایی را کبد نشان می دهد. با وجود اینکه بیشتر افراد مبتلا به کبد چرب نشانه های جدی نمی بینند، اگر بیماری درمان نشود به سیروز، از کارافتادگی کبد و سرطان کبد منجر شود. اگرچه ریسک پیشرفت بیماری برای هر فرد متفاوت است و همه افراد مبتلا به کبد چرب گرید 2، به شرایط یکسانی دچار نیستند. کنترل بیماری کبد چرب با تغییر سبک زندگی، ورزش، تغذیه، با کنترل دائمی تحت نظر پزشک معالج از پیشرفت آن جلوگیری و در دراز مدت سلامت کبد را تضمین می کند.
تفاوت بین کبد چرب گرید 2 و 1 چیست؟
در کبد چرب گرید 2 غیر الکلی هم مانند کبد چرب گرید 1، چربی بیش از حد ظرفیت در کبد ذخیره می شود. این نوع چربی به شکل قطره در کبد انباشته شده است. کبد چرب گرید 2 هم در مراحل اولیه قابل پیشگیری است اما در صورت درمان نشدن می تواند به بیماری سیروز تبدیل شود. در این صورت پیوند کبد باید انجام بگیرد.
منابع